รายงานพิเศษ | มงคล วัชรางค์กุล

 

แนวรบยูเครน

เหตุการณ์เปลี่ยนแปลง

ปูตินดิ้นรนในกับดัก

 

เดิมคาดการณ์ว่า วันที่ 24 สิงหาคม ที่เป็นวันชาติยูเครนครบรอบ 31 ปี พร้อมกับครบรอบ 6 เดือนสงครามยูเครน รัสเซียจะถล่มจรวดทั่วยูเครน โดยเฉพาะที่เคียฟจะโดนถล่มสถานีรถไฟ สถานีขนส่ง ที่ทำการรัฐบาลและที่พักประชาชน

แต่การยิงจรวดรัสเซียถล่มแหลกในวันชาติยูเครนใส่เคียฟ ไม่เกิดขึ้น มีแต่การยิงจรวดถล่มเมืองแชปลิน เมืองเล็กๆ ทางภาคตะวันออกของยูเครน มีคนตาย 22 คน

ถามว่าทำไมไม่ถล่มเคียฟ?

เป็นที่คาดว่า จรวดรัสเซียเริ่มร่อยหรอ และอาวุธในคลังแสงรัสเซียเริ่มขาดแคลน

Reading Eagle รายงานว่า หน่วยสืบราชการลับอเมริกันค้นพบว่า รมต.กลาโหมรัสเซียกำลังจะเซ็นสัญญาซื้ออาวุธจากเกาหลีเหนือ ในจำนวนนี้คือ จรวด และ artillery shells-กระสุนปืนใหญ่

หน่วยสืบราชการลับอเมริกันคาดว่า รัสเซียจะซื้ออาวุธจากเกาหลีเหนือเพิ่มอีกในอนาคตอันใกล้นี้

Reading Eagle บอกอีกว่า ฝ่ายบริหารของไบเดนค้นพบว่ารัสเซียมีปัญหาทางเทคนิคจากการใช้โดรนที่ซื้อจากเตหะรานเมื่อเดือนกรกฎาคม มาใช้ในสงครามยูเครน รัสเซียซื้อโดรนอิหร่านรุ่น Mohajer-6 และ Shahed-ไม่รู้รุ่น และรัสเซียวางแผนจะซื้อ Iran UAVs (อากาศยานไร้คนขับ) หลายร้อยลำจากอิหร่านมาใช้รบในยูเครน

ก่อนหน้านี้ มีข่าวว่า จีนส่งชิพให้รัสเซียใช้ประกอบในการผลิตอาวุธ สหรัฐขอให้จีนยุติการส่งชิพให้รัสเซียทันที

ในช่วงสัปดาห์แรกของเดือนกันยายนที่ผ่านมา รัสเซียยิงจรวดถล่มใกล้โรงงานไฟฟ้าปรมาณู Zaporizhzhia ของยูเครน ซึ่งเป็นโรงงานไฟฟ้าปรมาณูใหญ่ที่สุดในยุโรป จรวดตกห่างโรงงานแค่ 6 ไมล์

หน่วยเฝ้าระวังปรมาณูของสหประชาชาติ (the United Nations atomic watch dog agency) ขอให้ทั้งรัสเซียและยูเครนประกาศ “เขตปลอดภัยจากนิวเคลียร์ และเขตป้องกันรักษาความปลอดภัย” a “nuclear safety and security protection zone” โดยเร่งด่วน เพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้น

UN ส่งผู้เชี่ยวชาญเข้าตรวจสอบโรงไฟฟ้าปรมาณู Zaporizhzhia ทันที

The Wall Street Journal รายงานว่า ทางการเคียฟได้แจ้งทูตตุรเคียให้ยับยั้งเรือรัสเซียของสายการเดินเรือ A Russian Shipping Line อย่างน้อย 4 ลำที่บรรทุกอุปกรณ์ทางทหารจากฐานทัพรัสเซียในซีเรียผ่านทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเข้าช่องแคบบอสฟอร์รัสของตุรเคีย มุ่งสู่เมืองท่าริมทะเลดำของรัสเซีย เพิ่มเสริมอาวุธให้กองกำลังรัสเซีย

ทางการอิสตันบูลไม่ตอบสนองต่อคำขอของเคียฟในเรื่องนี้

ยูเครนกล่าวหาว่า เรือขนสินค้ารัสเซียชื่อ Sparta II ขนระบบจรวดป้องกัน S-300 ผ่านช่องแคบบอสฟอร์รัสสู่เมืองท่ารัสเซีย Novorossiysk ใกล้ยูเครน

Sparta II เป็นเรือขนสิค้าของบริษัท Oboroniogistics LLC จดทะเบียนในมอสโก วัตถุประสงค์เพื่อขนส่งสินค้าให้กระทรวงกลาโหมรัสเซีย เพื่อ “การทหารและอุปกรณ์การรบพิเศษ”

สหรัฐ sanction บริษัทนี้ตั้งแต่เริ่มสงครามยูเครน

ย้อนกลับไปเมื่อ 25 เมษายน 2022 รมต.ต่างประเทศสหรัฐ แอนโทนี่ บลิงเคน และ รมต.กลาโหมสหรัฐ พล.อ.ลอยด์ ออสติน เดินทางไปเยือนกรุงเคียฟ หารือร่วมกับประธานาธิบดีโวโลดิมีร์ เซเลนสกี ของยูเครน แล้วให้ความช่วยเหลือยูเครนเพิ่มอีก 300 ล้านดอลลาร์ หลังจากที่ก่อนหน้านี้ ประธานาธิบดีไบเดนได้อนุมัติการสนับสนุนยูเครนไปแล้ว 800 ล้านดอลลาร์

หลังสงครามยูเครนผ่านมา 6 เดือน สหรัฐเสนอความช่วยเหลือก้อนใหญ่สุด 3,000 ล้านเหรียญให้ยูเครน รวมถึงระบบ Advanced Surface-To-Air Missile Systems 6 ชุด พร้อม Additional Munitions (อุปกรณ์เสริม)

กระสุนปืนใหญ่ 155 MM 245,000 Rounds

กระสุนปืนใหญ่ 120 MM 65,000 Rounds

24 Counter-Artillery (ปีนใหญ่ Counter 24 กระบอก)

PUMA UNMANNED AERIAL SYSTEMS (UAS) AND SUPPORT FOR SCAN EAGLE UAS SYSTEMS

VAMPIRE COUNTER-UNMANNED ARIAL SYSTEMS

LASER GUIDED ROCKET SYSTEMS

เงินทุนให้การฝึกซ้อม Training, การซ่อมบำรุงและการสนับสนุน (Sustainment)

ผู้แถลงข่าวของเพนตากอนแถลงว่า ในส่วนของการช่วยเหลือไม่ใช่การส่งผ่านความสามารถในการสู้รบถึงรัสเซียอย่างเดียว แต่ยังส่งถึงพันธมิตรและหุ้นส่วนในภูมิภาคถึงคำสัญญาของเราที่จะให้ความช่วยเหลือยูเครน

เช่นกันในส่วนสำคัญที่สุด คือยูเครนจะต้องแสดงให้เห็นถึงคำมั่นสัญญาของเราในฐานะมิตรประเทศ, ในทางการทหารที่จะให้ความช่วยเหลือเขาในการต่อสู้

The Wall Street Journal วิเคราะห์ว่า อาวุธที่สัญาญาจะช่วยเหลือยูเครนนั้น จะยาวนานเป็นปี (multi-year investment) อาวุธบางชนิดจะส่งมอบอีก 3 ปีข้างหน้า

เป็นการส่งสัญญาณเตือนรัสเซียว่าจะต้องรบยาวนานถึง 3 ปี

เงินช่วยเหลือ 3,000 ล้านเหรียญจะส่งให้ยูเครนใช้ซื้ออาวุธจากบริษัทที่มีสัญญากับกระทรวงกลาโหมสหรัฐ

กองกำลังยูเครนมีความคืบหน้าการตอบโต้โดยยึดคืนดินแดนที่รัสเซียเข้ามายึดตั้งแต่ต้นสงครามใน 3 แคว้นทางตะวันออกกลับคืนได้ถึง 2,300 ตารางไมล์ในเวลาไม่กี่วัน รัสเซียบอกว่าเป็นการถอยตั้งหลัก แต่เซเลนสกีบอกว่าเป็นการถอยอย่างหมดรูป

ทีวี Fox News มีภาพชาวยูเครนเนียนแสดงความดีใจต้อนรับทหารยูเครนเนียนที่เข้ามาปลดปล่อย ภายหลังที่ต้องอยู่ใต้ปากกระบอกปืนรัสเซียมา 6 เดือน มีภาพทหารยูเครนเนียนปลดธงชาติรัสเซียออกจากป้ายโฆษณาข้างถนน

รัสเซียกำลังให้คนใน 4 แคว้นที่เข้ายึดครองลงมติว่าจะรวมเข้ากับรัสเซียไหม สภาดูม่าของรัสเซียลงมติออกกฎหมายรับรองการรวม 4 แคว้นเข้าเป็นของรัสเซียแล้ว ถ้าประชาชนผ่านมติ รัสเซียจะประกาศรวบดินแดนทันที

CNN บอกว่ามีการยกกล่องไปให้คนหย่อนบัตรถึงบ้าน

ในการถอยร่นของรัสเซีย ปูตินประกาศรับอาสาสมัครรับจ้างรบจากทั่วโลก 100,000 คน

ปูตินประกาศระดมกำลังจากนักโทษ คนไหนที่อาสาสมัครไปรบถ้ารอดกลับมาใน 6 เดือนจะให้อภัยโทษหมด ไม่ว่าจะเหลือเวลาติดคุกอีกนานเท่าไร

มีนักโทษรัสเซียนสมัครใจออกรบ 20,000 คน มีคำถามว่าจะเหลือรอดกลับมากี่คน

ล่าสุดปูตินออกประกาศเรียก กองกำลังสำรองบางส่วน (pertain mobilization) จำนวน 300,000 คน ส่งไปรบที่แนวหน้ายูเครน

สิ่งนี้ไม่เคยเกิดขึ้นในรัสเซียในรอบหนึ่งศตวรรษ

การระดมพลคราวนี้สร้างความตื่นตระหนกและเกิดการต่อต้านอย่างมากทั่วรัสเซีย

เว็บไซต์ Weibo และ Google ในรัสเซียหัวข้อ “ไม่ต้องเกณฑ์ทหาร อยู่แต่ในบ้านได้อย่างไร” (How to break arm at home) มีคนเข้าเสิร์ชมากมาย ทุกคนหลีกเลี่ยงการไปตายแนวหน้า

ทั้งที่ทุกป้ายรถเมล์ในมอสโก ติดภาพเชิดชูนักรบรัสเซียน

CNN 23 กันยายน 2022 เสนอภาพคนเรือนหมื่นเดินขบวนต่อต้านหมายเกณฑ์ของปูตินทั้งในมอสโก, เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก และเมืองอื่นๆ ตำรวจหน่วยปราบปรามออกมาไล่จับประชาชน

มีคนถูกจับไป 1,300 คน

เว็บไซต์ The Guardian โชว์ภาพคนเรือนหมื่นเดินขบวน, ภาพคนถูกจับกุมรุมหิ้วปีกโดยตำรวจหน่วยปราบการชุมชุมทั้งในมอสโกและเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก

CNN 24 กันยายน 2022 เสนอภาพข่าวรถยนตร์และรถบัสติดยาวเหยียดสองเลนยาวหลายสิบกิโลเมตรก่อนเข้าด่านชายแดน และภาพที่ด่านชายแดนฟินแลนด์และด่านคาซัคสถาน รถติดแน่นทุกช่องทาง

ผู้คนพากันหนีหมายเรียกทหารออกจากรัสเซีย

ตั๋วเครื่องบินขาเดียวออกจากมอสโกไปอิสตันบูลและติรานาขึ้นราคาจาก 350 เหรียญ เป็น 2,715 เหรียญ เพิ่มขึ้น 9 เท่า เพราะคนหนีเกณฑ์ทหารไปตุรเคียและแอลเบเนีย ประเทศที่คนถือ passport รัสเซียไม่ต้องวีซ่า

ไม่มีใครต้องการไปตายให้ปูติน

22 กันยายน 2022 เซเลนสกีแถลงส่งสัญญาณให้คนรัสเซียนออกมาประท้วงว่า คนรัสเซียนบาดเจ็บ ล้มตายไปแล้วหลายหมื่นคน (ten of thousands), ยังต้องการอีกไหม (want more?)

ขอให้ออกมา “สู้กลับ” (fight back), ประท้วง, หนีไป หรือยอมแพ้ยูเครน

นี่คือออปชั่นของคุณที่จะ “รอด” (survival)

เซเลนสกีอ้างถึงข้อมูลจากเพนตากอนว่า ถึงเดือนสิงหาคมประเมินว่ามีทหารรัสเซียนบาดเจ็บล้มตายไปแล้ว 70,000-80,000 คน

เดิมปูตินบอกว่า การบุกยูเครนไม่ใช่ “สงคราม” แต่เป็น “ปฏิบัติการพิเศษ” ปกป้องคน ป้องกันรัสเซีย

เซเลนสกีบอกว่า ตอนนี้คนรัสเซียนรู้แล้วว่าโดนปูตินหลอกลวง (cheated) ถ้ายังไม่ออกมาสู้กลับ คือการสมรู้ร่วมคิด (conspiracy) กับอาชญากรรม การเข่นฆ่าคนยูเครน ถูกทรมาน ถูกฆ่า เป็นเพราะการ “เงียบ” (silence) ของคุณ

เซเลนสกีเสนอว่า สำหรับผู้ชายรัสเซียน นี่คือโอกาสที่จะตาย (die) หรือจะมีชีวิต (live), จะพิการ (disabled) หรือมีสุขภาพ (health)

สำหรับผู้หญิงรัสเซียน เลือกจะให้สูญเสียคนรักของคุณ, สามี, ลูกชาย, ลูกหลาน, คนในครอบครัวของคุณ สูญเสียตลอดกาลหรือเปล่า หรืออีกทางเลือก ปกป้องความตายจากการไปสงคราม

ปกป้องพวกเขาจาก หนึ่งเดียวของคุณ (the one person)

ในความเพลี่ยงพล้ำที่กำลังดำเนินอยู่ ปูตินเอ่ยขู่ว่าจะใช้ “อาวุธนิวเคลียร์” ถล่มยูเครน

ผู้เชี่ยวชาญของ Fox News เชื่อว่านี่ไม่ใช่การบลั๊ฟฟ์ แต่ปูตินจะทำจริง

“ถ้าปูตินใช้นิวเคลียร์ อเมริกาเข้าสู่สงครามแน่นอน รวมทั้งนาโตด้วย”

Fox News บอกว่า ปูตินกำลังดิ้นรนเหมือนสัตว์บาดเจ็บติดกับดัก

CNN บอกว่า เมื่อรัสเซียพูดถึงการใช้นิวเคลียร์ในยูเครน จีนทำเป็น “ไม่รู้ไม่ชี้” (China looks the other way)

เซเลนสกีส่งวิดีโอคอลถึง UN บอกว่ายูเครนพยายามมากกว่า 80 ครั้งในการเจรจายุติสงคราม เขาเรียกร้องให้ปลดรัสเซียจากสมาชิกถาวร และเรียกร้องให้ลงโทษรัสเซียในการรุกรานดินแดน ห้ำหั่นผู้คน

21 กันยายน 2022 ประธานาธิบดีโจ ไบเดน กล่าวปราศรัยใน UN ว่า

“รัสเซียไม่ควรใช้พลังงานมาเป็นอาวุธ, คนที่ใช้สงครามนิวเคลียร์ไม่ควรเป็นผู้ชนะ และไม่ควรนำไปสู่หมวดการเป็นผู้ฆ่าฟัน (going in to killer Mode) เราไม่ส่งเช็คเปล่าให้เครมลิน (หมายความว่า ไม่ให้โอกาสเครมลิน)”

ไบเดนพูดว่า ปูตินและความทะเยอทะยานของเขา ถือเป็นความคุกคามวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งองค์การสหประชาชาติ

รัสเซียละมิดกฎบัตรสหประชาชาติอย่างไร้ยางอาย โดยใช้กำลังเข้ายึดพื้นที่ประเทศเพื่อนบ้าน

การใช้กำลังยึดประเทศเพื่อนบ้านเป็นสิ่งไม่ถูกต้อง

ไม่มีอะไรสำคัญเท่ากับเราต้องเข้ามาห้ามอย่างชัดเจน ประเทศที่วางเฉยควรจะเข้ามาร่วมกันยับยั้ง

“จีนให้ความช่วยเหลือ, อิหร่านส่งโดรน, เกาหลีเหนือสร้างจรวด ขอให้ทุกประเทศยกเลิกการกระทำนี้” (call out everybody that making things)

ไบเดนพูดถึงเรื่องการขาดแคลนอาหาร (จากการเกิดสงคราม) ว่าสิ่งนี้ไม่ควรเกิดขึ้น

ไบเดนบอกว่า ไม่อนุญาตให้อิหร่านพัฒนานิวเคลียร์

มีคนอเมริกัน 2 คนจากรัฐอลาบามาไปรบในยูเครน ถูกจับเป็นเชลยในโรงงานเหล็กมาริอูโปลทางใต้ยูเครน ได้รับอิสรภาพจากการแลกเปลี่ยนเชลยศึกกันฝ่ายละ 200 คน กลับถึงบ้านแล้ว

CNN รายงานว่า สงครามยูเครนเข้าสู่เดือนที่ 7 ตอนนี้ปูตินบัญชาการรบแนวหน้าเอง เหมือนที่สตาลินทำในสงครามโลกครั้งที่สอง

23 กันยายน 2022 อัยการสูงสุดศาลอาชญากรสงครามระหว่างประเทศ (International War Criminal Court) แถลงที่สหประชาชาติว่า ควรมีการพิจารณาคดียูเครนเหมือนการพิจารณาคดีนูเรมเบิร์ก (คดีทางทหารที่ฝ่ายสัมพันธมิตรพิจารณาโทษนาซี) หลังสงครามโลกครั้งที่สอง

ปูตินจะรอดพ้นศาลอาชญากรสงครามระหว่างประเทศไหม?

อีกหนึ่งคำถามที่เข้ามาก่อนคือ

ปูตินจะยังคงอยู่ในอำนาจต่อไปได้ไหม (Can Putin stay in Power?)

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022