หนังสือเรียนสำหรับเด็ก (๑๗๒)

๑

โลกปัจจุบันคืออะไร มันคือโลกที่

๑ ประชากรมากเกินไป

๒ ผู้คนไม่มีสมาธิ

๓ ผู้คนเฉยเมยต่อกัน

๔ เราแตกออกเป็นเสี่ยงๆ เหมือนแก้ว ที่แตกออกเป็นพันเป็นหมื่นชิ้น บางชิ้นใหญ่ บางชิ้นเล็ก บางชิ้นเรียวแหลมดั่งเข็ม บางชิ้นเล็กบางจนมองแทบไม่เห็น กลายเป็นหมื่นก๊กแสนก๊ก

๕ ฐานะห่างกันดั่งเหว

๖ มีความเกลียดชังที่ล้าสมัยต่อกันอย่างลึกซึ้ง

๗ ค่อยๆ จมดิ่งลงไปในอะไรบางอย่าง ที่เราไม่รู้จัก ไม่รู้ตัว และหลีกหนีไม่ได้

 

๒

ยกตัวอย่างเช่น ในราวปี 2020-2040 นี้ ซึ่งก็คือช่วงเวลายี่สิบกว่าปีข้างหน้านี้

โลกจะถูกควบคุมโดยหุ่นยนต์ โดยสมองกล

 

๓

อยากเห็นอย่างเป็นรูปธรรม ตัวอย่างที่เห็นง่ายคือ London ซึ่งระบบหุ่นยนต์ได้เข้ามามีส่วนในชีวิตประจำวันมากมาย มีกล้องวงจรปิดมากมาย ในทุกถนน ตรอกซอย ดั่งหูตาสับปะรด มันลิดรอนเสรีภาพของมนุษย์ ทำให้อยู่ยาก ทรมาน และต้องคอยระวังตัวตลอด แลกกับความปลอดภัย รถไม่ติด แต่ราคาที่จ่ายนี้ก็แสนแพง แต่หากไม่จ่าย เราก็จะเจอนครใหญ่ที่เต็มไปด้วยรถติด มลภาวะ อาชญากรรม แต่หากจ่าย เราก็ค่อยๆ แห้งลง เรียวเล็กลง กลายเป็นสิ่งอื่น

เมื่อไม่มีเสรีภาพ เราก็ไม่ใช่มนุษย์

ไม่ใช่มนุษย์ในแบบที่เรารู้จัก มาแต่ดึกดำบรรพ์

ที่เห็นชัด คือระบบการใช้รถยนต์ในลอนดอน

หากคุณขับรถ เพียงแค่รถแตะพื้นผิวถนนลอนดอน ระหว่างเวลา ๐๗.๐๐ ถึง ๑๘.๐๐ ในวันธรรมดา คุณต้องจ่ายค่า congestion charge ทันที วันละ ๑๑.๕๐ ปอนด์

มันคือราคาที่คุณต้องจ่าย ในฐานะมีส่วนทำให้รถติด และต้องจ่ายภายในไม่เกินเที่ยงคืนของวันนั้น ที่น่าคิดคือ หากคุณไม่จ่าย เพราะไม่รู้ หรือเผอเรอ จะเพราะเป็นคนต่างชาติ ไม่มีคนบอก ไม่ว่าด้วยเหตุใด คุณจะถูกปรับทันที

หากคุณจ่ายภายในเที่ยงคืนของวันธรรมดาถัดไป จะถูกปรับเพิ่มเป็น ๑๔ ปอนด์

ถ้าคุณไม่จ่ายเลย จะถูกปรับ ๑๓๐ ปอนด์ภายในหนึ่งเดือน ต่อหนึ่งวันที่คุณใช้ถนนของเขา

หากคุณขับด้วยความเพลิดเพลินทั้งเดือน มารู้ตัวอีกที ก็โดนปรับไม่รู้เรื่อง

หากคุณถามฉัน พื้นผิวถนนลอนดอน เริ่มนับจากจุดไหน ถามฉัน ฉันก็ตอบไม่ได้ เพราะถนนที่อยู่ห่างไกลจาก town center ชนิดที่เรียกว่าขับเป็นชั่วโมง แต่ถนนสายนั้น นับไหม ฉันก็ไม่รู้ ฉันไม่สามารถละเอียดได้ถึงขนาดนั้น เพราะนี่เป็นเรื่องของสมองกล

คุณจะหนีไปไหนไม่รอด เพราะกล้องจับตลอด และยิ่งรัฐบาลมีรายได้มากมายจากค่าปรับ เขาก็นำไปปรับปรุงระบบกล้องจนยิ่งมีประสิทธิภาพสูงขึ้น เห็นทุกรายละเอียด กล้องมีขนาดใหญ่เท่าดวงตายักษ์ และยิ่งขยายโซนข้อบังคับดังกล่าวให้กว้างขึ้น

จากเดิมทีมีเพียงหนึ่งหรือสองโซน ก็ขยายไปเรื่อย เป็นสิบโซน หรือกว่านั้น

ข้อระเบียบของมันนั้นสลับซับซ้อน วุ่นวายมาก คนต่างชาติจะไม่มีทางเข้าใจได้หมด ฉันเห็นคนต่างชาติ น้อยคนจะขับรถในลอนดอน เพราะโดนปรับจนเข็ด

ถนนหนึ่งสายในประเทศอังกฤษ อาจแบ่งเป็นโซนๆ เช่นร้อยเมตรนี้ ความเร็วไม่เกิน ๔๐ ไมล์ แต่อีกร้อยเมตร มันเปลี่ยนเป็น ๕๐ พอมาอีกร้อยเมตรก็อาจเปลี่ยนเป็น ๒๐

ใครจะสมองว่องไวพอที่จะจำแนกได้หมด มีป้ายบอกก็จริง แต่ใครจะสมองไวพอที่จะเห็นได้หมด เผลอไปนิดเดียว ก็อาจเข้าใจผิด เข้าใจว่าส่วนที่กำลังขับอยู่ ความเร็วไม่เกิน ๕๐ แต่ที่จริงมันคือ ๔๐ เท่านี้ฉันก็ทำผิดได้ มันนิดเดียวเท่านั้น

วันหนึ่งฉันกับเพื่อนขับรถมาถึงโรงแรมแห่งหนึ่ง เวลากลางคืน ที่จอดรถของเขามีป้ายเล็กๆ เขียนไว้ว่า รถที่มาจอดเกิน ๓๐ นาที ต้องไปจ่ายค่าจอดรถที่ reception ของโรงแรม เป็นเงิน ๑๖ ปอนด์

แต่มันเป็นเวลากลางคืน มองไม่เห็น หรือหากเป็นกลางวัน ก็ตัวเล็กมาก หากไม่สังเกตก็ไม่เห็น ใครที่พลาดไป ก็ต้องจ่ายค่าปรับ ๖๐ ปอนด์

คนมากมายก็พลาด

ชาวอังกฤษที่เป็นสุภาพบุรุษ เคร่งในกฎหมาย คิดอีกที ก็เป็นพวกสิบแปดมงกุฎที่ใส่สูท พวกเขาก่อกรรมทำเข็ญไว้มากมาย ในนามของความก้าวหน้า ในนามของกฎหมาย

ตำรวจจราจรไม่จำเป็นต้องยืนอยู่ตามถนน พวกเขาสามารถนั่งในหอคอย และดูจากจอทีวี ที่ไหนมีคนทำผิดกฎหมาย พวกเขาก็พร้อมจะปรากฏตัว ใบสั่งสามารถตรงเข้าไปในมือถือของคุณ

กฎหมายสามารถขยายไปได้เรื่อย เพราะมนุษย์เป็นคนกำหนด เพียงแต่ใช้สมองกลทำงาน เช่น หากเขาออกกฎว่า ห้ามใช้มือถือในขณะขับรถ ใครใช้จะโดนปรับ ก็จะต้องเป็นไปตามนั้น

หากเขาบอกว่า ห้ามคุยกันในขณะขับรถ ใครคุยกันก็ผิดทันที กล้องที่มีประสิทธิภาพสูงสุด สามารถมองเห็น แม้คุณจะคุยกันเพียงประโยคเดียว

แม้กฎหมายทุกข้อจะมีเหตุผลที่มา แต่หากมันละเอียดมากเข้า มันก็ไม่ใช่มนุษย์

เราจะสูญเสียเสรีภาพแห่งความเป็นมนุษย์ไป ได้มาคือประสิทธิภาพของหุ่นยนต์ ความมีระเบียบ อุบัติเหตุจะน้อยลง คนทำผิดกฎหมายจะน้อยลง มันลดอาชญากรรมนานาได้ด้วย แต่มนุษย์ก็ยิ่งลดความเป็นมนุษย์ลง กลายเป็นหุ่นยนต์ที่เราใช้

วันหนึ่ง เราต้องแต่งงานกับหุ่นยนต์

เราจะมีความรักกับหุ่นยนต์ หมั้นหมายกับหุ่นยนต์ มีเซ็กซ์กับหุ่นยนต์ และแต่งงานกับหุ่นยนต์

๔

ขณะนี้ ระบบทั้งหมดที่โลกกำลังเดินหน้า กำลังเจาะทะลวง humanity ของมนุษย์

ค่อยๆ ทำให้มันบางลง แตกสลายลง

มันเป็นยุคกัดกร่อน ยุคย่อยสลาย และนี่เป็นเพียงช่วงเริ่มต้น

เพราะระลอกใหญ่กำลังจะมาถึง ในอีกยี่สิบกว่าปีข้างหน้านี้

เราจะต้องซื้อของกับหุ่นยนต์ โทรศัพท์พูดคุยกับหุ่นยนต์ ที่จริงมันได้เริ่มแล้ว เพียงแต่ค่อยๆ ขยับตัว คงอีกสักระยะหนึ่ง กว่าจาก London จะมาถึงเมือง Lancaster อีกระยะหนึ่ง จึงมาถึงกรุงเทพฯ และอีกระยะหนึ่ง จะมาถึงโคราช และต่อมาอีกระยะหนึ่ง ก็จะมาถึงปัตตานี

กว่าจะรู้ตัว มันก็คลุมไปหมดทั้งโลก

๕

วันหนึ่ง ฉันกับเพื่อนนั่งรถยนต์ไปในต่างจังหวัด ในประเทศอังกฤษ ฉันปวดฉี่มาก และกลั้นไม่ไหว ไม่รู้จะไปหาห้องน้ำที่ไหน แต่เพราะมันเป็นต่างจังหวัด เราจอดข้างทาง ตรง Fire Station แห่งหนึ่ง และฉันก็หลบไปฉี่หลังตึกแห่งหนึ่ง มันเป็นสถานที่เงียบสงัด ไม่มีใครเลย

คิดโดยเหตุผล มันคงผิดกฎหมาย

แต่เพราะมันห่างไกล กล้องยังมาไม่ถึง ฉันก็ทำได้ และนี่คือมนุษย์

แต่หากระบบขยายตัวมาถึงที่ตรงนั้น กล้องส่องมาถึง ฉันจะถูกปรับทันที

มนุษย์ต้องทำผิดอยู่แล้ว ไม่ว่าจะตั้งใจหรือไม่ก็ตาม เพราะเราเป็นมนุษย์ อยู่ที่ว่าเรามีเสรีภาพมากน้อยในการทำความผิด

หากไม่มีเลย เราจะกลายเป็นอมนุษย์

๖

วันหนึ่งฉันกับเพื่อนจะซื้อตั๋วเครื่องบินออนไลน์

เพราะนี่เป็นวิธีการซื้อตั๋วที่เร็วที่สุด และราคาถูกที่สุด

ขณะที่เรากำลังคิด กำลังตัดสินใจ ว่าจะเลือกซื้อตั๋วแบบไหนดี เพราะมันเกิดกฎระเบียบ กติกามากมาย ในโลกของดิจิตอล มันเกิดตัวเลือกเพิ่มขึ้น ไม่เหมือนสมัยโบราณที่มีเพียงแค่สองสามแบบให้เลือก

บัดนี้ มันพร้อมจะแตกกิ่งก้านสาขา เกิดเงื่อนไขเพิ่มขึ้น มีให้เลือกหลายสิบแบบ

แค่ซื้อตั๋วเครื่องบิน บางครั้งต้องคิด ต้องวางแผน ราวกับกำลังเล่นหมากรุก

บางหมากยอกย้อนอย่างคิดไม่ถึง

บางครั้งซื้อตั๋วไปกลับ กลับถูกกว่าซื้อ single ซึ่งผิดสามัญสำนึก แต่มันก็เกิดขึ้นได้ หากเราไวพอจะมองเห็น ไม่เพียงถูกกว่า แถมยังมีที่นั่งอีกด้วย เพราะระบบถูกจัดโดยสมองกล มันเกิดช่อง เกิดตารางมากมาย เราต้องไว ต้องคิดเป็น

ขณะที่เรากำลังลังเลใจ พริบตานั้น ราคาที่เรามองก็เปลี่ยน

ราคาที่เราหมายใจจะซื้อ ซึ่งหน้าจอบอก ขณะนี้เหลือ ๔ ที่ พริบตาเดียวก็หายไป เกิดเป็นราคาใหม่ ที่แพงกว่าสามเท่าตัว มันเร็วเหมือนมีมนต์ ทั้งนี้เพราะการซื้อขายออนไลน์ เรากำลังแข่งกันทั่วโลก ในขณะนั้น ที่เราสองคนกำลังคิด อาจมีผู้ซื้อรายอื่น จากที่ใดก็ได้ในโลก มันอาจมาจากแอฟริกา หรือแม้มาจากขั้วโลก พริบตาเดียวก็ถูกช่วงชิงไป

ฉันยังซื้อได้ แต่ในอีกราคาหนึ่ง

นี่คือความปกติของการซื้อขายออนไลน์ มันเหมือนไฟไหม้ ที่ทุกคนต้องว่องไวในการเอาตัวรอด ขนาดฉันกับเพื่อนเร็วแล้ว คนอื่นยังเร็วกว่า

น่าตื่นตะลึง โลกออนไลน์ เหมือนเราอยู่ในโลกที่กำลังไฟไหม้

ทุกคนต้องเอาตัวรอด ทุกคนต้องไวที่สุดเท่าที่จะไวได้