เอกภาพ

พิชัย แก้ววิชิต

ยกกล้องให้วางใจ

ผมมักจะเตือนตัวเองอยู่เสมอเมื่อถึงคราวที่จะต้องถ่ายภาพ การวางใจในตัวเองเพื่อลดน้ำหนักของความกังวล ที่อาจจะกลายเป็นความหนักอกหนักใจในขณะยกกล้องขึ้นเพื่อถ่ายภาพ เมื่อไว้วางใจตัวเองได้ อิสระของการถ่ายภาพกับความสุขขั้นพื้นฐานจากการที่เชื่อใจตัวเอง กับมุมมองที่จะทำให้เรายิ้มเล็กๆ อยู่ที่มุมปาก

หลายคนวิตกกังวลในช่วงเวลาที่จะถ่ายภาพ ราวกับว่าการถ่ายภาพมันเป็นเรื่องที่น่าหนักอกหนักใจ และเริ่มที่จะใช้กระบวนการคิดคำนวน และนับขั้นนับตอนตามกฎระเบียบที่มีในการถ่ายภาพมากจนเกินไป ในการที่จะยกกล้องขึ้นเพื่อถ่ายภาพในแต่ละครั้ง

ความถูกผิดในภาพถ่ายขึ้นอยู่กับสิ่งใด ใครกันจะตัดสิน ระหว่างคนที่ดูภาพกับคนที่ถ่ายภาพ

คนที่ดูภาพมีสิทธิ์อันชอบธรรมที่จะเห็นไม่ตรงกันกับคนที่ถ่ายภาพ คนที่ถ่ายภาพก็มีสิทธิ์ มีอิสระพอตัวกับมุมมองที่เห็นกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้า

และคงต้องปล่อยวาง แล้ววางใจกับมุมทั้งสองนี้

เพราะเมื่อความรู้สึกเป็นองค์ประกอบสำคัญในการถ่ายภาพ กล้องที่อยู่ในมือกับการวางใจในตัวเองของผู้ถ่ายภาพ จะทำให้เห็นภาพอารมณ์ความรู้สึกของคนๆ นั้นที่ได้ถ่าย

ภาพถ่ายมากมายอารมณ์และหลากหลายเหตุผล ขึ้นอยู่กับว่าใครจะถ่ายภาพไปเพื่ออะไรและใช้ทำสิ่งใด

บางครั้งการถ่ายภาพก็ขึ้นอยู่กับรูปแบบชีวิตของแต่ละคนที่แตกต่างกันออกไป จึงอยากให้วางใจ เพราะภาพถ่ายมันผิดแผกแตกต่างกันได้เป็นเรื่องปกติธรรมดา

ภาพสวยยอดนิยมที่มาจากการจดจำ เป็นภาพที่อยู่ในหัว สามารถที่จะคิด วิเคราะห์ แยกแยะ ว่ามีขั้นตอนใดบ้างที่สร้างภาพสวยยอดนิยมเหมือนที่เคยเห็นและจดจำเอาไว้ มันเป็นภาพที่มาจากความคิด และมีสูตรสำเร็จ

บางครั้งผู้ถ่ายภาพก็ยังไม่เห็นภาพที่มาจากใจของตัวเอง หลายคนถ่ายภาพได้สวยจนเป็นเรื่องง่าย แต่นานวันเข้าก็มีบ้างที่เบื่อ เพราะถ่ายตามความคิดได้หมดแล้วทุกรูปแบบ เหลือแต่ภาพที่มาจากใจเท่านั้นที่ดึงออกมาได้ยาก เพราะไม่เคยชินกับการดูใจและวางใจกับตัวเองในการถ่ายภาพ

ภาพถ่ายตามสั่ง ภาพถ่ายที่เกี่ยวข้องด้วยเรื่องของภาระหน้าที่ของการหาเงินเลี้ยงชีพ ที่ยังคงต้องถ่ายภาพกันตามใบสั่งของหน้าที่และการงานที่ต้องรับผิดชอบ ถึงแม้ว่าหลายคนอยากถ่ายตามใจในแบบที่อยากถ่าย อยากมีเวลาและโอกาสที่ได้วางใจกับตัวเองได้บ้าง

ผมก็ยังแอบหวังเล็กๆ ให้ใครบางคนได้มีโอกาสที่จะวางใจแล้วถ่ายภาพนั้นออกมาให้โลกได้เห็น และให้ต่างจากภาพถ่ายตามสั่ง

การถ่ายภาพที่มาการวางใจตัวเอง เชื่อในความรู้สึกเพื่อสร้างความสุขเล็กๆ น้อยๆ ให้เป็นยาสามัญประจำชีวิต ที่พอจะบรรเทาความเหี่ยวเฉาของชีวิตได้บ้าง ตามสะดวกแห่งอิสระ อิสระเพื่อที่จะเห็นพื่นที่และสภาพแวดล้อมของตัวเอง เพื่อที่จะบอกเล่าเรื่องราวการมองโลกในมุมที่เรามองเห็น การมองเห็นที่ไว้ใจตัวเองทุกครั้งที่ยกกล้องขึ้นถ่ายภาพ เมื่อไว้ใจตัวเองได้และมีอิสระในการกตชัตเตอร์ถ่ายภาพ ที่ไม่ใช่การไปกดทับความสุขเล็กๆ น้อยๆ ของตัวเอง

ค่อยๆ เรียนรู้ เพราะทุกครั้งที่ออกไปถ่ายภาพ นอกจากจะได้ภาพกลับมาแล้ว เราก็ยังจะได้ทักษะเล็กน้อยๆ ติดตัวกลับมาด้วย โดยรู้ตัวและไม่รู้ตัวจากความสงสัยและปัญหาที่เกิดขึ้น เมื่อได้เห็นภาพถ่ายของตัวเอง ความพอใจและไม่พอใจ การถ่ายภาพที่ได้คำถามเป็นของแถม หากเราตอบคำถามนี้ได้ด้วยตัวเอง จากการกระทำและเวลาที่ใช้ไป มันจะถูกเรียกว่าประสบการณ์ตรง

ถึงตรงนี้ประสบการณ์ตรงของผมก็ยังวางใจเชื่อไม่ได้ เพราะแค่อ่านก็ยังไม่ถือว่าเป็นประสบการณ์ตรง หากแต่เมื่อใด วันไหนที่ได้ก้าวเดินออกไปถ่ายภาพด้วยตัวเอง บนเส้นทางของตัวเอง เมื่อได้พบเห็นอะไรบางสิ่งบางอย่าง ที่สะดุดตาและสะดุดใจ เมื่อนั้นไม่ควรคิดมากไป ให้ “ยกกล้องขึ้นแล้ววางใจ”

ขอบคุณมากมายครับ •