เอกภาพ

พิชัย แก้ววิชิต

เวียนวน

เมื่อลมหายใจครั้งสุดท้ายไม่หวนกลับ เป็นสิ่งที่บอกให้รู้ได้ว่า งานวันเกิดที่ผ่านมามันคือครั้งสุดท้าย

และหลังจากนี้ พิธีกรรมแห่งการให้เกียรติและไว้อาลัยจะถูกจัดขึ้นตามประเพณี

ความดีงามทั้งหลายที่ผู้ตายที่เคยกระทำโดยตั้งใจและไม่ตั้งใจจะถูกรื้อพื้น เรียบเรียง หยิบยกขึ้นมาบรรยายให้ผู้คนที่เข้ามาร่วมไว้ร่วมพิธีได้รับฟัง

ความยาวของการสดุดีจะประมาณหนึ่งหน้ากระดาษ ที่จะทำให้ผู้มาร่วมไว้อาลัยรู้สึกอาวรณ์ และเสียดายจากการจากไปของบุคคลที่ลมหายใจไม่หวนคืน

บ่ายแก่ๆ ณ วัดแห่งหนึ่ง มันเป็นวันสุดท้าย ในขั้นตอนท้ายสุดของพิธี ที่ผู้คนที่มาร่วมงานมีหลากหลายช่วงวัย ทั้งหญิงและชายต่างสวมใส่เสื้อผ้าที่มีสีดำกันเป็นส่วนใหญ่ บางคนที่รู้จักกันและไม่รู้จักกันมาก่อน นั่งรวมร่วมกันอยู่ที่ศาลา หลายคนมีเวลาที่จะพูดคุยกันบ้าง ในระหว่างที่รอขั้นตอนต่อไปของพิธี

เมื่อถึงเวลา เจ้าหน้าที่ได้ประกาศเรียนเชิญให้ผู้ที่มาร่วมงานออกมายืนอยู่บริเวณหน้าเมรุ เพื่อรอที่จะเคลื่อนขบวนเวียนรอบเมรุ เมื่อทุกอย่างพร้อม เมื่อหีบสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่บรรจุร่างไร้วิญญาณอยู่บนรถเข็นสี่ล้อพวงมาลัยเดี่ยว พร้อมเคลื่อนขบวน พระสงฆ์หนึ่งรูป เป็นผู้นำขบวน เมื่อเสียงสวดเริ่มดังขึ้น ก็เริ่มเคลื่อน

กลุ่มผู้ร่วมขบวนขยับเท้าเดินตาม

เสียงพูดคุยของผู้คนที่ร่วมขบวนแทรกประสานมากับเสียงสวดมนต์ของพระที่มาทางจากทางหัวขบวน ท่ามกลางขบวนพิธีของคนตาย ยังมีเรื่องราวจากคนเป็นให้ได้รับรู้ในระหว่างสามรอบของการเดินเวียน

ชายหนุ่มที่เดินอยู่ทางด้านขวา พูดกับเพื่อนที่มาด้วยกัน เกี่ยวกับการวางแผนที่จะแต่งงานกับหญิงอันเป็นที่รัก ชายหนุ่มตั้งใจจะสร้างอนาตดที่สดใส และมีครอบครัวที่อบอุ่น การแต่งงานคงจะเกิดขึ้นในเร็ววัน หากแต่ติดปัญหาที่พ่อแม่ของฝ่ายหญิง เรียกสินสอดแพงจนเกินงบฯ ที่เขาตั้งไว้ เขาดูกังวลใจกับปัญหาที่เกิดขึ้น

เขาเล่าระบายเรื่องต่างๆ ให้กับเพื่อนของเขาด้วยความไม่สบายใจ

เสียงกระซิบกระซาบของคุณป้าสามคนที่อยู่ด้านหลัง ชัดเจนพอที่จะจับใจความบทสนทนา พวกเธอรู้เลขที่เป็น วันเดือนปีของผู้ตาย รวมไปจนถึงเลขทะเบียนรถที่ขนศพผู้ตายมาจากโรงพยาบาล

เธอทั้งสามจะพยายามคิดคำนวณ เยื่อมโยงตัวเลขที่ได้มา เพื่อจะนำใช้ไปในการเสี่ยงโชคที่กำลังจะมาถึงในอีกสองวันข้างหน้า

แต่ข้อมูลตัวเลขยังไม่มากพอ มันต้องได้เลขฝาโลงมาด้วยถึงจะเด็ด ป้าหนึ่งในสามคนเสนอแนะ

“ฮัลโหล เออ คุยได้ๆ…กูก็รอเค้าโทร.มาอยู่ ไว้กูได้งาน เงินเดือนเดือนแรกออก กูจะแบ่งมาใช้หนี้มึงมั่งละกัน ตอนนี้กูไม่ค่อยมี พ่อแม่กูก็ไม่อยากไปรบกวน เค้าก็ไม่ค่อยมีเหมือนกันว่ะ ค่าเทอมน้องกูก็ยังไม่ได้จ่ายเลย เออมึง แค่นี้แหละ กูอยู่งานศพ ไว้กูโทร.หา”

แม้ไม่มองเจ้าของเสียงที่เดินอยู่ข้างหน้า ก็เห็นภาพชีวิตของเค้าในช่วงนี้ได้ไม่ยาก

เวียนจบครบสามรอบ ท่างกลางเสียงสะท้อนจากชีวิตของผู้คนที่ยังหายใจ ที่จะยังวนเวียนและเวียนวนกับเรื่องราวปัญหาที่บางครั้งก็ทำให้มีชีวิตอยู่ด้วยลมหายใจที่รวยระริน

คนตายนอนนิ่งราวกับท่อนไม้ จุดหมายปลายทางของการมีชีวิตเหลือเพียงฝุ่นผง ที่จะถูกนำไปโปรยบนผืนน้ำหรือผืนฟ้า หรืออาจถูกฝังกลบ จะท้ายสุดที่วิธีไหนก็ล้วนคืนสู่ธรรมชาติ

เวียนจบครบสามรอบ จะยังคงเป็นปริศนาให้ได้ขบคิด เมื่อความตายอยู่ตรงหน้าเราจะเห็นอะไร

ขอบคุณมากมายครับ •