ตัวเอกในหนังเรื่องนี้ชื่อ Wil ซึ่งย่อมาจากทั้งชื่อตัวและชื่อสกุลว่า Wilfried Wils…

…ซึ่งน่าจะบ่งนัยความหมายสำคัญหรือข้อใหญ่ใจความที่แฝงนัยอยู่

คำว่า will แปลว่าพลังใจ หรือ ความมุ่งมั่นที่จะกระทำการบางสิ่งบางอย่าง…ดังเช่นในภาษิตฝรั่งว่า Where there’s a will, there’s a way ซึ่งภาษิตไทยที่ครูภาษาอังกฤษสอนกันมาแต่เด็กก็มีว่า ความพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จอยู่ที่นั่น

หนังเรื่องนี้เป็นหนังจากเบลเยียมที่ได้รับความชื่นชมมากพอดู โดยเล่าเรื่องปัญหาทางศีลธรรมยามสงครามในกรุงแอนต์เวิร์ป ประเทศเบลเยียม ระหว่างการยึดครองของเยอรมนีในสงครามโลกครั้งที่ 2

หนังเล่าจากมุมมองของวิล ซึ่งเพิ่งจะเข้าทำงานในกรมตำรวจของเบลเยียม

เสียงของวิลเริ่มเล่าเรื่องอย่างเสียดแทงใจท่ามกลางฉากหลังของพื้นถนนอันเฉอะแฉะของกรุงแอนต์เวิร์ป

“ว่ากันว่าประวัติศาสตร์เป็นเรื่องสำคัญ…

…ตอนอยู่โรงเรียนผมต้องท่องชื่อท่องวันเดือนปีเยอะแยะจนขึ้นใจ…

…เพราะเขาบอกว่านั่นคือประวัติศาสตร์…ปีที่เกิดศึกสงครามแต่ละครั้ง…วันที่ที่คนเลวๆ บางคนตาย…คนเป็นผู้นำซึ่งกระทำเรื่องเลวร้ายจนไม่มีใครอยากพูดถึงอยู่หลายปีดีดัก…แล้วก็อะไรต่อมิอะไรอีกเยอะแยะ…

…แต่ไม่มีใครรู้หรอกว่าประวัติศาสตร์จริงๆ แล้วเป็นอย่างไร…

…จนกว่าได้อยู่ท่ามกลางเหตุการณ์ทั้งหมด เราต้องได้เห็นประวัติศาสตร์ด้วยตาตัวเอง…

…ใครๆ ชอบเอาแต่ประณามและตัดสิน พวกเขาไม่รู้อะไรสักอย่าง…

…น่าจะทำอย่างโน้นสิ น่าจะทำอย่างนี้สิ…

…ก็ล้วนพูดกันไปหลังจากเหตุการณ์เกิดขึ้นแล้วทั้งนั้น…

…แต่ว่าเราไม่รู้นี่ว่าวันพรุ่งนี้จะมีอะไรเกิดขึ้น…”

และแล้วฉากก็ตัดไปสู่วันเวลา ณ ค.ศ.1942

กองทัพเยอรมันเข้ายึดครองเบลเยียมและควบคุมกรมตำรวจของนครแอนต์เวิร์ปไว้

กลุ่มตำรวจหนุ่มที่เพิ่งสำเร็จการอบรมก่อนเข้าประจำการ ยืนเข้าแถวรับฟังการเทศนาปฐมนิเทศก์จากหัวหน้าตำรวจ ซึ่งขมวดจบอย่างแปลกประหลาดด้วยการร้องเพลงพื้นเมืองซึ่งทุกคนรู้จักให้ร้องตามแบบงงงวยว่าหัวหน้ากำลังเล่นอะไรและจะมาไม้ไหนกันแน่

ประเด็นของการร้องเพลงนี้ คือเนื้อร้องลงท้ายด้วยประโยคว่า “ยืนเตรียมพร้อมอยู่ข้างๆ คอยเฝ้าดูเหตุการณ์” ซึ่งหัวหน้าย้ำให้จดจำใส่กะโหลกไว้ว่านั่นคือหน้าที่ของกองกำลังตำรวจ

กรมตำรวจแอนต์เวิร์ปภายใต้การยึดครองของเยอรมันได้รับคำสั่งให้ออกปฏิบัติการตามล่าและจับตัวชาวยิวไปเข้าค่ายกักกัน

ชาวยิวส่วนใหญ่ในแอนต์เวิร์ป (เมืองแห่งการค้าขายเพชรที่มีชื่อเสียงไปทั่วโลกในปัจจุบัน) เป็นนักธุรกิจที่ประสบความสำเร็จและมั่งคั่ง

ปฏิบัติการครั้งแรกของตำรวจหนุ่มวิล (สเตฟ เออร์ตส์) กับโล้ด (มัตเตโอ ซิโมเน) คือการออกตระเวนไปเคาะประตูบ้านของครอบครัวยิวผู้มีอันจะกิน ภายใต้การนำของนายทหารเยอรมันผู้โหดร้าย

ครอบครัวชาวยิวสามพ่อแม่ลูก ถูกจู่โจมอย่างไม่ทันได้ตั้งตัว ถูกคุกคามฉุดกระชากลากถูให้ออกจากบ้านกลางดึกอย่างไม่มีทางเลี่ยง

วิลกับโล้ด “เฝ้าดูเหตุการณ์” อันชวนสังเวช ต่อสู้กับคุณธรรมและเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์ซึ่งเพื่อนร่วมชาติแม้จะต่างเชื้อชาติ…จนไม่สามารถหักห้ามสำนึกแห่งมนุษยธรรมโดยยึดคติ “ยืนเตรียมพร้อมอยู่ข้างๆ” ได้อีกต่อไป

การตอบโต้ของสองตำรวจหนุ่มทำให้เรื่องราวเลยเถิดไปถึงขั้นที่นายทหารเยอรมันเสียชีวิตจากอุบัติเหตุอันไม่ได้ตั้งใจ

ซึ่งทำให้สองตำรวจต้องหาทาง “จัดการ” ให้ดีที่สุดกับสถานการณ์คับขันเบื้องหน้า

หลังจากนั้น คดีนายทหารนาซีที่สูญหายไปยังเป็นคดีสำคัญที่คลี่คลายไม่ได้ เพราะยังไม่มีการพบศพ

วิลถูกดึงไปทางโน้นทีทางนี้ที ด้วยหน้าที่และความคาดหวังของพ่อแม่ ด้วยการถูกชักชวนให้เข้าร่วมขบวนการต่อต้านนาซีในเบลเยียม ด้วยความผูกสมัครรักใคร่กับอิเวตต์ (อันเนลอเร ครอลเลต) น้องสาวผู้เข้มแข็งของโล้ด…

…อิเวตต์มีอุดมการณ์และอยู่ในขบวนการต่อต้านนาซีซึ่งเป็นพันธมิตรกับประเทศเบลเยียมในขณะนั้น…

รวมทั้งด้วยการคุกคามจากนายทหารนาซีผู้โหดเหี้ยมและสนุกกับการทำทารุณกรรมต่อเหยื่อผู้ต้องสงสัย อันใกล้จะนำไปสู่การเปิดโปงความจริงที่จะชี้โทษของวิลและโล้ด

วิลอยู่ท่ามกลางเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์…

….ซึ่งเขาจะต้องเลือกระหว่างจิตสำนึกกับการเอาตัวรอด

เรื่องราวเข้มข้นไปสู่ไคลแมกซ์ในฉากเร้าอารมณ์ที่วิลได้ประสบพบเห็นคนที่ปฏิเสธการ “ยืนอยู่ข้างๆ และเฝ้าดูเหตุการณ์” อยู่เฉยๆ

หนังได้รางวัลในประเทศมากมายหลายรางวัล ด้วยเนื้อหาของศีลธรรมยามศึกสงคราม ซึ่งยากจะตัดสินว่าอะไรผิดอะไรถูก เนื่องจากความเป็นจริงมักจะแยกไม่ออกระหว่างสีขาวหรือสีดำ แต่ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ บุคคลรอบข้าง หน้าที่การงาน และมโนสำนึก

แม้ว่าหนังจะสร้างจากหนังสือที่เป็นเรื่องราวที่แต่งขึ้น แต่ความโหดร้ายของสงครามโลกครั้งที่สองก็ยังมีแง่มุมให้เล่าขานเป็นประเด็นชวนคิดได้อีกมาก

มีฉายทางช่องเน็ตฟลิกซ์ภายใต้ชื่อ Will นะคะ •

WIL

กำกับการแสดง

Tim Mielants

แสดงนำ

Stef Aerts

Annelore Crollet

Matteo Simone

Dimitrij Schaad

ภาพยนตร์ | นพมาส แววหงส์

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022