โลกหมุนเร็ว / เพ็ญศรี เผ่าเหลืองทอง [email protected]

ครู…นอกโรงเรียน

 

น้องสาวของผู้เขียนเกษียณออกจากงานแล้วก็รับอาสาจะอยู่ดูแลคุณแม่ที่บ้าน แต่เธอเป็นคนขยันและมีพรสวรรค์หลายอย่าง เป็นต้นว่า จัดดอกไม้ จัดบ้าน ปลูกต้นไม้ งานดูแลคุณแม่ที่ยังสุขภาพดีก็ยังทำให้เธอมีเวลาเหลือ เธอจึงไปขอสูตรและคำแนะนำการทำพายกับพี่สาว

ทำครั้งแรกก็เกือบจะลงตัวเลย และพอทำครั้งต่อมาก็ลองให้เพื่อนๆ ของพี่น้องสั่ง เธอมีรายได้เพิ่มเข้ามา แม้ไม่มากนัก แต่เรียกว่า “มีวิชาติดตัว”

ต่อมาเธอก็ไปเรียนทำกะหรี่ปั๊บกับพี่สาวอีก เธอก็ทำได้ดีอีก ได้ทดลองให้คนรอบข้างชิม ก็ได้รับคำชมว่าอร่อย ก็เรียกว่า “มีวิชาติดตัว” อีกอย่าง

พี่สาวคนนี้ก็ถือว่าเป็นครูของเธอ ภูมิหลังของพี่สาวคือเป็นคนสนใจเรื่องทำอาหาร สมัยสาวๆ ก็ไปเรียนการทำอาหารที่สมาคมสตรีไทย ได้สูตรอาหารชั้นหนึ่งมาจากวิทยากรที่นั่น พออายุมากขึ้นก็สนใจจะถ่ายทอดวิชา น้องๆ คนไหน “เอาถ่าน” ก็มารับวิชาไป

ถ้าน้องสาวของผู้เขียนคิดจะทำการตลาดจริงจัง เพื่อหารายได้จริงจัง เธอก็ย่อมทำได้

นี่คือบทบาทของครูที่ไม่ได้สอนในโรงเรียน แต่ทำให้ศิษย์สามารถเลี้ยงชีพได้

 

มีหนังสือเล่มหนึ่งที่ผู้เขียนรักมากคือหนังสือที่เขียนโดยอาจารย์จักรพันธ์ โปษยะกฤต ชื่อ “คิดถึงครู” อาจารย์ได้เล่าถึงครูบาอาจารย์ด้านการทำหุ่น ด้านดนตรีไทย ด้านฟ้อนรำ ล้วนแต่เป็นยอดศิลปินของชาติไทย

อาจารย์เล่าได้สนุก และบอกว่าที่ทำงานทุกวันนี้ล้วนแต่มาจากวิชาความรู้ที่ครูบาอาจารย์ถ่ายทอดให้

ประมาณว่าเมื่ออาจารย์ศึกษาอยู่ที่มหาวิทยาลัยศิลปากร ก็ได้วิชาศิลปะทั่วไปและจิตรกรรมมา แต่พอต่อมาสนใจเรื่องการทำเครื่องแต่งกายหุ่น สร้างเรื่องละครหุ่น เชิดหุ่น อาจารย์ก็มาเรียนรู้เอาภายหลังจากปรมาจารย์ท่านต่างๆ ที่ได้เล่าไว้

ความรักในการถ่ายทอดอยู่ในตัวครู ผู้ไม่ได้ไปสอนที่โรงเรียนเช่นนี้

นานเป็นยี่สิบปีแล้วที่ผู้เขียนมีอุบัติเหตุต้องเข้าเฝือกที่ขา ไปไหนมาไหนไม่ค่อยสะดวก ก็คิดว่ากิจกรรมอะไรล่ะนอกจากอ่านหนังสือ ฟังเพลง ดูทีวี ซึ่งดูจะเป็นกิจกรรมที่ผ่านไปวันๆ มากกว่า

เผอิญเพื่อนรักมีวิชาถักนิตติ้ง ซึ่งเธอได้รับความกรุณาจากคุณแม่ของคุณพันธ์ศักดิ์ วิญญรัตน์ ถ่ายทอดมาให้ เธอก็มาถ่ายทอดต่อ

หลังจากถอดเฝือกแล้ว ผู้เขียนก็ยังถักเสื้อต่อมาได้อีกหลายตัว

ส่วนเพื่อนของผู้เขียนนั้นบังเอิญได้ไปอยู่ต่างประเทศในระยะยาวเธอจึงถักเสื้อให้ตัวเองและครอบครัวมากมายก่ายกอง

ถ้าเราสนุกกับการเรียนรู้ ก็จะมีครูผู้ใจดีเต็มใจถ่ายทอดวิชาอยู่เสมอ ด้วยพื้นฐานการเป็นคนใจดีของคนไทย มักจะมีความสุขกับการให้โดยไม่ต้องการสิ่งตอบแทน

มีวิชาความรู้อีกมากมายที่เต็มใจจะให้กันฟรีๆ บางวิชาความรู้ก็ต่อยอดเป็นรายได้ สร้างเศรษฐกิจให้หมุนเวียน อย่างเช่นเพื่อนผู้เขียนอีกคนที่เพื่อนๆ มักเอ่ยถึงด้วยความทึ่ง หลังจากเกษียณเธอไปเรียนตัดเย็บที่โรงเรียนสารพัดช่าง เสียค่าเรียนน้อยมาก

ปัจจุบันเธอรับตัดเย็บเสื้อผ้า มีงานเข้ามาต่อเนื่อง เธอพัฒนาไปเรื่อยๆ ฝีมือจัดจ้าน นอกเหนือจากรายได้แล้ว พลังสร้างสรรค์ในตัวเธอยังปลุกให้เธอมีชีวิตชีวาอยู่ทุกวัน

 

งานศิลปะไทยอันทรงคุณค่า ไม่ว่าจะเป็นงานทอผ้า เครื่องจักสาน และศิลปะชั้นสูงอื่นๆ ที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 9 ทรงพระวิริยะอุตสาหะตั้งมูลนิธิศิลปาชีพและทรงงานหนักด้วยพระองค์เอง ได้รวบรวมชาวบ้านเข้ามาฝึกฝน ปลดปล่อยความสามารถทางศิลปะ และได้กลายเป็นสินค้าที่สวยงาม สร้างรายได้เสริมให้ชาวบ้าน คือตัวอย่างที่ดีที่สุดของ “งาน” ที่ได้จากครูนอกโรงเรียน

รัฐบาลไทยกำลังสนับสนุนธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ไม่เฉพาะในประเทศไทยเท่านั้นที่รัฐบาลมีนโยบายอย่างนี้ หลายประเทศในเอเชียก็มีนโยบายคล้ายๆ กัน ด้วยความรวดเร็วของการสื่อสารและการทำงานที่คล่องตัวด้วยเทคโนโลยี ทำให้องค์กรหรือกลุ่มบุคคลเล็กๆ สามารถดำเนินธุรกิจของตัวเองได้ รวมทั้งมีบริการความสะดวกต่างๆ รองรับ เช่น คนส่งของและส่งเอกสาร คนทำความสะอาด ทำให้กิจการขนาดเล็กอยู่ได้

ถ้าขยัน และเข้าใจ

กิจการเล็กๆ มีแนวทางสองแนวทาง เป็นเรื่องการบริการ และเรื่องเทคโนโลยี

การทำอาหารขาย หรือตัดเสื้อ ถือเป็นงานบริการ

การทำเว็บต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการสั่งซื้อของก็ถือเป็นเทคโนโลยีเกี่ยวกับบริการ

ว่ากันว่าหาสิ่งที่ถนัดและรักให้เจอ ไม่ต้องอยู่เป็นลูกจ้างองค์กรใหญ่ หาความรู้จากครูนอกโรงเรียน

ก็เอาตัวรอดได้ในปัจจุบัน