เที่ยวสุดขอบฟ้า ดินแดนฟ้าขาว อาร์เจนตินา (2)

พลาซ่า เดอ เมย์โย (Plaza de Mayo) อนุสรณ์สถานการปฏิวัติเดือนพฤษภาคม

เดินต่อมาสู่บริเวณลานกว้างใหญ่ ธงชาติอาร์เจนตินา ฟ้า-ขาว ผืนใหญ่โบกสะบัดอยู่กลางลาน

ที่นี่คือ พลาซ่า เดอ เมย์โย (ออกเสียงแบบอเมริกัน) Plaza de Mayo หรือพลาซ่า เดอ มาโย (ออกเสียงแบบ Hispanic)

บริเวณนี้ถือเป็นศูนย์กลางแห่งประวัติศาสตร์ของบัวโนสไอเรส และของอาร์เจนตินา เป็น Public Square ที่เก่าแก่ที่สุดในบัวโนสไอเรส

ประวัติศาสตร์หน้าแรกของที่แห่งนี้เริ่มเมื่อปี 1580 ในการก่อร่างสร้างเมืองบัวโนสไอเรสในสมัยที่สอง ได้มีการวางผังสร้างศูนย์กลางของเมืองขึ้นที่นี่ ต่อมาในปี 1884 มีการรื้ออาคาร Recova Building แล้วก่อสร้างเป็น Plaza Mayor และ Plaza de Amas ในช่วงเวลานั้นรวมเรียกว่า Plaza de la Victoria

ศูนย์กลางแห่งนี้เป็นที่จารึกประวัติศาสตร์แห่งการปฏิวัติประกาศเอกราชของอาร์เจนตินาจากสเปน และการเดินขบวนการเมืองหลายครั้ง

ชื่อพลาซ่า เดอ เมย์โย ได้รับการขนานนามจากการชุมนุมเดินขบวนครั้งประวัติศาสตร์ในการปฏิวัติอาร์เจนตินา (the Argentina revolution May 25, 1810) นั่นคือ การปลดแอกจากการปกครองของสเปน จึงได้ชื่อว่า

อนุสรณ์สถานแห่งการปฏิวัติพฤษภาคม (1810)

บริเวณลานกว้างใหญ่ขนาด 19,719 ตร.เมตร มีธงชาติอาร์เจนตินาผืนใหญ่โบกสะบัดอยู่กลางลาน อาคารสำคัญประกอบด้วยอาคาร Cabido (สำนักที่ประชุมคณะรัฐมนตรี), the Metropolitan Cathedral (อาคารศาลาว่าการเมือง) ที่ซึ่ง Pope Francis เคยมาทำพิธี conducted mass เมื่อ 20 ปีก่อน, the Casa Rosada ทำเนียบประธานาธิบดี, ธนาคารชาติอาร์เจนตินา, สำนักสืบราชการลับแห่งชาติ, สำนักจัดหารายได้แห่งรัฐ

กระทรวงการคลังเป็นอาคารยุควิกตอเรียอยู่ที่ฝั่งตรงกันข้าม เคียงข้างกับอาคารยุคเดียวกันที่เปิดเป็นร้านค้าขายของที่ระลึกต่างๆ เสื้อทีมชาติฟุตบอลอาร์เจนตินาก็มีขายที่นี่

หลังจากการสถาปนาชื่อพลาซ่า เดอ เมย์โย ในปี 1810 แล้ว การเดินขบวนทางการเมือง ณ พลาซ่าแห่งนี้เกิดขึ้นครั้งแรกปี 1890 หลังจากนั้นมีการเดินขบวนทางการเมืองที่นี่อีกหลายสิบครั้ง ทั้งการเดินขบวนสนับสนุนและคัดค้านทางการเมือง มีการปราบปรามการเดินขบวนรวมทั้งการยิงจนมีคนบาดเจ็บล้มตาย

วันที่ผมได้มาเยือนพลาซ่า เดอ เมย์โยนั้นก็มีการเดินขบวน ถนนโดยรอบพลาซ่าปิดการจราจรทั้งหมด ผู้เดินขบวนจัดเป็นหมวดหมู่ ถือธงสวยงาม

น่าจะเป็นการเดินขบวนเพื่อระลึกถึงอะไรสักอย่าง มีการทำเสียงดังเหมือนการจุดประทัดแทนเสียงปืนด้วย

การเดินขบวนครั้งประวัติศาสตร์ที่พลาซ่า เดอ เมย์โย ที่ต้องบันทึกไว้คือการปราศรัยของอิวิตา เปรอง (Evita Peron) จากหน้าทำเนียบประธานาธิบดีในปี 1952 กล่าวกันว่ามีคนมาร่วมชุมนุมหลายหมื่นคนหรืออาจจะถึงแสนคน แน่นเต็มพลาซ่า เดอ เมย์โย ส่วนใหญ่เป็นผู้ใช้แรงงาน และเป็นครั้งแรกที่มีการถ่ายทอดทีวีไปทั่วประเทศ

ภาพนี้อยู่ในหน้าประวัติศาสตร์อาร์เจนตินา และเป็นฉากสำคัญในละครและหนังเรื่อง Evita ที่จะขึ้นมาพร้อมกับเพลง Don”t Cry For Me Argentina

จะเห็นภาพ Evita ปราศรัยท่ามกลางฝูงชนอยู่หน้าทำเนียบประธานาธิบดี the Casa Rosada อาคารสีชมพูอันยิ่งใหญ่อลังการ

การเดินขบวนครั้งยิ่งใหญ่ที่บันทึกในประวัติศาสตร์พลาซ่า เดอ เมย์โยอีกครั้งคือการเดินขบวนในปี 1977 ชื่อ The Madres de la Plaza de Mayo (Mothers of the Plaza de Mayo) หรือการเดินขบวนของมารดาแห่งพลาซ่า เดอ เมย์โย เป็นการเดินขบวนของบรรดาแม่ที่สูญเสียลูก (ถูกทำให้หายไป) ในระหว่างการปกครองของทหาร เรียกว่ายุค Dirty War ปี 1976-1983 รวมทั้งการแจกจ่ายเด็กทารกที่เกิดในคุกไปยังทหารผู้ปกครองเพื่อล้างสมอง เดินขบวนกันทุกวันพฤหัสบดีอยู่หลายปี

การเดินขบวนของ “มารดาแห่งพลาซ่า เดอ เมย์โย” มีผลให้ประธานาธิบดีคนแรกหลังจากยุคทหารได้รื้อฟื้นคดี นำทหารที่เข่นฆ่าประชาชนมาขึ้นศาล

นายพลคนหนึ่งเพิ่งตายในคุกเมื่อสองสามปีมานี้

บริเวณด้านหนึ่งของพลาซ่า เดอ เมย์โย คือพิพิธภัณฑ์ปฏิวัติพลาซ่า เดอ เมย์โย (MUSEO Del CABILDO REVOLUCION De MAYO)

ผมได้เข้าไปดูในพิพิธภัณฑ์เห็นการเก็บรวบรวมหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของกิจกรรมทางการเมืองที่เกิดขึ้นไว้มากมาย ทั้งอาวุธที่ใช้ปราบปรามการเดินขบวน เครื่องมือที่ใช้ทรมานนักโทษ ภาพวิดีโอการเดินขบวนในยุคต่างๆ รวมทั้งวิดีโอการปราศรัยของ Evita Peron และภาพการเดินขบวนของ Mothers of the Plaza de Mayo และการเดินขบวนครั้งสำคัญหลายครั้ง รวมทั้งภาพการปราบปรามผู้เดินขบวน ดูแล้วสยดสยอง

วันนั้นมีครูพาเด็กนักเรียนเดินแถวมาศึกษาประวัติศาสตร์ในพิพิธภัณฑ์ปฏิวัติพลาซ่า เดอ เมย์โย หลายโรงเรียน

นี่คือสิ่งที่อนุชนคนรุ่นใหม่ชาวอาร์เจนติเนี่ยนจะต้องรับรู้

สายลมแห่งเสรีภาพพัดโบกไปรอบพลาซ่า เดอ เมย์โย จนทั่วอาร์เจนตินา