คุยกับทูตนอกแถวกับการกู้ศักดิ์ศรีไทยในเวทีโลก

หลังตกต่ำนับทศวรรษและการมี รมต.บัวแก้วคนใหม่

“การต่างประเทศของรัฐบาลเศรษฐา ทวีสิน เสียงตอบรับจากต่างชาติถือว่าดีขึ้นมาก เพราะถือว่าเราเป็นประชาธิปไตยแล้วโดยสมบูรณ์ และเป็นที่ยอมรับมากยิ่งขึ้น ทำให้การดำเนินนโยบายของเรา สามารถดำเนินการได้อย่างอิสระ มีหลักการ และมีคนฟังมากขึ้น”

นายรัศม์ ชาลีจันทร์ อดีตที่ปรึกษารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เจ้าของเพจทูตนอกแถว กล่าวถึงสถานการณ์การต่างประเทศในปัจจุบัน

ทูตรัศม์ระบุว่า สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะทำให้ไทยเราสามารถเป็นมิตรได้กับทุกฝ่าย เพราะสถานภาพที่ผ่านมา ในยุครัฐบาลที่แล้วเรามีปัญหาพอสมควร เรามักถูกทวงถามในเวทีต่างประเทศเสมอเรื่องสิทธิมนุษยชน เรื่องสถานการณ์ประชาธิปไตยต่างๆ ว่าเมื่อไหร่จะถูกต้องตามระบบเสียที

สิ่งต่างๆ เหล่านี้เราจะถูกประเทศในแถบตะวันตกถามมาตลอด ก็เลยทำให้เราไม่สามารถที่จะมีปฏิสัมพันธ์ได้อย่างสร้างสรรค์หรือว่าอิสระได้

เราเองก็ค่อนข้างจะเอนเอียงไปทางอีกด้านหนึ่งซึ่งเป็นด้านที่พวกเขาไม่ถามหา ทำให้เรามีทางเลือกน้อยในการดำเนินการนโยบายต่างประเทศ และรวมไปถึงด้านเศรษฐกิจอีกด้วย

กับประเทศมหาอำนาจ ไม่ว่าจะจีนหรือสหรัฐอเมริกา ในปัจจุบันพอเรามีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งแล้วเราก็มีความใกล้ชิดกับทั้งสหรัฐอเมริกาและจีน ที่เป็นมหาอำนาจทั้งคู่ถือว่าเป็นคุณลักษณะพิเศษของประเทศเรา ที่หลายประเทศไม่ได้มีคุณลักษณะเหมือนกับเรา

หากจำกันได้ เมื่อไม่นานมานี้ เหตุการณ์ที่เลขาธิการสภาความมั่นคงของสหรัฐอเมริกาเดินทางมาที่ไทย ได้มาพบปะกับรัฐมนตรีต่างประเทศของจีนที่ประเทศไทย แสดงให้เห็นว่าเขาสะดวกใจที่จะมาพบกันที่ประเทศไทย เพราะเราเป็นประเทศที่เป็นมิตร ค่อนข้างใกล้ชิดคุยกับทุกประเทศได้ เขาเลยสะดวกใจที่จะมาพบกันที่ประเทศไทย เป็นลักษณะเด่นอย่างหนึ่งที่ประเทศอื่นไม่มี และเราสามารถใช้สถานการณ์ตรงนี้ทำให้การต่างประเทศเราโดดเด่นขึ้นมาได้

ทั้งเรื่องการค้าการลงทุนต่างๆ การมีความสัมพันธ์ที่ดี การพยายามลดความขัดแย้งในภูมิภาค เราก็จะสามารถมีบทบาทที่โดดเด่นได้

ซึ่งทำให้ผู้ที่จะเข้ามาดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีต่างประเทศคนใหม่ต้องเป็นผู้ที่มีความรู้ความเข้าใจในด้านการต่างประเทศพอสมควร

และแน่นอนว่าต้องเป็นบุคคลที่จะต้องได้รับการยอมรับว่ามีความโดดเด่นในการนำเสนอประเทศไทย เพราะเราจะต้องไปพบปะกับผู้นำต่างๆ จะต้องนำเสนอประเทศไทยผ่านการเจรจาต่างๆ โดยจะต้องมีพื้นฐานพอสมควร

และแน่นอนว่าตำแหน่งนี้เป็นตำแหน่งที่มีความสำคัญพอสมควร นอกจากต้องพรีเซนต์ได้ แน่นอนว่ามีเรื่องของการเมืองภายในด้วย จะต้องเป็นคนที่ได้รับการยอมรับจากแวดวงภายในประเทศด้วย

ซึ่งคนที่มีคุณสมบัติแบบนี้ไม่ได้หากันง่ายๆ ต้องทำงานร่วมกับคนจำนวนมาก เพราะกระทรวงการต่างประเทศเป็นกระทรวงที่มีความเกี่ยวพันกับทุกกระทรวง ทบวง กรม

ไม่มีงานใดที่กระทรวงการต่างประเทศไม่เกี่ยวข้องด้วยในการประสานงานต่างๆ

ขณะที่สถานการณ์ในพม่าเป็นปัญหาที่เป็นความท้าทายอย่างยิ่งของประเทศไทย เพราะเราได้รับผลกระทบโดยตรง

ทั้งเรื่องผู้ที่หนีการสู้รบ รวมทั้งประชาชนชาวไทยที่ได้รับผลกระทบจากการสู้รบและมีกระสุนมาตก มีรายงานเข้ามาอยู่ตลอด ถือว่าประเทศไทยเป็นประเทศที่ได้รับผลกระทบโดยตรง

รวมทั้งเรื่องธุรกิจสีเทา ที่ระบาดอยู่ในพื้นที่พม่าเนื่องจากสถานการณ์ความวุ่นวายภายในประเทศของเขาทำให้การควบคุมสิ่งเหล่านี้เป็นไปได้โดยลำบาก ซึ่งมีการพุ่งเป้ามาที่ประเทศไทยด้วย ทำให้เราเสียรายได้เกิดความเสียหายมหาศาล

ไหนจะมีปัญหาเรื่องของยาเสพติดอีก ที่ถือว่าเป็นภัยคุกคามอย่างยิ่ง

นอกจากนั้นแล้ว เราจะต้องมองดูพัฒนาการสิ่งที่เกิดขึ้นในประเทศพม่าว่าจะเป็นไปในทิศทางไหนเพื่อที่เราจะได้รับมือกับสิ่งที่เกิดขึ้น

แต่จุดตรงนี้เช่นกันรัฐบาลไทยในปัจจุบันเราเองมีจุดเด่นที่เราสามารถพูดคุยได้กับทุกกลุ่มในพม่า เพราะตอนนี้ในพม่ามีไม่รู้ตั้งกี่กลุ่ม ทั้งกลุ่มชาติพันธุ์และกลุ่มอื่นๆ ฝ่ายหนุนฝ่ายต้านมีหลายฝ่าย

ประเทศไทยในตอนนี้สามารถที่จะพูดคุยกับทุกกลุ่มได้ คุยกับกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ได้

นายกฯ จึงเน้นย้ำว่าอยากจะให้เรามีบทบาทนำในการแก้ไขปัญหาสถานการณ์ที่เกิดขึ้น เพื่อนำไปสู่การยุติการสู้รบในพม่า

ซึ่งถือว่าเป็นภารกิจและบทบาทที่มีความท้าทายมาก และมีสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปรผันไปอย่างรวดเร็ว

ถ้าเรารับมือไม่ได้ ทั้งเรื่องผู้ลี้ภัยที่มีการสู้รบ และปัญหาต่างๆ ตามที่กล่าวมา ก็จะมาตกอยู่ที่ประเทศเราถ้าเราไม่สามารถที่จะทำจุดนี้ได้โดยดี

อีกประการหนึ่งอย่างที่ได้บอกไป คือประเทศไทยเป็นมิตร ที่เราสามารถพูดคุยได้กับทั้งจีนและสหรัฐอเมริกา จุดนี้จะทำให้ประเทศไทยมีบทบาทที่สำคัญมาก ที่จะสามารถเข้าไปช่วยทำให้สถานการณ์ความขัดแย้งนี้ได้รับการแก้ไข

และแน่นอนเราจะต้องร่วมมือกับประเทศอาเซียนด้วย ในฐานะที่ประเทศเราเป็นประเทศที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด และเราสามารถพูดคุยได้กับทุกฝ่าย จึงเป็นทั้งความจำเป็น และความเป็นไปได้มากที่สุดในการที่จะมีบทบาทสำคัญที่ช่วยแก้ไขปัญหา

ซึ่งเป็นปัญหาที่ค่อนข้างเร่งด่วน ต้องรีบจัดการและหาทางกำหนดขั้นตอนการดำเนินการที่เกี่ยวข้อง ไหนจะมีเรื่องการค้าการลงทุน เราจะต้องเร่งดำเนินการ ที่ต้องทำทันที

เจ้าของเพจทูตนอกแถวระบุด้วยว่า ที่ผ่านมาปัญหามันหนักหน่วง เป็นเพราะรัฐบาลที่แล้วยุค พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เหมือนกับเขามีสัญญาใจกับทางกองทัพพม่า ที่มีความเอนเอียงไปทางกองทัพพม่ามากเกินไป กองทัพพม่าที่ทำรัฐประหารถูกแอนตี้จากทั่วโลก เลยทำให้ภาพของเราพลอยถูกแอนตี้ไปด้วย เพราะในพม่ามีการเข่นฆ่าประชาชนเกิดขึ้น ทำให้เราเหมือนจะมือเปื้อนเลือดไปด้วย ทำให้ภาพลักษณ์ของประเทศไทยที่ผ่านมามีปัญหาในประชาคมโลก

เราถูกกังขาว่าเรามีจุดยืนหรือตั้งตนอยู่ตรงไหนกันแน่?

แต่ปัจจุบันนี้เราเป็นประเทศที่เป็นประชาธิปไตยแล้ว เราต้องส่งเสริมสิทธิมนุษยชน และ มีความปรารถนาที่จะเห็นความขัดแย้งให้คลี่คลาย และเราอยู่ในสถานะที่จะพูดคุยกับกลุ่มต่างๆ ได้ เพราะเดิมทีเราพูดคุยไม่ได้ ตอนนี้บทบาทของรัฐบาลปัจจุบันจึงมีความสำคัญ และมีความเป็นไปได้อย่างมากที่จะช่วยเหลือแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้

ดังนั้น การจัดการตอนนี้ในยุครัฐบาลปัจจุบันถือว่าเรามีแต้มต่อ ถือว่าดีขึ้นพอสมควรมาก แต่ตอนนี้จะขึ้นอยู่กับฝีมือทางการทูต และเรื่องรับมือผู้ลี้ภัย บวกกับมิติเรื่องความมั่นคง เป็นความท้าทายที่ตอนนี้เราน่าจะมีแต้มต่อ และมีโอกาสสูงที่จะสามารถแก้ไขปัญหาได้ เป็นผลประโยชน์ของเราที่จะต้องเร่งแก้ปัญหา

เพราะนี่ไม่ใช่แค่เรื่องปัญหาภายในพม่าแค่นั้น แต่กระทบไปทั่วภูมิภาค เพราะการลงทุนในภูมิภาคอาเซียนจากต่างชาติต่ำลง เพราะเขามองว่าเป็นภูมิภาคที่ไม่มีเสถียรภาพ มีการสู้รบ แต่ ณ ปัจจุบันหากเรามีโอกาสที่มีแต้มต่อ และอยู่ในสถานะพิเศษ ที่เราน่าจะเข้าไปมีส่วนร่วมได้อย่างมีนัยยะสำคัญนี้

จึงจะเป็นเรื่องที่มีความท้าทายมากสำหรับรัฐบาลและการต่างประเทศไทย

ชมคลิป

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022