ความเทพของ Falcon Acoustics กับ LS3/5a Monitor Speaker

ดังที่ได้บอกไปว่า แรกที่เข้าอเมริกานั้น BBC LS3/5a Monitor ไม่ประสบความสำเร็จทางด้านการตลาดนัก

ด้วยเหตุผลที่ว่าเป็นลำโพงเล็ก แต่ราคาสูงมาก ทั้งๆ ที่ในความเป็นจริงแล้ว ภายในตู้ขนาดเล็ก กะทัดรัด ที่เห็นนั้น ได้คัดสรรอุปกรณ์ชั้นเยี่ยมมาใช้เพื่อให้คุณภาพเสียงที่ดีและมีความสมดุลเสียงเป็นเลิศ ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์อย่าง Complex Equalizer, Bass Booster ที่ช่วยเพิ่มพลังเสียงในย่านความถี่ต่ำ รวมถึงครอสส์โอเวอร์ เน็ตเวิร์กแบบพิเศษ ที่สามารถแก้ไขและชดเชยความคลาดเคลื่อนเฟส (Phase Corrected) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

กระทั่งการมาถึงอเมริกาอีกครั้งของ Model LS3/5a ภายใต้ชื่อ Rogers ในปี ค.ศ.1989 อีกหนึ่งนักวิจารณ์ระดับหัวแถวของอเมริกาคือ John Atkinson ก็ได้นำมาพูดถึงในเชิงวิพากษ์บ้าง

คราวนี้จึงเป็นที่สนใจของนักเล่นมากขึ้น และชื่อ Rogers LS3/5a ก็เริ่มเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในแวดวงนักเล่นเครื่องเสียง โดยเฉพาะกลุ่มที่สนใจและติดตามผลิตภัณฑ์ต่างๆ จากวารสารระดับที่ถือว่าเป็นคัมภีร์ของนักเล่น อย่าง The Absolute Sound และ Stereophile

ซึ่งการพูดถึงของ มร.แอตคินสันในครั้งนี้ นอกจากจะให้ความชื่นชมในน้ำเสียงแล้ว ยังเสนอให้พินิจพิเคราะห์เรื่องขาตั้ง (Speaker Stand) อย่างเป็นสำคัญยิ่ง เพราะมีผลต่อคุณภาพเสียงอย่างมาก และสุดท้ายเขาได้จัดให้ลำโพงคู่นี้อยู่ใน Class-C ของ Recommended Components ประจำปีของนิตยสาร Stereophile

อย่างไรก็ตาม ลำโพงรุ่นนี้ได้มีการวิจารณ์กันอย่างแพร่หลายทั้งในอเมริกาและยุโรป โดยเฉพาะในอังกฤษเอง นิตยสารเครื่องเสียงชั้นนำไม่ว่าจะเป็น Hi-Fi News & Records Review; What Hi-Fi?

รวมไปถึงนิตยสารดนตรีคลาสสิคที่มีอายุเกือบ 100 ปี ในวันนี้ อย่าง Gramophone ที่ท้ายๆ เล่มมักจะมีคอลัมน์วิจารณ์และแนะนำเครื่องเสียงอยู่ด้วย ต่างนำลำโพงรุ่นนี้มาวิพากษ์วิจารณ์ พูดถึงอยู่เนืองๆ ไม่ว่าจะเป็นจากผู้ผลิตรายใด ส่วนใหญ่จะมีทั้งติและชมเป็นธรรมดา

แต่ก็มีบางเล่มที่มีกลุ่มนักเล่นเครื่องเสียงติดตามและให้ความเชื่อถือมากอย่าง Hi-Fi Choice ได้นำ BBC LS3/5a Monitor มาชำแหละให้เห็นถึงข้อด้อยต่างๆ จนเป็นที่กล่าวขานถึงกันอย่างมาก

โดย Hi-Fi Choice ไล่ตั้งแต่ย่านความถี่ต่ำไปยังย่านความถี่สูงที่พอจะสรุปได้ว่า ลำโพงนี้ขาดเสียงย่านความถี่ต่ำตอนล่าง หรือ Lower Bass รวมทั้งย่านความถี่ต่ำตอนบน หรือ Upper Bass ก็ไม่มีความเป็นธรรมชาติ เสียงค่อนข้างบวม ในขณะที่เสียงร้องหรือเสียงในย่านความถี่กลางนั้นค่อนข้างแข็ง มีลักษณะเหมือนเสียงขึ้นจมูก ส่วนเสียงในย่านความถี่สูงก็เต็มไปด้วยสาก เสี้ยน ไม่มีความราบเรียบอย่างสมานเสมอแต่อย่างใด ภาพรวมของเสียงนั้นค่อนข้างอับ ทึบ และออกจะมีสีสันอันเนื่องมาจากตัวตู้อยู่บ้าง

ระยะหลังๆ มีการพูดถึงเสียงเบสส์ที่อ่อนด้อยมากขึ้น Rogers จึงได้ออกแบบ Sub-Woofer มาเพื่อ LS3/5a โดยเฉพาะ และเป็นพิเศษด้วยการให้ทำหน้าที่เป็นขาตั้ง (Speaker Stand) ในตัว

ดังที่บอกไปข้างต้นว่าขาตั้งมีอิทธิพลต่อคุณภาพเสียงและลักษณะเสียงของลำโพงรุ่นนี้มาก

ดังนั้นแล้ว เมื่อไหนๆ ก็ไหนๆ จะทำสับ-วูฟเฟอร์ออกมาแล้ว ก็ออกแบบให้เป็นขาตั้งที่เข้าคู่กันไปทีเดียว

คือ Model AB1 ซึ่งมีมิติหน้ากว้าง และความลึก เท่ากับโครงสร้างตู้ของ Model LS3/5a พอดี โดยมีความสูงไม่รวม Spike ประมาณ 21-1/2 นิ้ว แต่ดูเหมือนจะไม่ได้รับความนิยมสักเท่าไรนัก ส่วนใหญ่นักเล่นจะนิยมเล่นเป็น 2-แชนเนล ปกติที่ไม่เสริมสับ-วูฟเฟอร์มากกว่า โดยให้ความสนใจและพิถีพิถันกับการเลือกแอมป์และอุปกรณ์ประกอบอย่างขาตั้งเป็นเรื่องที่สำคัญกว่า

สับ-วูฟเฟอร์ ที่เป็นขาตั้งลำโพงในตัวนี้ Harbeth ก็ทำออกมาเช่นเดียวกัน โดยให้ชื่อรุ่นว่า Xtender

BBC Monitor LS3/5a แม้จะได้รับความนิยมมาก แต่ก็ได้ชื่อว่าเป็นลำโพงปราบเซียนระดับแถวหน้าของวงการเช่นกัน เห็นมันตัวเล็กๆ อย่างนี้ หากแอมป์ที่จะเอามันอยู่ก็มีไม่มากนัก อีกทั้งยังสามารถสรุปได้อย่างค่อนข้างเป็นทางการ ว่ามันไม่ใช่ลำโพงที่เหมาะกับแอมป์ประเภท Solid-State สักเท่าไรนัก

หากจะไปกันได้ดีกับพวกแอมป์หลอด (Tube Amp) มากกว่า ทั้งๆ ที่ว่าถ้าดูเฉพาะตัวเลขค่าความไวที่ระบุเอาไว้ 82dB/W/m แล้ว นักเล่นแอมป์หลอดส่วนใหญ่อาจจะเบือนหน้าหนี แต่เซียนหลอดตัวจริงเสียงเขาบอกว่า

นี่แหละครับ คือลำโพงที่เป็นมิตรกับแอมป์หลอดมากจริงๆ ทั้งนี้ก็เนื่องเพราะในการทำงานนั้น อิมพีแดนซ์ค่อนข้างคงที่ จึงมีความสัมพันธ์กันระหว่างเฟสกับอิมพีแดนซ์เป็นอย่างดี โดยเฉพาะในช่วงที่เฟสมีความเป็นคาปาซิทีฟนั้น จะได้รับการชดเชยด้วยค่าอิมพีแดนซ์สูงมากนั่นเอง

อย่างไรก็ตาม เท่าที่มีประสบการณ์มากับลำโพงสายพันธุ์นี้กับนานาแบรนด์ พบว่าสามารถทำงานกับแอมป์โซลิด-สเตตกำลังขับประมาณใกล้ๆ สองร้อย (วัตต์) หรือสองร้อยขึ้นได้เป็นอย่างดี สุ้มเสียงนุ่มเนียนน่าฟังไม่น้อย

ขณะที่เนื้อเสียงก็อวบอิ่มแบบมีน้ำมีนวลน่าฟัง

สําหรับในบ้านเรานั้น แม้จะมีกลุ่มนักเล่นตามหา ตามเก็บ Model LS3/5a กันอยู่ไม่น้อยก็ตาม แต่ก็ยังถือว่าเป็นกลุ่มเล็กๆ เฉพาะพวกที่เล่นแบบ Vintage เท่านั้นเอง อย่างไรก็ตาม BBC LS3/5a Monitor ได้กลับมาถูกพูดถึงอีกครั้ง และด้วยเสียงพูดที่ดังขึ้นพอสมควร หลังจากที่ได้มีผู้นำ Stirling LS3/5a เข้ามาจำหน่ายเมื่อหลายปีก่อน และมีเสียงพูดถึงกันมากขึ้นไปอีกหลังการมาถึงของ Version 2 Limited Edition ประมาณหกเจ็ดปีที่แล้ว

จากนั้น, เสียงที่พูดถึง LS3/5a แม้จะค่อยๆ ซาลง แต่ในแวดวงนักเล่นกลุ่มวินเทจแล้ว ยังคงได้ยินเสียงพูดคุยกันถึงลำโพงรุ่นนี้อยู่เนืองๆ

กระทั่งวันนี้ที่ Falcon LS3/5a เดินทางมาถึงบ้านเรา เชื่อว่าอีกไม่นานเสียงกล่าวขานถึงลำโพงในตำนาน (ที่ยังมีลมหายใจ) รุ่นนี้ จะต้องถูกพูดถึงด้วยเสียงที่ดังขึ้นอีกครั้งอย่างแน่นอน

ทั้งนี้ก็เนื่องเพราะ Falcon Acoustics ยืนยันว่า LS3/5a รุ่นนี้ ได้ดำเนินการทุกอย่างตามต้นแบบดั้งเดิมที่ได้รับอนุญาตจาก BBC ที่ได้ตีพิมพ์ข้อกำหนดเอาไว้ตั้งแต่เดือนตุลาคม ปี ค.ศ.1976 อย่างเคร่งครัดครบถ้วนทุกประการนั่นเอง อาทิ การใช้ชุดไดรเวอร์ Falcon B110 และ Falcon T27 ที่ออกแบบโดย Malcolm Jones ผู้ออกแบบชุดไดรเวอร์ต้นแบบ คือ KEF B110 และ KEF T27 รวมทั้งยังมีอิมพีแดนซ์ 15 โอห์ม เป็นต้น

สำหรับรายละเอียดอื่นๆ และสุ้มเสียงของมันเป็นอย่างไร, เที่ยวหน้าว่ากันต่อครับ