ถนนสยาม | มองบ้านมองเมือง : ปริญญา ตรีน้อยใส

ปริญญา ตรีน้อยใส
"ถนนสยาม" ปารีสเขต 16 ในสมัยรัชกาลที่ 5 (ภาพจากไปรษณียบัตรเก่า)

ถนนสยาม

 

มองบ้านมองเมืองฉบับนี้ ต่อเนื่องมาจากสัปดาห์ที่แล้ว ที่พาไปมองสถานีสยาม ในเมืองแบรสต์ Brest ประเทศฝรั่งเศส ด้วยชื่อสถานีรถรางแห่งนี้ มาจากที่ตั้ง คือ ถนนสยาม Rue de Siam

ที่น่าสนใจคือ ในขณะที่ในบ้านเมืองเรา ไม่มีถนนที่ชื่อ ฝรั่งเศส แต่ในฝรั่งเศสกลับมีถนนที่ชื่อ สยาม นามเดิมของประเทศไทย ถึงสามสาย ในสามเมือง

ถนนสยาม สายแรก อยู่ที่เมืองแบรสต์ เป็นอนุสรณ์สถานแห่งประวัติศาสตร์ ความสัมพันธ์ระหว่างราชอาณาจักรฝรั่งเศสและสยาม ด้วยคณะทูตจากกรุงศรีอยุธยา ขึ้นเรือและเดินทางผ่านถนนสายนี้ เมื่อสามร้อยกว่าปีก่อน

ถนนสยาม สายที่สอง อยู่ที่กรุงปารีส ในเขตสิบหก ทางด้านตะวันตกของเมืองปารีสมหานคร ด้วยสถานเอกอัครราชทูตราชอาณาจักรสยาม เคยตั้งอยู่เมื่อร้อยกว่าปีมาแล้ว ก่อนที่จะย้ายไปที่ตั้งใหม่ บนถนน Rue Greuze ที่อยู่ไม่ไกลจากหอไอเฟลในปัจจุบัน

ถนนสยาม สายที่สาม อยู่ที่เมืองแซงต์มารเซล Saint Marcel เมืองเล็กๆ มีประชากรประมาณสองพันคน อยู่ทางด้านตะวันออก ใกล้ชายแดนสวิตเซอร์แลนด์ ไม่ไกลจากเมืองโลซานน์และเจนีวา ที่รู้จักกันดี

ภาพถนนสยาม หรือ Rue de Siam ที่เมือง Brest ประเทศฝรั่งเศส (ภาพการค้นหาจาก Google Map)

สําหรับที่มาของนามถนนสยามสายที่สามนี้ น่าสนใจอย่างยิ่ง

ด้วยบนถนนสายนี้ มีบ้านเกิดของนายทหารเรือฝรั่งเศสที่เข้ามารับราชการในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช สมัยกรุงศรีอยุธยา ชื่อ โคลด เดอ ฟอร์แบง การ์ดาน Claude de Forbin Gardanne หรือที่คนไทยอาจเคยได้ยินบ้าง คือ เชอวาเลีย เดอ ฟอร์แบง Chavalier de Forbin ผู้มีตำแหน่ง ออกพระศักดิ์สงคราม เป็นผู้บัญชาการป้อมปราการแบบฝรั่งเศส ตรงคุ้งน้ำบางกอก ริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันออก และทำหน้าที่เป็นผู้ว่าการเมืองบางกอก เมืองหน้าด่านทางทิศใต้ของกรุงศรีอยุธยา เสียดายว่า ป้อมปราการบางกอก ถูกรื้อทำลายลงในเวลาต่อมา จึงเหลือเพียงภาพจำในแผนที่ประวัติศาสตร์เท่านั้น

ถนนสยามทั้งสามแห่งที่อยู่ในประเทศฝรั่งเศส คงเป็นระลึกสถานของคนฝรั่งเศสเท่านั้น แต่สำหรับคนไทย ถนนทั้งสามแห่งล้วนเป็นประจักษ์พยานแห่งประวัติศาสตร์ ในเหตุการณ์สำคัญของชาติไทย ที่ไม่รู้จัก

มองบ้านมองเมือง จึงขอนำเสนอเรื่องของถนนในบ้านเมืองอื่น ที่มีความสำคัญในด้านประวัติศาสตร์บ้านเมืองเรา รวมทั้งช่วยอธิบายความเป็นมาของบ้านเมืองไทยให้เข้าใจมากขึ้น •

 

มองบ้านมองเมือง  | ปริญญา ตรีน้อยใส