บทความพิเศษ

ฟ้า พูลวรลักษณ์

 

หนังสือเรียนสำหรับเด็ก (๑๐๔)

 

๑

Cato the Younger คือวุฒิสมาชิกในโรมยุคโบราณ เขาเป็นคนมีปัญญา เขามองเห็นปัญหาของยุคนั้น

๒

เขารู้ว่าโรมจะตกอยู่ในอันตรายอย่างใหญ่หลวง ไม่ใช่เพราะคนสามคนนี้

Pompey

Caesar

Crassus

ทะเลาะกัน หากแต่ยามที่พวกเขาจับมือกันต่างหาก

๓

นี้คือปัญญา หรือความลึกซึ้ง การมองการณ์ไกล และมองตามความเป็นจริง เพราะยามที่สามคนนี้ทะเลาะกัน มันไม่อาจเกิดศึกกลางเมืองได้ ด้วยเพราะโรมยังมีรัฐสภา ที่มีอำนาจมาคานไว้

แต่ยามที่พวกเขาสามคนรวมตัวกัน เกิดเป็น Triumvirate มันคือจุดเริ่มต้นแห่งสงครามกลางเมือง และจะเป็นสงครามใหญ่หลวง ที่เปลี่ยนโครงสร้างของโรมทั้งหมด

๔

เพราะเมื่อเกิด Triumvirate พวกเขาจะทำอะไรก็ได้ ทำให้รัฐสภาหมดความหมาย หมดกำลัง

แต่ต่อมาเมื่อพวกเขาทะเลาะกัน ถึงตอนนั้นจะจบลงด้วยสงครามกลางเมือง เพราะรัฐสภาจะล่มไปแล้ว และพวกเขาจะทะเลาะกันแน่ ด้วยความทะเยอทะยานของพวกเขา ในช่วงแรกการมีสามคน ก็ยังมีการถ่วงดุลของอำนาจ แต่ทว่า Crassus เสียชีวิตก่อน พอเหลือสองคน ความขัดแย้งก็เพิ่มทวี

แต่ก็ยังเหลือจุดถ่วงดุลสุดท้าย กล่าวคือ Pompey ได้แต่งงานกับลูกสาวของ Caesar แม้อายุของพวกเขาจะแตกต่างกันมาก แต่สองคนก็รักกันจริง ทำให้สันติภาพยังมีอยู่

แต่ต่อมาเมียของ Pompey เสียชีวิตตอนคลอดลูก ทำให้สิ่งถ่วงดุลนี้ขาดสะบั้นลง

 

๕

ในสมัยนั้น สองคนนี้เป็นแม่ทัพที่ไม่เคยแพ้ หากรบกัน จะต้องมีคนหนึ่งแพ้ จึงเป็นสงครามใหญ่หลวง Pompey เคยปราบมาแล้วถึงสามทวีป คือแอฟริกา ยุโรป และเอเชีย แต่ล้วนเกิดขึ้นในสมัยที่เขาเป็นหนุ่ม สมัยนั้นเขาเป็น Pompey the Great ถูกยกว่าเกือบเท่า Alexander the Great ทีเดียว

ส่วน Caesar เพิ่งมาทีหลัง แต่สร้างผลงานน่าตื่นตะลึงในสงครามที่ Gaul เป็นเวลาสิบปี

๖

สิบปีนี้ เขาไร้เทียมทาน แม้ว่า

สภาพภูมิศาสตร์ทำให้สมรภูมินี้รบยากลำบากมาก

ความป่าเถื่อนและเชื่อไม่ได้ของศัตรู

กำลังพลของศัตรูที่เยอะกว่ามาก

แต่เขาก็ปราบได้หมดอย่างเหลือเชื่อ สมัยนั้น Gaul มีประชากรสามล้านคน เขาฆ่าตายหนึ่งล้าน จับเป็นเชลยอีกหนึ่งล้าน

๗

Caesar เป็นแม่ทัพที่เก่งมากที่สุดคนหนึ่งในโลก เด็ดขาด ฉับไว แต่ที่สำคัญอย่างที่สุด คือเขามีพลทหารที่เก่งกาจที่สุดในโลก

ทำไมเขาจึงมีทหารที่เก่งอย่างนั้นนะ เขาฝึกพวกเขาขึ้นมาได้อย่างไร หามาจากไหน นี้เป็นปริศนา

คงเพราะสงครามใน Gaul สิบปีนี่เอง ที่หล่อหลอมพวกเขา นี้เป็นโรงเรียนฝึกทหารที่ดีที่สุด พลทหารของเขาแต่ละคนเก่งกาจอย่างเหลือเชื่อ อดทน กล้าหาญ รักเกียรติ นี้คือกองทัพที่ไม่มีใครจะเอาชนะได้

๘

ทหารของเขาควรได้ ๑๐ คะแนนเต็ม ในขณะที่ทหารของ Pompey แม้จะเยอะกว่า แต่บางกลุ่มอาจจะดี ก็ได้สัก ๗ หรือ ๘ คะแนนเท่านั้น บางกลุ่มอาจจะยังอ่อนหัด รวมกันก็เสียเปรียบ แม้เขาจะได้เปรียบหลายประการ เช่น มีเสบียงอาหารมากกว่า กองทัพเรือที่ใหญ่กว่ามาก แต่เขาก็ถูกล่อให้ไปรบบนบก ในดินแดนที่ Caesar ได้เปรียบที่สุด และแพ้แบบหมดรูป

การพ่ายแพ้ทั้งที่มีทหารมากกว่า เสบียงมากกว่า ทำให้สิ้นชื่อของ Pompey เหมือนเขาเคยชนะพนันมาเท่าไร แต่ในสงครามครั้งสุดท้ายนี้ เขาเสียกลับไปหมด และเขาตายแบบน่าสงสาร ไร้ศักดิ์ศรี คือเขาหนีไป Egypt และโดนทรยศ ถูกฆาตกรรม

ช่วงหลังแห่งชีวิตของเขา ในยามคับขัน เขาเหมือนคนแก่ที่เงอะงะ ทำอะไรไม่ถูก นั่งงง ยืนงง

 

๙

ที่จริง Pompey ไม่จำเป็นต้องหนีจากกรุงโรมเลย หากเขาอยู่นิ่งๆ เขาจะได้เปรียบกว่าทุกทาง แต่เขากลับหนี เพื่อมาปักหลักเตรียมรบที่ Pharsalus หากเขาอยู่โรม ยังเจรจากันได้ ด้วยศักดิ์ศรีของเขา ด้วยนิสัยใจกว้างของ Caesar อาจไม่มีการรบ หรือหากมี ก็ดูเหตุการณ์ว่าใครจะได้เปรียบ หรือยอมแพ้ในคราวนั้น ก็ยังเป็นเกียรติประวัติอันดีงาม ด้วยว่าเขาหลีกเลี่ยงสงครามกลางเมือง ที่ทำให้ชาวโรมันตายนับแสน

ในช่วงก่อนที่เขาจะหนี เขาตกอยู่ในความสับสน คิดอะไรไม่ออก หมดตัวตน เหมือนคนลอยไปตามกระแสน้ำ ไปตามความคิด ข่าวลือ กระแสเสียงรอบกาย ที่สับสนอลหม่านไปหมด นี้คือความไม่ยิ่งใหญ่ของ Pompey

๑๐

ทั้งนี้เพราะเขาตั้งหลักความคิดของเขาไว้ที่ว่า หากรบกัน เขาจะชนะ ทำไมเขาจึงตั้งหลักความคิดไว้ที่ตรงนี้นะ นี้คือปริศนา เพราะสิบปีใน Gaul นี้ลึกซึ้งยิ่งนัก Caesar เปลี่ยนไปเป็นคนละคน

๑๑

หากเขาไม่ยึดมั่นว่าจะชนะ ทางออกที่ดีที่สุดคือ เขายอมวางอำนาจทางการทหารของตนลง พร้อมกับ Caesar ก็ทำเช่นเดียวกัน ซึ่งเป็นข้อเสนอแรกของ Caesar หากทำเช่นนี้ รัฐสภาจะยังคงอยู่เหมือนเดิม มีอำนาจเท่าเดิม สองคนที่ยิ่งใหญ่ยอมวางอาวุธ

แม้กาลต่อมา Caesar อาจกลับมายิ่งใหญ่อีก แต่ก็เป็นการกระทำแบบถูกกฎหมาย และไม่จำเป็นต้องมีสงครามกลางเมือง

และการกระทำครั้งนี้ของเขา จะถูกต้องทุกอย่าง ทั้งในแง่กฎหมายและในแง่ประวัติศาสตร์ สมกับที่เป็น Pompey the Great ตัวจริง

 

๑๒

การเมืองไทยของเรานั้น ทุกวันนี้อื้ออึงไปด้วย Noises ทำให้ทุกคนเคลื่อนไปตาม Momentum รอบกาย มันเริ่มมาจากวันที่เป่านกหวีด น่าเสียดายยิ่งนัก คนที่นิ่ง และชัดเจนคือคุณเสรีพิศุทธ์ เตมียเวส แต่ทว่าเขาแก่เกินไป ปีนี้เขาอายุ ๗๓ ทำให้สิ่งที่เขาจะทำได้ มีจำกัด หากเขาอายุเท่าคุณธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ คือ ๔๓ ปี จะดีสักปานไหน หรือหากคุณธนาธรสามารถนิ่งได้เท่าเขา จะดีสักปานไหน แต่มันไม่ใช่ เราจึงมีแต่เสียง และเสียง สั่นไหวรอบกาย

๑๓

เสียงรบกวนนี้ดังมากนะ มันมาจากทั้งซ้ายและขวา อื้ออึงไปหมด

๑๔

การเมืองไทยน่าจะมีพรรคการเมืองใหม่สามพรรค ได้แก่

พรรคปฏิบัติ

พรรคเงียบ

พรรคใบ้

ตามชื่อก็บอก ว่าพวกเขากำลังทำอะไร และเรียกความเงียบกลับคืนมาได้บ้าง