“พี่ไม่ใช่ประวัติศาสตร์ที่มีชีวิต พี่แค่เป็นผู้รอดชีวิต”

เรื่องเล่าซ้อนเรื่องเล่าและเลือกเล่า

เหตุการณ์ 6 ตุลา 2519 ที่เกิดขึ้น ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นั้นทั้งกระจ่างและคลุมเครือในเวลาเดียวกัน

มันส่งแรงกระเพื่อมและระงับการขยายความไปพร้อมๆ กัน

เป็นหลุมดำอันมืดมิดขึ้นอยู่กับคนขยายความ

บ้างเงียบงัน

บ้างค้นหา

บ้างเข้าข้าง

บ้างปิดการรับรู้โดยสิ้นเชิง

กับเรื่องราวของผู้กำกับฯ หญิง ที่ตั้งใจสัมภาษณ์เพื่อเก็บข้อมูลนักเขียนหญิงผู้มีส่วนร่วมในเหตุการณ์ความรุนแรง

นี่คือเส้นเรื่องหลักหนึ่งเรื่อง

แต่ยังแตกฉานซ่านเซ็น โยงใยไปถึงหญิงสาวผู้ปรากฏตัวในหลากสถานะ เด็กชงกาแฟ หญิงทำความสะอาด แม่ชี ฟองสบู่เจือสีรุ้งวาววับ นักแสดงหนุ่มและอดีตคู่รัก โรงงานยาสูบ บุหรี่ที่ถูกจุด บทเพลงดวงจันทร์ของหลวงวิจิตรวาทการ บทสนทนากล่าวซ้ำทั้งในแบบซื่อตรงและผ่านปากผู้อื่น ชีวิตจริงกับการเลือกเฟรมจับภาพ การมีชีวิตของเห็ดรา และพลังจิตเคลื่อนย้ายของ

มันทำให้เรารู้ว่า ความทรงจำของมนุษย์นั้นเป็นหลักฐานที่ไร้ความน่าเชื่อถือและเปี่ยมอารมณ์ เราดัดแปลง เราคาดคะเน เราเห็นสิ่งที่เราเห็นจากความเชื่อของเราเท่านั้น

เรื่องเล่านั้นจริงเท่าที่เราเชื่อ

ไม่เกี่ยวกับข้อมูล

ไม่เกี่ยวกับข้อเท็จจริง

เราจะลำเลียงมันสู่สมองก็ต่อเมื่อมันมาในรูปแบบที่เราเข้าใจเท่านั้น

มีหลากหลายหนทางและทิศทางที่เราจะเข้าใจในภาพยนตร์เรื่องนี้

และอาจจะไม่เข้าใจอะไรเลยก็ได้

ไม่มีผิด

ไม่มีคู่มือประกอบการชม

เราทั้งรับรู้และไม่รู้ในเวลาเดียวกัน

ใกล้เคียงกับเรื่องบางเรื่องที่แม้เกิดขึ้นจริงในประวัติศาสตร์อันใกล้ เรารับรู้มันเพียงส่วนเดียว

ส่วนที่สมองเรายอมให้จดจำ

ฉันภูมิใจกับอาชีพของฉันมาตลอด ว่าเป็นผู้ถ่ายทอดส่วนเสี้ยวของข้อมูลบางอย่างที่ถูกย่อยและควบแน่น กลั่นออกมาเป็นบุคลิกของตัวละคร เป็นตัวแทนของใครบางคน มีความหมายบางอย่างซ้อนในบทสนทนาที่สื่อสารออกมา

แต่สำหรับภาพยนตร์เรื่องนี้ ที่ผู้กำกับฯ ไม่บอกอะไรฉันมากไปกว่าชื่อของตัวละคร แต่ด้วยพลังของมัน ฉันรู้สึกถูกข่มจนอ่อนด้อย เหลือตัวจ้อยจิ๋ว เป็นผู้ไร้ซึ่งพลังจะบอกเล่าเรื่องเหตุการณ์ใดๆ ในจักรวาล

เป็นเพียงนกแก้วนกขุนทองที่พูดปาวๆ โดยไร้ซึ่งความลึกใดๆ

ตัวละครของฉันมองออกไปยังพื้นที่ว่างเปล่าที่บรรจุเรื่องราวประวัติศาสตร์ น้ำตาและเลือดเนื้อที่รดหลั่งลงบนต้นข้าวกล้าเหล่านั้น

ว่างเปล่า

ว่างเปล่า

ไม่อาจสั่นสะเทือนวงโคจรใดในจักรวาล