จ๋าจ๊ะ วรรณคดี : หวยสังหาร (2) / ญาดา อารัมภีร

ญาดา อารัมภีร

 

หวยสังหาร (2)

 

คนที่วางระเบิดเรื่อง ‘หวย’ จนเสียคนป่นปี้ทั่วเมืองไทย คือ ‘เจ้าสัวหง’ ‘เจ๊สัวหง’ ‘เจ๊กหง’ หรือ ‘จีนหงพระศรีไชยบาน’ นายอากรหวยคนแรกของเมืองไทย

ดังที่นายกล่ำเล่าไว้ใน “เพลงยาวตำนานหวย” ว่า

 

“ยังมีเฒ่าเมธาชราภาพ              แกโลภลาภไม่เล็กชื่อเจ๊กหง

เจ้าสัวศรีไชยบานชาญณรงค์      ให้ไทยหลงกลเล่ห์จนเซโซ”

 

เจ้าสัวหงหารือคนใกล้ชิดเกี่ยวกับงานที่ทำเงินง่ายๆ

 

“เราตั้งหวยเห็นจะรวยแล้วกำไร    ให้พวกไทยแทงเล่นเห็นจะดี”

 

เพียงไม่นาน ‘หวย’ ก็ผลาญชีวิตคนไทยทุกหนทุกแห่ง

 

“ก็เพราะท่านเจ้าสัวคือตัวกรรม           ให้จำนำกันยุ่งทั้งกรุงศรี

แม้นตั้งนานประมาณหลายหลายปี        เจ้าสัวศรีไชยบานสำราญรวย

คนระยำเหมือนคำเจ้าสัวหง                ว่าใครหลงละเลิงในเชิงหวย

คงจะต้องล้างหน้าด้วยกระบวย            ที่จะรวยนั้นอย่าหมายทำนายมา”

 

โดยเฉพาะผู้หญิงถ้าหลงใหลมัวเมาเอาแต่แทงหวย เท่ากับลงมือขุดหลุมฝังศพตนเอง

 

“นางพวกเศษสังกะสีก็มีถม                 แบกขนมพันตองเที่ยวร้องขาย

เอาแทงหวยเสียหมดไปปดนาย           ว่าผู้ร้ายตีชิงมันวิ่งราว

ทุนกำไรสิ้นไปสลึงเฟื้อง                    ข้างนายเคืองด่าฟุ้งอีพุงขาว”

 

เจ้านายรู้ทันว่าโกหกหน้าตายก็ด่ายับ

 

“มึงอย่าเพ่ออวดฉลาดอีชาติลาว           เขาบอกข่าวกูอึงว่ามึงซน

สากะใจที่มันรักเป็นนักเลง                 ตัวของเองเป็นสัดต้องขัดสน”

 

นายจับโกหกได้ ยังแก้ตัวพัลวัน

 

“เขาแทงถูกใจดำต้องจำจน สบถรนแก้ตัวกลัวจะตี”

 

นักเลงหวยที่วางตัวสูงส่งเหนือคนอื่น เมื่อตกต่ำเพราะพิษหวย จากสาวมีระดับก็กลับตรงข้าม

 

“แม่คนหนึ่งชื่อแช่มแก้มเป็นไฝ

เจ้าคารมปากคมเหมือนตะไกร          หล่อนชาญใช้เชิงชู้ไม่สู้มัว

หล่อนคร่ำคร่ามาแต่แผ่นดินหลัง        จนกระทั่งเดี๋ยวนี้ไม่มีผัว

โมโหมุดุร้ายผู้ชายกลัว                    หล่อนไว้ตัวตั้งปึ่งเสียถึงจอม

ระกำจิตอนิจจาน่าสงสาร                หวยสังหารจนกายหล่อนหายหอม”

 

‘หวย’ ทำให้พินาศทั่วถึง มีลาภก็เสื่อมลาภ มียศก็เสื่อมยศ มีเงินทองก็รักษาไว้ไม่อยู่ ดังกรณีของ ‘จ่าโขลน’ หรือหญิงผู้เป็นหัวหน้าโขลนอีกทีหนึ่ง (โขลนเป็นตำแหน่งสำคัญประจำด่านแรกของเขตพระราชฐานชั้นใน เป็นหญิงผู้ทำหน้าที่เป็นยามประตูในพระบรมมหาราชวัง มีหน้าที่คล้ายๆ ตำรวจ) “เพลงยาวตำนานหวย” เล่าถึง จ่าโขลน นักเลงหวยรายหนึ่งว่า

 

“แม่คนหนึ่งสาหัสปากจัดจ้าน           เป็นนายด้านคอยดูประตูผี

พวกนักเลงเกรงมากฝีปากดี            เธอได้ที่เป็นจ่าสง่าวัง

เขาฦๅเลื่องเฟื่องฟุ้งทั้งกรุงศรี           ว่ามั่งมีเงินทองแทบสองถัง

รู้จักหมดจ่าเมืองกระเดื่องดัง           ก็พลอยคลั่งเล่นหวยไปด้วยเจียว

อนิจจาน้ำใจมิใช่ชืด                      เป็นคนตืดเต็มทีตระหนี่เหนียว

เจ้าหมอปดเกือบหมดถุงตะเครียว     ให้บ่าวเที่ยวเสาะไปที่ไหนดี

พยาบาทมาดหมายไม่หายเหือด       จนพักตร์เผือดผิดรูปซูบฉวี

ละโมบมากอยากได้กำไรดี              เจ้าสัวศรีไชยบานผลาญเสียพอ”

 

หวยทำเอา ‘คนขี้ตืดขี้เหนียว’ อย่างจ่าโขลนคนดัง ผู้ ‘มั่งมีเงินทองแทบสองถัง’ เกือบหมดตัว ‘จนพักตร์เผือดผิดรูปซูบฉวี’ สง่าราศีไม่มีเหลือ

เพราะหวยสังหารทั้งคนนอกวังในวัง พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงออก “ประกาศพระราชบัญญัติฝ่ายพระบวรราชวัง เรื่องเล่นเบี้ยในพระบวรราชวัง” ดังนี้

“จึงมีพระบวรราชโองการดำรัสเหนือเกล้าฯ สั่งว่า ตั้งแต่ ณ วันอังคาร เดือน ๘ อุตราสาฒ ขึ้น ๒ ค่ำ ปีฉลู เบญจศก (จ.ศ.๑๒๑๕) สืบไป ห้ามมิให้พระองค์เจ้า หม่อมเจ้า เจ้าจอม หม่อมพนักงาน ท้าวนางจ่าโขลน ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย แลข้าเจ้าบ่าวนายที่อยู่ในพระบวรราชวังคบหากันตั้งบ่อนโป บ่อนถั่ว บ่อนกำตัด บ่อนเล่นแปดเก้า แทงหวยแลเล่นการพนันต่างๆ ซึ่งจะให้เสียทรัพย์สินแก่กัน …ฯลฯ… ถ้าผู้ใดมิฟังตามพระราชบัญญัติ เจ้าพนักงานจ่าศาลาจ่าด้านทนายเรือนโขลน จับได้ด้านผู้ใดก็ดี แลผู้อื่นจับได้ก็ดี มีผู้มาร้องฟ้องชำระเป็นสัจ ก็ให้ปรับไหมผู้ที่เป็นนายบ่อนและเจ้าของที่คนละ ๑๐ ตำลึง ผู้ที่เล่นด้วยกันแลจ่าเจ้าของด้านนั้นคนละ ๕ ตำลึง แลทนายเรือนคนละ ๓ ตำลึงให้แก่ผู้จับได้แลผู้มาร้องฟ้อง แล้วให้นำเอาข้อความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาให้ทรงทราบใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท จะได้โปรดเกล้าฯ ให้ลงพระราชอาญาแก่ผู้ทำผิดให้สาหัส ผู้ที่หาความผิดมิได้จะได้ดูเยี่ยงอย่างกันต่อไป ถ้าแลมีผู้มาร้องฟ้องกล่าวว่าผู้ใดคบคิดกันตั้งบ่อนขึ้นเล่นการพนันต่างๆ ท้าวสัตยานุรักษ์ จ่าทนายเรือนโขลนซึ่งเป็นพนักงานได้ว่ากล่าวเห็นกับหน้าบุคคลผู้นั้น ปิดบังอำพรางความเสีย มิได้นำความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาให้ทรงทราบใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ภายหลังมีผู้มาว่ากล่าวชำระเป็นสัจ จะลงโทษเจ้าพนักงานซึ่งปิดบังความเสียเสมอกันกับผู้ที่กระทำผิด” (อักขรวิธีตามต้นฉบับ)

รัชกาลที่ 4 ทรงลงโทษครบทั้งผู้กระทำผิด ผู้สมรู้ร่วมคิด และเจ้าพนักงานผู้ช่วยปิดบังอำพราง ตลอดจนมอบรางวัลแก่ผู้จับและผู้ฟ้องร้องให้เบาะแส

แนวทางพาไทยรอดปลอดพิษหวยเช่นนี้

ช้าไม่ได้นะจ๊ะๆ