เรื่องของ ผู้รอดชีวิต
คนจีนถูกขูดรีดในกัมพูชา

“…ฉันได้รับงานด้านการตลาดจากบริษัทส่งอาหารในกัมพูชาเดือนมีนาคม ค.ศ.2021 สัญญาให้เดือนละ 1,000 ดอลลาร์สหรัฐ และให้ตั๋วเครื่องบินฟรี ฉันบินไปพนมเปญ แต่ถูกนำไปอยู่ในห้องในอพาร์ตเมนต์ที่ทำเอาไว้เพื่อฝึกการหลอกลวงคนทางออนไลน์ หลังจาก 6 เดือนของการ ‘เชือดหมู’ ฉันขอเงินเขา 7,000 ดอลลาร์สหรัฐเพื่อเลิกทำงานนี้ แต่ทำไม่ได้ ฉันถูกนำไปโรงแรมกาสิโน สีหนุวิลล์ ที่นั่นคนงานถูกทุบตีอย่างโหดร้าย หลายสัปดาห์ต่อมา มีบางคนให้ฉันออกไปจากโรงแรมนี้ แต่พวกเขากลับขายฉันให้กับแก๊งอื่น

แม้ว่าฉันเกลียดอาชีพนี้ที่เกี่ยวข้องกับการหลอกลวงคนให้ทำการซื้อขายเงินคริปโต (cryptocurrency) หนทางเดียวที่จะออกไปจากงานนี้ ต้องมีคนเอาเงินมาจ่ายค่าไถ่ตัว ฉันพยายามหนี แต่ถูกจับได้ ถูกตบตีและเอาฉันไปขายให้กับอีกแก๊งหนึ่ง และจำนวนเงินค่าไถ่ตัวเพิ่มขึ้น 15,000 ดอลลาร์

ต่อมาฉันหลบหนีจนได้เพราะแก๊งใหม่อนุญาตบางครั้งให้คนงานออกไปข้างนอกได้…”

 

เหยื่อคนลาวถูกขูดรีดในลาว

“…ฉันถูกหลอกโดยโฆษณาในเฟซบุ๊ก สัญญาให้งานทำที่กาสิโน King Roman (ในลาว) ด้วยค่าจ้าง 900 ดอลลาร์สหรัฐต่อเดือน ฉันถูกนำไปอยู่ที่หอพักใกล้กาสิโน และทำงานวันละ 14-16 ชั่วโมง ทำงาน 7 วันต่อสัปดาห์ ให้พยายามหลอกคนรวยที่พูดภาษาอังกฤษ ฉันมียอดการขาย และถ้าทำไม่ได้รายได้จะถูกตัด และพวกเขาขู่ว่าจะขายฉัน…”

“…ฉันถูกกักอยู่ในห้อง ถูกเฆี่ยนตีเมื่อพยายามออกไปข้างนอก ฉันเห็นเหยื่อหลายคนถูกขังอยู่โดดเดี่ยว ถูกยิงที่หัว เห็นคนเอาตัวเหยื่อออกไปแต่ไม่มีใครได้กลับมา และมีคนอื่นฆ่าตัวตาย ฉันออกมาได้หลังจากโน้มน้าวคนจับตัวฉันว่า ฉันรู้จักตำรวจในเวียงจันทน์ที่สามารถทำให้เขามีปัญหาได้…”

จะมีใครโชคดีอย่างเหยื่อทั้ง 2 คนนี้ที่รอดชีวิตจากองค์กรอาชญากรรม การหลอกลวงไซเบอร์และทาสยุคใหม่ที่ก่ออาชญากรรมข้ามชาติทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ขณะนี้ คงยังมีเหยื่ออีกหลายรายที่ไม่มีโอกาสออกมาเล่าเรื่องราวอันแสนโหดร้าย

ในขณะที่องค์กรอาชญากรรมกลับขยายกิจกรรมในโลกออนไลน์ทั้งการพนันผิดกฎหมาย หลอกลวงให้หลงรัก ฟอกเงิน ค้ามนุษย์ ค้าอวัยวะ ค้ายาเสพติด ค้าสัตว์ป่า ค้าอาวุธ ที่สร้างรายได้มหาศาล

รายงานเมื่อ 10 ตุลาคม 2023 เฉพาะภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเฉพาะ 4 ประเทศ คือ เมียนมา ลาว กัมพูชา และฟิลิปปินส์ มูลค่าเงินในวงการนี้อยู่ระหว่างสี่หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐถึงหนึ่งแสนล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี¹

ท่ามกลางความพยายามขององค์การสหประชาติ จีนและประเทศสมาชิกอาเซียนเพื่อจัดการกับองค์กรอาชญากรรมเหล่านี้ ดูเหมือนทางการจีนเนื้อเต้นกับเรื่องนี้ แล้วหาทางร่วมมือกำจัดคนที่ทางการจีนเรียกว่า คนทรยศชาวจีน² ผมมีข้อมูลที่น่าสนใจที่มาจากรายงานสำคัญ

ผมขอสรุปเพียงประเด็นสำคัญของรายงานนี้³

 

พนันผิดกฎหมาย
และการหลอกลวงไซเบอร์

บางคนถูกหลอกให้เข้าทำงานจากโฆษณาหางานทำปลอม หลังจากนั้นถูกเก็บพาสปอร์ต กักขังอยู่ในห้องติดกับกาสิโน เป็นแรงงานทาสเพื่อสนับสนุนเว็บไซต์การพนันผิดกฎหมาย และเกี่ยวพันการทำผิดทางไซเบอร์ใหญ่ระดับอุตสาหกรรม ได้แก่ เชือดหมู (pig butchering) หลอกให้หลงรัก (Romance scams) เงินคริปโต (cryptocurrency)

คนงานในอุตสาหกรรมพนันผิดกฎหมายนี้ไม่ได้รับอนุญาตให้ออกจากวงการ โดยไม่ได้จ่ายเงินจำนวนมหาศาลเป็นค่าไถ่ตัว ให้ผู้จับตัวพวกเขา

พวกเขาอาจถูกขายและค้ากันเองระหว่างกลุ่มอาชญากรรม

มีการลงโทษหากทำผิดกฎ หรืออาจจบลงด้วยเป้าหมายเงิน คือค่าไถ่ตัวของเหยื่อบางรายสูงเพิ่มขึ้น

 

จุดเริ่มต้นและการขยายตัว

กลุ่มอาชญากรรมต่างๆ รวมตัวอย่างแข็งขันและสนับสนุนการพนันข้ามภูมิภาคเอเชียอย่างน้อยทศวรรษ 1990 เพราะกิจกรรมหลักในธุรกิจผิดกฎหมาย ได้แก่ การเคลื่อนย้ายเงินข้ามพรมแดน การทวงหนี้โหดเหี้ยม การติดสินบนเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น มีส่วนเกี่ยวกับ ‘บันเทิง’ ได้แก่ ยาเสพติด การค้าประเวณี

ต้นทศวรรษ 2000 ธุรกิจผิดกฎหมายได้รับแรงหนุนมหาศาลจากการพัฒนาการพนันออนไลน์ทั้งเกมกาสิโนและในกีฬา ดำเนินการตรงกับกาสิโนที่มีอยู่แล้ว หรือเกี่ยวพันกับอสังหาริมทรัพย์ที่มีค่าการตลาดเพิ่มขึ้นมหาศาล อุตสาหกรรมผิดกฎหมายนี้ทำเงินเป็นหมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐให้แก่องค์กรอาชญากรรม

ความพยายามทำรายได้จากอุตสาหกรรมพนันผิดกฎหมาย โดยหวังว่าจะทำลายองค์กรอาชญากรรมเหล่านี้ให้หมดสิ้นได้ รัฐบาลหลายรัฐบาลในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้พยายามจัดการโดยรัฐบาลคิดค่าธรรมเนียม (Fee) กระจายผู้ดำเนินการอุตสาหกรรมข้ามภูมิภาค มีการเน้นด้วยการจัดพื้นที่และขอบเขตของอุตสาหกรรมตัวเอง และเรียกว่า เขตเศรษฐกิจพิเศษ ที่ตำรวจท้องถิ่นบ่อยครั้งไม่ต้องการหรือไม่สามารถเข้าไปตรวจสอบได้

แรงงานหลายหมื่นคนจำเป็นสำหรับอุตสาหกรรมนี้ ทำงานด้านการตลาด รับลูกค้า โยกย้ายเงินทุน สนับสนุนด้านเทคนิคและฝ่ายเกี่ยวข้องอื่นๆ ก่อนเกิดโรคระบาดโควิด-19 ความต้องการแรงงานในอุตสาหกรรมนี้ โดยทั่วไปพอใจแรงงานอาสาสมัคร แม้ว่าไม่มีใครรู้สัดส่วนอาสาสมัคร แต่พวกเขาคือ ทาสยุคใหม่ มีเงื่อนไขต่างๆ เกี่ยวกับการค้ามนุษย์ ค้าหญิงบริการ

จุดเริ่มต้นการเปลี่ยนแปลง ในปี ค.ศ.2018 เกิดจากมีความกังวลมากขึ้นของหลายๆ ชาติต่อการพนันผิดกฎหมายข้ามชาติ และความเปลี่ยนแปลงถูกเร่งตัว เพราะมีการจำกัดการเดินทางเนื่องจากโรคระบาด เท่ากับการตัดขาดแหล่งแรงงาน

ในเวลาเดียวกัน กลุ่มองค์กรอาชญากรรมมีเส้นทางธุรกิจสำคัญคือ กาสิโนพื้นดิน (Land-based casino) ปิดตัวลงเพราะจำกัดการเดินทาง ผลคือ พวกนี้ขยายตัวอย่างมากและพัฒนาสู่การพนันทางไซเบอร์ที่มีอยู่แล้ว งัดเอาความชำนาญของพวกตนและเทคโนโลยีในตลาดสื่อโซเชียล การรับลูกค้าและเงินคริปโตไปวางอยู่บนการพนันผิดกฎหมายออนไลน์

ปัจจุบันพอโรคระบาดโควิด-19 ลดลง กลุ่มองค์กรอาชญากรรมทำพนันออนไลน์เพิ่มรายได้มากขึ้นโดยรวมกันทั้งพนันผิดกฎหมายกับการหลอกลวงทางไซเบอร์ ความสำเร็จทำให้ เงินบูม ซึ่งมี 2 แนวในธุรกิจผิดกฎหมายรวมทั้งการฟอกเงิน ค้าสัตว์ผิดกฎหมาย และผลิตยาเสพติด เมตาเพทามิเนต (methaphetaminet) และเฮโลอีน

ผลกำไรมหาศาลของพนันออนไลน์ได้รับการตอบโต้มากมายจากเจ้าหน้าที่คอร์รัปชั่นท้องถิ่น จากนักการเมืองที่ทรงอิทธิพลและเจ้าหน้าที่ทหารและตำรวจ

 

ข้อสังเกต

จีนเทา นับเป็นตัวละครสำคัญในระบบนิเวศของการพนันผิดกฎหมาย การหลอกลวงไซเบอร์และองค์กรอาชญากรรม

ในอดีตอาจไม่เรียกว่า จีนเทา แต่คนจีนทำการค้าชายแดน อพยพย้ายถิ่นข้ามพรมแดน ในกรณีไทยคนจีนหลายครอบครัวมาค้าขายผลไม้ที่เข็นรถขายในเยาวราช ห้วยขวาง และที่อื่นๆ ปรากฏการณ์นี้เห็นชัดช่วงทศวรรษ 1980 จนถึงปัจจุบันก็ยังมีอยู่ ในเวลาเดียวกัน ดูเหมือนทางการจีนผลักดันให้นักธุรกิจจีนทำธุรกิจ บ่อนการพนัน ในหลายที่ เช่น ในลาว ได้แก่ บ่อเตน เวียงจันทน์ เมียนมา ที่ท่าขี้เหล็ก เมียวดี เกาะสองใกล้จังหวัดระนอง ที่ด่านกัมพูชาติดเวียดนาม พนมเปญ สีหนุวิลล์ในกัมพูชา

ผมไม่ได้สรุปว่ามีแค่บ่อนการพนันของนักธุรกิจจีน แต่ย่อมมีนักลงทุนของชาตินั้นๆ อีกด้วย เรื่องราวแบบที่เกิดขึ้นกับองค์กรอาชญากรรม พนันผิดกฎหมายออนไลน์ การหลอกลวงไซเบอร์ ค้ายาเสพติด หนี้มหาโหด ค้ามนุษย์ ค้าประเวณี ทาสยุคใหม่ปัจจุบันมีขึ้นแล้วตั้งแต่ยุคการตั้งบ่อนการพนันนอกประเทศจีน แต่ปัจจุบันรุนแรงกว่ามาก และมีขนาดเป็นระดับอุตสาหกรรมขนาดใหญ่เลยทีเดียว

ในสมการซับซ้อนในโลกออนไลน์และบนพื้นดินขององค์กรอาชญากรรมข้ามชาติ การหลอกลวงไซเบอร์และทาสยุคใหม่มีคนท้องถิ่นแน่นอน โดยมีจีนเทาอยู่ด้วย เพราะอะไร เงิน เทคโนโลยี หรืออำนาจทางการเมือง ผมยังไม่มีคำตอบครับ

---

¹ How Organised Crime Operates Illegal Betting, Cyber Scams and Modern Slavery in Southeast Asia, The Asian Racing Federation Council and Anti-Illegal Betting and Financial Crime and The Mekong Club 2022/2023.

² Toh Han Shin, “Chinese Renegades Operate Massive Scams in Outlaw Border Zone” Asia Sentinel, 14 October 2023 : 1-2.

³ How Organised Crime Operates Illegal Betting, Cyber Scams and Modern Slavery in Southeast Asia, The Asian Racing Federation Council and Anti-Illegal Betting and Financial Crime and The Mekong Club 2022/2023.

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022