“ขณะนี้เครื่องกำลังลดระดับลงสู่ท่าอากาศยานนานาชาติ กรุงพนมเปญ ขอให้ผู้โดยสารนั่งรัดเข็มขัดอยู่กับที่จนกว่าเครื่องจะจอดสนิท” เสียงพนักงานต้อนรับในเที่ยวบิน ทีจี 580 ต้นทางสุวรรณภูมิ หลังใช้เวลาบินชั่วโมงเศษถึงที่หมาย เป็นสัญญาณให้ทุกคนเตรียมตัว

ผู้โดยสารชาวกัมพูชาเป็นส่วนใหญ่ กับอีกเกือบครึ่งลำ นักธุรกิจ นักท่องเทียวต่างชาติจากยุโรป จีน ญี่ปุ่นและไทยทยอยลงตามลำดับ

กลุ่มหนึ่งในนั้นมีคณะกรรมการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี นำโดย ดร.กฤษณพงศ์ กีรติกร ประธานมูลนิธิ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ล่าสุดได้รับแต่งตั้งเป็นประธานคณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ รวมอยู่ด้วย

คนเดินทางคณะนี้มีภารกิจไปพบครูกัมพูชาผู้ได้รับคัดเลือกเข้ารับรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี ครั้งที่สอง ปี 2560 หลังการดำเนินโครงการครั้งแรกปี 2558 สำเร็จลงด้วยความเรียบร้อย พร้อมเสียงขานรับจากวงการศึกษาทั้งในประเทศและเพื่อนบ้านอาเซียนอย่างกว้างขวาง

เป็นการเดินทางเพื่อพบปะแลกเปลี่ยน รับทราบสภาพจริง ชีวิตความเป็นอยู่ วิถีการทำงานของครูผู้สร้างความเปลี่ยนแปลงให้ศิษย์ ครูผู้มีคุณูปการต่อวงการศึกษา ครูผู้เป็นแบบอย่าง ทั้งการดำเนินชีวิต การปฏิบัติหน้าที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งครูผู้มีวิญญาณแห่งความเป็นครู มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ ผ่านการคัดเลือกมาตามลำดับตั้งแต่ระดับโรงเรียน อำเภอ จังหวัด จนถึงระดับชาติ

ครูผู้เสียสละ ทุ่มเททำงานด้วยความเหน็ดเหนื่อยยากลำบาก ทุกคนต่างมีเป้าหมายเดียวกัน คืออนาคตที่ดีของนักเรียน และระบบการศึกษาที่มีคุณภาพของประเทศ

พร้อมกันนั้นเป็นการเดินทางเพื่อสืบสานสายสัมพันธ์ ความร่วมมือระหว่างประเทศทางด้านการศึกษา สังคม และวัฒนธรรม

 

เช้าวันนั้น พฤหัสบดี 3 สิงหาคมที่ผ่านมา บรรยากาศในสนามบินนานาชาติกรุงพนมเปญ คลาคล่ำไปด้วยผู้คนขวักไขว่ ผมกับคุณชิบ จิตนิยม นักจัดรายการทีวี “เอเชีย คอนเน็กต์” สถานีโทรทัศน์ช่อง 3 เกาะท้ายคณะไปร่วมสังเกตการณ์ด้วย พบนักเดินทางจากเมืองไทยกลุ่มใหญ่มาอีกสายการบินหนึ่ง นำโดย คุณบุญลือ ประเสริฐโสภา อดีต ส.ส.ราชบุรี และรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ทักทาย สวัสดี Hello อรุณ Sour Sdey ก่อนแยกย้ายกันไป

พิธีการตรวจคนเข้าเมืองใช้เวลาไม่นาน รถออกจากสนามบินมุ่งหน้าเข้าเมืองหลวง การจราจรคับคั่ง ติดขัดเป็นช่วงๆ รกเก๋งทันสมัยหลากหลายยี่ห้อโดยเฉพาะ Lexus เห็นมากเป็นพิเศษ รถสามล้อ สี่ล้อพ่วงท้ายมอเตอร์ไซค์บรรทุกผู้โดยสารขับแทรกตามไป มอเตอร์ไซค์วิ่งแซง ลัดเลาะตามช่องว่างและทางลัดริมถนนยาวต่อกันเป็นแถว

มองไกลออกไปทางขวามือเห็นพระราชวังเขมรินทร์ที่ประทับของกษัตริย์กัมพูชา ยอดพระปรางค์สวยตระหง่านงดงาม สมความหมาย “ปราสาทของพระอินทร์”

สองฝั่งฟากถนน การก่อสร้างอาคารสูงผุดขึ้นเป็นระยะ ร้านรวงคึกคัก เป็นคำตอบยืนยันการขยายตัวทางเศรษฐกิจติดต่อกันปีละ 6-7% หน้าอาคารกับร้านค้าจำนวนมากติดป้ายภาษาจีนคู่กับภาษาเขมรมากกว่าภาษาอังกฤษ

สะท้อนให้คิดถึงการรุกคืบ การแข่งขันทางเศรษฐกิจ ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศและวัฒนธรรม ขณะที่เพื่อนชาวเขมรบอกว่าคนพูดภาษาฝรั่งเศสและเวียดนามน้อยลงตามลำดับ

 

รถพาคณะมาไม่นานถึงที่หมายจุดแรกของรายการช่วงเช้าวั้นนั้น อาคารที่ทำการกระทรวงศึกษาธิการ เยาวชนและกีฬา นัดพบกับคณะผู้บริหารกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อเชิญเข้าร่วมงานพิธีรับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี ที่จะมีขึ้นวันที่ 9-11 ตุลาคม 2560 ที่เซนทาราแกรนด์ บางกอกคอนเวนชั่นเซ็นเตอร์ เซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพฯ

คณะเจ้าภาพ 8 คน นำโดย ดร.นาท บุญเรือน คุณยุ งอย สองรัฐมนตรีช่วยว่าการ กับอธิบดีการศึกษาพื้นฐาน อธิบดีด้านความสัมพันธ์ ด้านข่าวสารและกิจการอาเซียน รอต้อนรับอยู่ในห้องประชุมก่อนแล้ว

ความสัมพันธ์กลายเป็นความผูกพัน จากการติดต่อประสานงานร่วมกันมานานหลายปี ภายใต้องค์การรัฐมนตรีศึกษาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Seameo) สมาชิกทั้งหมด 11 ประเทศ มี ดร.เบญจลักษณ์ น้ำฟ้า อดีตรองเลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้จัดการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าฯ ดร.ทินสิริ ศิริโพธิ์ ปัจจุบันเป็นรองเลขาธิการคุรุสภา กรรมการฝ่ายวิชาการของมูลนิธิ เป็นแกนหลัก มีนักวิชาการคนหนุ่มรุ่นใหม่ระดับผู้ช่วยอธิการบดีและรองคณบดี ผศ.ดร.สันติ เจริญพรพัฒนา และ ผศ.ดร.ชวิน จันทรเสนาวงศ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี เป็นทีมงานสำคัญ

ด้วยความคุ้นเคยเป็นกันเอง ทำให้บรรยากาศการพบปะพูดคุยได้สาระและอบอุ่น ผมยังติดใจขนมใส่ไส้หลายชนิดม้วนห่อใบตองสวย รสชาติอร่อย จนต้องขอหิ้วที่เหลือติดมือไปกินหลังมื้อกลางวัน

ทั้งสองฝ่ายสนทนาปราศรัยเรื่องการศึกษากันว่าอย่างไร ภายใต้สัจธรรม “ความคุ้นเคยเป็นญาติอย่างยิ่ง” จะเล่าตอนต่อไป