สมุนไพรมหิดล : ข่อย

ข่อย Streblus asper Lour. MORACEAE

ไม้ต้น ขนาดกลาง สูงประมาณ 10 เมตร

ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปรีหรือรูปไข่กลับ เนื้อใบหนา ผิวหยาบสากคาย ขอบหยักฟันเลื่อย

ดอกช่อ ขนาดเล็ก ออกที่ซอกใบ มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อตามซอกใบ

ดอกย่อย เล็กมาก สีเขียวอ่อน แยกเพศ อยู่ต่างต้น

ผล มีเนื้อ รูปกลม หรือรูปไข่ เมื่อสุกสีเหลืองหรือส้ม ฉ่ำน้ำ ภายในมีเมล็ดเดียว รับประทานได้

เปลือก รสเบื่อเมา สรรพคุณ ดับพิษในกระดูกและในเส้นเอ็น แก้โรคทางฟัน แก้พยาธิผิวหนัง ดับพิษทั้งปวง หุงเป็นน้ำมันแก้ริดสีดวง ใช้ทำกระดาษ มวนยาสูบเป็นยาแก้ริดสีดวงจมูก

แก่น หั่นเป็นฝอยๆ มวนบุหรี่สูบแก้ริดสีดวงเช่นเดียวกัน

ใบ ปิ้งไฟให้เหลืองกรอบ ชงน้ำต่างใบชา ดื่มเป็นยาระบายอ่อนๆ

เมล็ด เป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงธาตุ เจริญอาหาร ขับผายลมแก้ท้องขึ้นอืดเฟ้อ

ราก ใช้ใส่ทารักษาบาดแผล

3ข่อย1 3ข่อย2