สูตรสำเร็จแห่งชีวิต (1)

สูตรแห่งความสำเร็จในชีวิต

มีพระสูตรอยู่สูตรหนึ่งบรรยายถึงมงคลแห่งชีวิต 38 ประการ เริ่มตั้งแต่ขั้นพื้นฐานจนกระทั่งขั้นสูงสุดคือการบรรลุนิพพาน

คำว่า “มงคล” แปลตามอักษรว่า เหตุที่ทำให้บุคคลเจริญก้าวหน้า แปลง่ายๆ ตามประสาผมก็คือ “สูตรแห่งความสำเร็จ” นั่นเอง

ชีวิตจะประสบความสำเร็จในทางโลกหรือทางธรรมจะต้องเดินตาม “สูตร” ที่ผู้รู้ท่านวางไว้ ถ้าเดินผิดสูตรเมื่อใด นอกจากจะไม่เจริญแล้วยังฉิบหายอีกด้วย

ดุจเดียวกับยารักษาโรคนั่นแหละ ป่วยเป็นโรคอะไรก็ต้องกินยาตามสูตรของหมอหรือตามหมอสั่ง จะกินส่งเดชไม่ได้

สาเหตุที่พระพุทธองค์ตรัสมงคล 38 ข้อ ท่านเล่าไว้ว่า ชาวชมพูทวีปถกเถียงกันว่าอะไรคือมงคลแห่งชีวิต บางพวกเสนอว่าการได้เห็นแต่สิ่งดีๆ เป็นมงคล บางพวกว่าการได้ยินแต่เสียงที่ไพเราะเป็นมงคล…แต่ถูกพวกอื่นคัดค้านหาเหตุผลมาหักล้างจนตกลงกันไม่ได้ว่าความคิดเห็นของฝ่ายใดถูกต้อง

ว่ากันว่าไม่เฉพาะแต่มนุษย์ขี้เหม็น เทวดาทั้งหลายก็เถียงกันด้วย แต่ก็ตกลงกันไม่ได้ จนกาลเวลาล่วงเลยไป 12 ปี ท้าวสักกเทวราช (พระอินทร์) จึงนำคณะเทวดาทูลถามพระพุทธเจ้าที่พระเชตวัน

พระพุทธเจ้าตรัสว่า มงคลที่คนทั้งหลายเข้าใจนั้นเป็นมงคลภายนอก เป็นมงคลของ “นักคิด” คือคิดเองว่าน่าจะเป็นอย่างนั้น น่าจะเป็นอย่างนี้

แต่มงคลของพระองค์เป็นมงคลของ “นักทำ” คือต้องลงมือปฏิบัติจึงจะเกิดมงคล

จากนั้นพระองค์ก็ทรงแสดงมงคล 38 ประการคือ การไม่คบคนพาล, การคบบัณฑิต, การยกย่องคนควรยกย่อง, การอยู่ในถิ่นที่เหมาะสม, ความมีความดีเป็นทุนเดิม, การตั้งตนไว้ชอบ, ความเป็นคนคงแก่เรียน, ความมีศิลปวิทยา, ความมีวินัย, วาจาสุภาษิต, การเลี้ยงดูบิดา-มารดา, การสงเคราะห์บุตรและภรรยา, การทำงานมิให้คั่งค้าง, การให้ทาน, การประพฤติธรรม, การสงเคราะห์ญาติ, การทำงานที่สุจริต, การงดเว้นจากความชั่ว, การไม่ดื่มน้ำเมา, ความไม่ประมาทในธรรม, ความเคารพ, การเจียมตัว, ความอดทน, ความเป็นคนว่าง่าย, การได้เห็นสมณะ, การสนทนาธรรมตามกาลอันสมควร, ความพากเพียร, การประพฤติพรหมจรรย์, การเห็นอริยสัจ, การทำให้แจ้งพระนิพพาน, จิตไม่หวั่นไหวเพราะโลกธรรม, จิตไม่เศร้าโศก, จิตปราศจากกิเลส, จิตเกษมปลอดภัย

เหตุแห่งความเจริญก้าวหน้าในชีวิต หรือสูตรแห่งความสำเร็จทั้ง 38 ประการนี้ มีบันทึกไว้ในมงคลสูตร

เวลาชาวบ้านทำบุญต่างๆ เช่น ขึ้นบ้านใหม่ แต่งงาน เป็นต้น พระสงฆ์ท่านจะสวดสูตรนี้ให้เพื่อเป็นสิริมงคล

พระสิริมังคลาจารย์ นักปราชญ์ชาวล้านนาไทย ได้แต่งหนังสืออธิบายพระสูตรนี้โดยพิสดาร ชื่อหนังสือ “มังคลัตถทีนี” ถือกันว่าเป็นวิทยานิพนธ์ชั้นเยี่ยมเพราะมีการอ้างอิงในแง่วิชาการครบถ้วน ไม่สักแต่อธิบายเฉยๆ โดยไม่อ้างหลักฐานเหมือนหนังสือธรรมะทั่วไป

ช่วงนี้นักการเมืองกำลัง “ถล่ม” กันอุตลุด ถ้าเขียนอะไรออกไปเดี๋ยวจะหาว่าผมกระทบฝ่ายโน้น สนับสนุนฝ่ายนี้ ทำให้เกิดกิเลสเปล่าๆ ตั้งแต่นี้ต่อไปจะนำเอามงคล 38 ประการมาขยายให้อ่านกัน เพื่อจะได้รู้ว่าทางแห่งความสำเร็จในชีวิตจะต้องทำอย่างไรบ้าง

ไม่ใช่พอได้ข่าวแปลกๆ เช่น ต้นไม้ออกลูกรูปร่างคล้ายช้าง คนออกลูกมามีหางคล้ายลูกอ๊อด ก็แห่ไปขอหวยขอเบอร์ นั่นมันทางแห่งความฉิบหายทั้งนั้น