‘บางอย่าง’

 

ผมบอกตัวเองเสมอๆ ว่า ทำงานในป่า อันหมายถึงเข้ามาอยู่ในบ้านของสัตว์ป่า สิ่งที่ต้องระมัดระวังที่สุดคือ รักษากฎต่างๆ อย่างเคร่งครัด

กฎซึ่งจะไม่ทำให้การเข้ามาทำงาน ที่หมายถึงการรบกวนเจ้าของบ้านอยู่แล้ว เป็นการรบกวนมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะกฎการรักษาระยะห่าง พยายาม แต่หลายๆ ครั้งก็ทำพลาด บางครั้งถูกสั่งสอน เป็นบทเรียนที่ดี และจำ

ในป่าไม่ได้มีเพียงกฎที่ใช้กับเหล่าสัตว์ป่า ทำงานในผืนป่าซึ่งได้รับการประกาศให้เป็นพื้นที่อนุรักษ์นั้น ย่อมมีกฎอีกประเภทที่คนตั้งขึ้น

พูดตามตรง บางกฎ ผมก็ละเลย

 

การมีสัตว์เลี้ยงในหน่วยพิทักษ์ป่านั้น ผิดกฎ

เพราะสัตว์เลี้ยงเป็น “สิ่งแปลกปลอม” และสร้างความเสียหายกับสัตว์ป่า ไม่ต่างจากพืชหรือสัตว์ต่างถิ่น

พูดตามตรง บางหน่วยพิทักษ์ป่าที่ผมใช้เวลาอยู่นานๆ มีสัตว์เลี้ยงที่อาศัยอยู่แบบผิดกฎ

เมื่อนึกถึงสัตว์นอกฎหมายที่ผมรู้จัก และสนิทสนมด้วย ผมนึกถึงแมว ที่ถูกเรียกว่าอ้วน

และผมเรียกมันว่า อ้วนแมวชรา

 

ผมเคยพูดถึงแมวตัวนี้ เล่าถึงความสัมพันธ์ที่เรามีต่อกัน ความสนิทสนมที่มี ทำให้ทุกครั้งที่พบแมว ผมจะนึกถึงมัน

ในช่วงฤดูฝนซึ่งการเดินทางค่อนข้างยาก แม้จะเป็นระยะทางเพียง 10 กว่ากิโลเมตร ฝนที่ตกตลอดเกือบ 24 ชั่วโมงนี้ ไม่เอื้อกับการเดินทางเลย

ลำห้วยสายใหญ่ระดับน้ำขึ้นสูง เส้นทางโคลนร่องลึก เดินทางถึงหน่วยด้วยสภาพขะมุกขะมอมพอๆ กันทั้งรถและคน

ถึงหน่วยที่มักจะเงียบเหงาเพราะเจ้าหน้าที่ส่วนใหญ่ออกลาดตระเวน ผู้ซึ่งคล้ายจะดีใจเดินออกมาจากอาณาเขตคือบริเวณครัว และเป็นที่ใช้กินข้าวเพื่อต้อนรับ คือ อ้วนแมวชรา

อ้วนจะส่งเสียงร้องดัง ส่งสายตาที่ดวงตาเป็นสีเหลืองมอง จะหยุดร้องหลังผมนั่งลงลูบหัวทักทาย

จากนั้น เมื่อผมเข้ามาในครัว อ้วนจะขึ้นมานั่งบนตัก ไม่ก็นั่งข้างๆ เอนหัวซบขา

 

ฤดูฝนเป็นเรื่องปกติที่หน่อไม้จะเป็นส่วนประกอบหลักของอาหาร แต่ช่วงท้ายๆ ฤดู จะเป็นหน่อไม้ดอง

“ตอนนี้หน่อไม้ในป่าหมดครับ กระทิงเริ่มกลับมาลงโป่งแล้ว” พรชัยอยู่เฝ้าหน่วยกับอ้วนแมวชรา ในวันที่ผมเดินทางมาถึง

โป่งคือแหล่งอาหารสำคัญ เมื่อสัตว์กินพืชมาชุมนุม นักล่าก็ตามมา นักล่าที่ได้รับมอบหมายให้มีภารกิจควบคุมประชากรสัตว์กินพืช

รวมทั้ง “นักล่า” ที่ล่าเพื่อเอาเพียงชิ้นส่วน อวัยวะสัตว์ป่า

ร่องรอยของเหล่านักล่า ปรากฏให้เห็นตามแหล่งอาหารที่สัตว์ใช้ นักล่าตามใบสั่งจะซุ่มเงียบ กลบเกลื่อนร่องรอย งานลาดตระเวนอย่างเข้มข้น จำเป็น

ในแหล่งอาหาร มีชีวิตในความมีชีวิต ความตายอยู่ไม่ห่าง

 

อยู่กันสามชีวิต หน่วยเงียบสงัด กลางวันแสงแดดมีไม่มากพอที่แผงโซลาร์เซลล์จะผลิตพลังงานไฟฟ้า

หนูตัวโตวิ่งบนขื่อ ผมชี้ให้อ้วนดู มันเพียงปรายตามอง ไม่ขยับ

กระนั้น ค่ำวันหนึ่ง อ้วนหายไป ผมกินข้าวเสร็จมันกลับมา คาบหนูตัวเขื่อง เดินไป-มา ราวกับอวดผลงาน

“เออ เก่งครับ” ผมชม

พักอยู่ในหน่วย ก็ไม่ต่างจากอยู่บ้าน ต่างจากในแคมป์ ฝนตกหนักเช่นนี้ ต้นไม้ล้มบ่อยๆ บางต้นใหญ่ และเมื่อล้มลงกลางแคมป์ นั่นเป็นเรื่องที่ใกล้กับการบาดเจ็บ

แต่สายฝนไม่ได้ทำให้สัตว์ป่าหยุดกิจกรรม

หลังจากที่โป่งต่างๆ เงียบเหงามาระยะเวลาหนึ่ง ตอนนี้เริ่มคึกคัก ท่ามกลางสายฝนปรอยๆ กระทิงฝูงเล็กๆ 4-5 ตัวแวะเวียนลงมา

สายฝนทำให้พวกมันดูขนดำเป็นเงาอ้วนท้วนสมบูรณ์

ข้อเท้าสีขาว มอมแมม เพราะย่ำลงไปในโคลน

ส่วนเก้งเลือกจะเดินเลาะรอบๆ เพราะในโป่ง โคลนยังแฉะและลึก ย่ำลงไปการชักตีนขึ้นไม่ง่าย

ความเชื่องช้าอาจทำให้ตกเป็นเหยื่อได้ง่าย

 

ขึ้น 14 ค่ำ ดวงจันทร์กลมโต ส่องแสงนวล เป็นภาพซึ่งต้องจินตนาการเอาเอง ในช่วงเวลาที่สายฝนครอบครองท้องฟ้า ฉ่ำมัวด้วยเมฆฝน

นานๆ มีเสียงกวางร้องแทรกความเปียกชื้น แมลงกรีดเสียงสลับเสียงเขียด

ยุง, ริ้น รุมตอม คล้ายจะเป็นเวลาของพวกมันด้วย

อ้วนแมวชรา ดูจะไม่เดือดร้อนอะไร มันเอนตัวซบขาผม หลับตา ท่าทางสบายๆ

ชะมดแผงหางปล้อง 2 ตัวเดินมาใกล้ กวางแม่ลูก เงยหน้ามองแสงไฟฉาย

เมื่อคืนตอนใกล้สว่าง เสียงกวางร้องโหยหวน การล่าของหมาไนประสบผล ชิ้นส่วนกวางจะถูกกระชากออกไปตั้งแต่ยังไม่ล้ม

ตอนเช้าผมเดินไปดูกวางรุ่นๆ ตัวนั้น เหลือเพียงกระดูกและเศษหนังชิ้นเล็กๆ

หมาไน พวกมันเป็นนักล่าที่มีประสิทธิภาพเสมอ

 

กินข้าวเสร็จ ผมนั่งอยู่กับอ้วน ไม่อยากขยับ เกรงใจ

ถือโอกาสตอนมันยกหัวออกจากขาที่ซบอยู่ ผมลุกขึ้น ลูบหัวมันเบาๆ

“ไปนอนล่ะ เจอกันพรุ่งนี้” อ้วนขยับนั่งตัวตรง

ผมเดินกลับที่พัก ข้ามสะพานไม้เล็กๆ เสียงน้ำไหลแรง หันกลับไปดูตามแสงไฟฉาย อ้วนนั่งบนโต๊ะที่เราใช้กินข้าว ล้อมรอบด้วยความมืดมิด

ผมไม่รู้หรอกว่ามันรู้สึกอย่างไร คิดอะไรอยู่ กำลังรื่นรมย์กับชีวิตลำพัง หรืออย่างไร มันไม่เคยตามผมไป

ที่ผมเห็นคือ แมวเหงาๆ ตัวหนึ่ง

 

ผมนึกถึงอ้วนแมวชรา ว่าตามจริง สถานภาพเราไม่ต่างกันนัก สายตาที่อ้วนมอง มันอาจเห็นเช่นเดียวกับที่ผมมองมัน

“บางอย่าง” มองด้วยตัวเองนั้นไม่เห็น

บางอย่าง ผู้อื่นอาจมองเห็นได้ชัด •

 

หลังเลนส์ในดงลึก | ปริญญากร วรวรรณ

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/iRHg4WPH4Q

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) October 31, 2022