‘เสือ-ผู้หญิง’

 

กลางฤดูฝน เส้นทางเต็มไปด้วยหล่มลึก และเนินลื่นไถล บางช่วงน้ำพัดพาหน้าดินไปหมด เหลือแต่รากไม้ระเกะระกะ สะพานนั้นไม้ก็เริ่มผุ บางสะพานก็ถูกสายน้ำพัดพาไป หรือเหลือแค่ไม้ท่อนโตที่วางคู่กันไว้ ขณะรถกำลังข้าม ไม้หัก พลาดลงร่อง เหล่านี้เป็นเหตุการณ์ปกติ

และในช่วงเวลานี้แหละที่ผมบอกบ่อยๆ ว่า พบคนเดินข้างทางชักชวนให้ขึ้นรถ พวกเขาจะปฏิเสธ ด้วยเหตุผลว่า “กำลังรีบ”

ขึ้นรถไปด้วยแล้ว ต้องช่วยเข็นรถขึ้นจากหล่ม เสียเวลาเกินไป

 

ครั้งหนึ่งกลางฤดูฝน ผมอยู่กับทีมผู้ช่วยนักวิจัยที่คร่ำเคร่งกับการติดตามเสือโคร่งตัวหนึ่ง เป็นเสือโคร่งตัวเมียค่อนข้างอาวุโส นักวิจัยเรียกเธอว่า “มาร์กาเร็ต” อันหมายถึง มาร์กาเร็ต แธตเชอร์ อดีตนายกรัฐมนตรีหญิง ผู้กล้าแกร่งแห่งประเทศอังกฤษ

จากสภาพร่างกาย คาดว่าเวลาของเธอคงเหลือไม่นานนัก เธอถูกบันทึกประวัติไว้ 5 ปีก่อนหน้า โดยภาพจากกล้องดักถ่าย

เวลาของการครอบครองอาณาเขตใกล้สิ้นสุด จากนั้น จะมีเสือที่แข็งแรงกว่าเข้ามาครอบครองแทน ส่วนผู้ครอบครองเดิมก็ต้องออกไปหาที่อยู่ใหม่

แต่จนกระทั่งหมดฤดูฝนเข้าสู่ฤดูหนาว และอีกหลายเดือนต่อมา ทีมติดตามพบว่า มาร์กาเร็ตยังคงมั่นคงอยู่กับถิ่นเดิม

ว่าตามจริง ไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจสักเท่าไหร่

เพราะเธอเป็นเสือตัวเมียซึ่งมีความ “แกร่ง” เหนือกว่าสัตว์ตัวผู้อยู่แล้ว…

 

ในสถานีสัตว์ป่า ตอนฤดูฝนนั้น คนค่อนข้างมาก สมาชิกทุกคนอยู่พร้อมหน้า ทุกทีมเข้ามาอยู่ในสถานี การส่งเสบียงในแคมป์ไกลๆ เส้นทางยุ่งยากเกินไป

คนมากพอที่จะจัดทีมเล่นเตะตะกร้อ บางวันแบ่งข้างเล่นฟุตบอลท่ามกลางสายฝน

“ดูสิ เวลาทำงาน ฝนตกนิดตกหน่อยบ่น ทีอย่างนี้เล่นกันสนุก” หัวหน้าส่ายหน้า

“ธรรมดาครับหัวหน้า เรื่องธรรมดา” ลูกน้องตอบกลับอย่างเฮฮา

 

สิ่งที่หายไปเมื่อฝนตกหนัก คือเห็บลม แต่นี่เป็นเวลาของทาก

ไม่ได้ไปค้างแรมในป่า ไม่ได้หมายถึงการไม่ต้องเดินป่า

งานติดตามสัตว์ยังทำอย่างต่อเนื่อง นอกจากเสือโคร่ง งานของสถานี นักวิจัยติดตามหมีควายตัวหนึ่งด้วย เสือนั้นดูเหมือนจะมีระเบียบแบบแผน มีอาณาเขต และใช้พื้นที่อย่างแน่นอน

แต่หมีควายไม่ได้เป็นเช่นนั้น การเดินทางไปโน่นนี่ ขึ้นอยู่กับอาหาร บางครั้งก็หายไปนานๆ ติดตามไม่ได้ แต่แล้วก็โผล่กลับมาอีก

นอกจากนั้น หมีควายคล้ายจะเป็นพวก “มึนๆ” ใจกล้าไม่หวั่นเกรงอะไร เหยื่อที่เสือโคร่งล่าไว้ ไม่ว่าจะเป็นกระทิง, วัวแดง, กวางโตเต็มวัย หมีจะเข้ามากินอย่างไม่เกรงใจเจ้าของซาก กลิ่นเน่ารุนแรงทำให้อดใจไม่ไหว หน้าที่ของมันคือกำจัดซาก แต่มันกินทั้งพืชและซากสัตว์

ไม่ได้เป็นผู้ล่า แต่มีประสาทสัมผัสไวไม่แพ้เสือ

ตามสัตว์ป่าในฤดูฝน ลัดเลาะไปตามด่านเล็กๆ ขึ้นยอดเขาระดับความสูง 1,000 กว่าเมตร ลื่นไถลบนพื้นที่เต็มไปด้วยทากเป็นเรื่องปกติ

ทางเช่นนี้ ไม่ใช่เรื่องลำบากของสัตว์

คนต่างหากที่พบกับความยุ่งยากกว่าหลายเท่า

 

สายฝนในป่ามาพร้อมกับลมกระโชกแรง ฟ้าแลบ ฟ้าร้อง หลบอยู่ใต้ผ้ายางแคบๆ ยอดไม้เอนลู่ ฟ้าคำราม ในคืนที่ดวงจันทร์ควรทอแสงงดงาม สัญญาณจากมาร์กาเร็ตหายไปหลายวัน รวมทั้งร่องรอยของเธอ

วันหนึ่ง เราร่วมไปกับภารกิจสำรวจป่าทางอากาศ ใช้โอกาสนี้ตรวจสอบสัญญาณของมาร์กาเร็ต นักวิจัยพบตำแหน่งที่มาร์กาเร็ตอยู่

จุดนั้นอยู่ไม่ไกลจากโป่งใหญ่แห่งหนึ่ง

 

รุ่งขึ้น นักวิจัยจัดทีมเดินเข้าไปตำแหน่งที่มาร์กาเร็ตอยู่ ทางเละ ลื่นไถล ใช้เวลาไปครึ่งวัน ไปถึงพบว่าเธอยังอยู่ในบริเวณนั้น

ที่นั่นมีซากกระทิงโตเต็มวัยถูกกินไปครึ่งตัว ตำแหน่งเป็นบริเวณหุบ มีลำห้วยเล็กๆ หลายสาย

ซากมีรอยเขี้ยวกดฝังตรงหลอดคออย่างแม่นยำ หลังตรวจสอบ และจัดท่าทางซากไว้เช่นเดิม เราถอยออกมาด้วยความโล่งอก

มาร์กาเร็ตยังคงดำเนินชีวิตไปตามปกติ

ความชราภาพไม่ได้เป็นอุปสรรคอย่างที่เรากังวล ดูเหมือนว่าเธอจะมีประสบการณ์เพิ่มมากขึ้นยิ่งกว่าเดิม

หน้าที่ของเสือคือ การล่า

แต่มีความจริงอยู่ว่า เสือจะมีชีวิตอยู่ได้เพราะการล่าที่ประสบผลสำเร็จ

 

ติดตามมาร์กาเร็ต เสืออาวุโสอยู่หลายเดือน บอกผมชัดเจนอย่างหนึ่ง เธอครอบครองอาณาเขตได้ยาวนาน แม้จะชราภาพ

ประสบการณ์เพิ่มมากขึ้นนั้นอย่างหนึ่ง

สิ่งสำคัญและทำให้เป็นอย่างนี้ ทำให้เธอแกร่ง

เพราะมาร์กาเร็ตคือ “เสือที่เป็นผู้หญิง”