รายงานพิเศษ

มงคล วัชรางค์กุล

 

วัคซีน Pfizer เพื่อคนจน

ของดีจาก Covax

ที่คนไทยพลาดโอกาส

 

สองอาทิตย์ที่ผ่านมา มีคลิปที่ส่งต่อกันในเมืองไทย แสดงความชื่นชมที่รัฐบาลไม่เข้าเป็นสมาชิก Covax เพราะช่วงนี้ SII (Serum Institute of India) งดส่งวัคซีน Covishield ให้ Covax ชั่วคราว

คลิปนี้บอกเล่าความจริงไม่ถึงครึ่ง

เพราะไม่บอกถึงค่าเสียโอกาสที่เมืองไทยไม่เข้าเป็นสมาชิก Covax ทำให้พลาดโอกาสได้รับการจัดสรรวัคซีนตั้งแต่ Covax เริ่มจัดสรรวัคซีนให้ประเทศสมาชิกในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ ถึงเมษายน 2021

ในช่วงเวลานั้น ประเทศเพื่อนบ้านทั้งลาว กัมพูชา เวียดนาม อินโดนีเซีย สิงคโปร์ ฟิลิปปินส์ ล้วนได้ฉีดวัคซีนกันหมดแล้ว

เพราะประเทศเหล่านั้นเป็นสมาชิก Covax

แต่เวลานั้นเมืองไทยยังไม่ได้ฉีดวัคซีนแม้แต่เข็มเดียว ไม่มีวัคซีนจะฉีดเพราะไม่เข้าเป็นสมาชิก Covax ไทยฉีดวัคซีน Sinovac เข็มแรก 28 กุมภาพันธ์ 2021

Covax คือองค์การจัดหาวัคซีนของ WHO เพื่อช่วยเหลือประเทศยากจน ประเทศกึ่งยากจน และประเทศทั่วไป

อเมริกาให้ความสนับสนุน Covax เป็นผู้บริจาครายใหญ่ $ 2 พันล้านเหรียญในปี 2021 และอีก $ 2 พันล้านเหรียญในปีหน้า รวมเงินบริจาค $ 4 พันล้านเหรียญ เท่ากับ 40% ของกองทุน Covax

Covax มีวัตถุประสงค์จะฉีดวัคซีนฟรีฉีดให้ประชากรอย่างน้อย 20% ของประเทศยากจน 92 ประเทศทั่วโลกช่วงสิ้นปี 2021 นี้ ใช้วัคซีนราว 2 พันล้านโดส

ขณะเดียวกันมีมากกว่า 50 ประเทศ เช่น แคนาดา และประเทศรายได้กึ่งปานกลางค่อนบน เช่น แอฟริกาใต้และเม็กซิโกได้เป็นสมาชิกสั่งวัคซีนผ่าน Covax ซึ่งต้องจ่ายค่าวัคซีน

แม้แต่อินเดียที่เป็นผู้จัดส่งวัคซีนรายใหญ่สุดให้ Covax ก็ยังเข้าร่วมเป็นสมาชิก Covax และได้รับการจัดสรรวัคซีนของตัวเองกลับไป 10 ล้านโดส

ถึง 29 พฤษภาคม 2021 Covax ได้ส่งวัคซีนมากกว่า 76 ล้านโดส ให้ 126 ประเทศทั่วโลก

Covax คือองค์การที่จัด “ซื้อ” วัคซีนมาแจกจ่ายให้ประเทศต่างๆ ใม่ใช่องค์การที่ร่วม “ลงทุน” ในการค้นคว้าผลิตวัคซีนเหมือนคำอธิบายที่ รมต.สาธารณสุข นายอนุทิน ชาญวีรกูล บอกว่า ถ้าไทยร่วมลงทุนใน Covax แล้วเกิดผลิตวัคซีนไม่ได้จะสูญเงินเปล่า

นั่นเป็นคำอธิบายที่บิดเบือน เป็นความหมายเหมือนการที่โครงการ Operation Warp Speed ของอเมริการ่วมลงทุนให้เงินสนับสนุนการค้นคว้าวัคซีนของบริษัทต่างๆ ซึ่งมีความเสี่ยงว่าถ้าผลิตวัคซีนไม่สำเร็จจะสูญเงินเปล่า

แต่อเมริกาก็ไม่พลาด ทุกโครงการที่ Operation Warp Speed ให้การสนับสนุนล้วนค้นคว้าผลิตวัคซีนได้ตามเป้าหมาย จนอเมริกามีวัคซีนล้นมือต้องบริจาควัคซีน AstraZeneca ที่ลงเงินสนับสนุนแล้วได้โควต้ามาผลิต 60 ล้านโดสส่งบริจาคให้ประเทศอื่น

บทความที่ส่งต่อกัน โน้มน้าวให้เชื่อว่าเมื่อ SII ไม่สามารถส่งวัคซีนให้ Covax แล้ว ทำให้ Covax สิ้นไร้ไม้ตอก ไม่มีวัคซีนส่งให้ประเทศสมาชิกอีกต่อไป

Covax มีหน่วยงาน Supply Chain & Manufacturing Taskforce คอยดูแลการจัดหาวัคซีน

ต่อไปนี้คือรายการวัคซีนของ Covax ที่มีอยู่ในมือจัดส่งได้ตามกำหนดเวลา

– Moderna สัญญาจะจัดส่ง 500 ล้านโดสให้ Covax (Politico, 3 พฤษภาคม 2021)

– Covax ได้สำรองวัคซีนของ Johnson & Johnson 500 ล้านโดส (The New York Times 12 มีนาคม 2021)

– Novavax จะเริ่มจัดส่งวัคซีนให้ Covax ในไตรมาสสาม (สำนักข่าวรอยเตอร์ส 6 พฤษภาคม 2021)

– SII ไม่ใช่โรงงานเดียวที่จัดส่ง AstraZeneca ให้ Covax จะเห็นได้จากวัคซีน AstraZeneca ที่ Covax ส่งให้อินโดนีเซียมาจาก “Hub” ของ AstraZeneca ในเนเธอร์แลนด์

ก่อนหน้านั้น Pfizer แจ้งว่าจะจัดส่งวัคซีนให้ Covax 40 ล้านโดสในราคาทุน

และต่อไปนี้คือการพลาดโอกาสของเมืองไทยจากการไม่เข้าเป็นสมาชิก Covax

ฟิลิปปินส์มีวัคซีนของ Sinovac และ AstraZeneca ในช่วงแรกมีการระดมฉีด Sinovac ให้บุคลากรแพทย์ที่ปฏิบัติการแนวหน้า แล้วต่อมา CDC ฟิลิปปินส์ประกาศยกเลิกด้วยเหตุผลว่า Sinovac มีคุณภาพคุ้มครองป้องกันให้คนทำงานแนวหน้าไม่มากพอ

หันมาฉีด AstraZeneca แทน

rapper.com รายงานจากฟิลิปปินส์เมื่อ 18 พฤษภาคม 2021 ว่ามีการฉีดวัคซีน Pfizer ที่โรงแรม The Manila Prince Hotel มีคนไปรอจองคิวตั้งแต่ตีสองเป็นร้อยๆ คิว ยืนต่อคิวกันยาวเหยียด มีภาพคนนั่งเก้าอี้ต่อคิวเต็มทุกที่นั่ง พอตอนเช้าฉีดให้ได้ 900 โดสก็หมด

คนที่ไม่ได้ฉีดพากันบ่นใน FaceBook

ฝ่ายบริหารมหานครมะนิลาแถลงว่าได้รับการจัดสรรวัคซีนไฟเซอร์มาเพียง 9,700 โดส ต้องแบ่งเฉลี่ยให้จุดฉีดวัคซีนของทางการมะนิลา 18 จุด

ฟิลิปปินส์ได้รับการจัดสรรวัคซีน Pfizer จาก Covax 193,000 โดส

และคาดว่าจะได้รับไฟเซอร์เพิ่มจาก Covax อีก 2.2 ล้านโดสตอนสิ้นเดือนพฤษภาคม

ในข่าวต่อมามีภาพการฉีดวัคซีน Sinovac ที่โรงเรียน Ramon Magsaysay High School ในวันเดียวกัน มีแต่เก้าอี้นั่งว่างเปล่า ไม่มีคนเข้าคิวรอแม้แต่คนเดียว

(Ramon Magsaysay ประธานาธิบดีคนที่ 7 ของฟิลิปปินส์ ธันวาคม 1953-มีนาคม 1957 สร้างคุณงามความดีให้ฟิลิปปินส์ไว้มากมาย)

20 พฤษภาคม 2021 PIA RANADA ผู้สื่อข่าวฟิลิปปินส์ที่มีชื่อเสียงรายงานว่า ประธานาธิบดี Duterte ประกาศว่า

วัคซีน Pfizer จะต้องฉีดให้คนยากจนฟิลิปปินส์โนเท่านั้น

เพราะองค์การ Covax ที่บริจาคมามีวัตถุประสงค์จะช่วยคนจน

ดังนั้น จึงให้ยุติการฉีดวัคซีน Pfizer ตามศูนย์การค้า ให้ฉีดเฉพาะหน่วยฉีดในชุมชน

Duterte ยังประกาศอีกว่า ห้ามหน่วยฉีดวัคซีนประกาศว่าจะฉีดวัคซีนยี่ห้ออะไร เพื่อป้องกันประชาชนเลือกชนิดวัคซีน

ถึงแม้เมืองไทยจะพลาดโอกาสได้รับวัคซีนไฟเซอร์เพราะไม่ได้เป็นสมาชิก Covax แต่คิดอีกที สมมุติว่าเมืองไทยเป็นสมาชิก Covax แล้วได้ไฟเซอร์มา วัคซีนจำนวนนี้ก็ไม่มีวันได้ฉีดให้คนจน

เพราะหัวใจผู้นำประเทศเห็นหัวอกคนจนแตกต่างกัน