ชายผู้อยู่เบื้องหลังบริษัทเทคโนโลยีที่ใหญ่ที่สุดอันดับ 6 ของโลกรายนี้ไม่ใช่คนรุ่นใหม่ที่มีลักษณะนิสัยหุนหันพลันแล่นและชอบแต่งกายในชุดสบายๆ

แต่ โพนี หม่า ผู้ก่อตั้ง ประธาน และประธานเจ้าหน้าที่บริหาร (ซีอีโอ) ของเทนเซ็นต์ ชอบที่จะใส่สูทมากกว่า

อย่างไรก็ตาม คำอธิบายถึงลักษณะนิสัยที่เหมาะกับเขาคือ “โลว์โปรไฟล์” โดยไม่ชอบเป็นจุดสนใจของสาธารณะ

แต่เป็นเรื่องยากที่จะหลบซ่อนตัวอยู่แต่ในเงามืด เมื่อนั่งอยู่บนหลังยักษ์

 

เทนเซ็นต์ เปรียบเสมือนเฟซบุ๊ก แอปเปิลเปย์ สปอติฟาย เกม และแอพพ์สำหรับอ่านหนังสือรวมอยู่ในที่เดียว

และเมื่อปีที่แล้ว เทนเซ็นต์มีรายรับมากถึง 2,300 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และเป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลจำนวนมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในจีน ที่การสอดส่องของรัฐบาลเป็นเรื่องที่เห็นได้ชัดเจน

เครื่องมือในการรวบรวมข้อมูลของเทนเซ็นต์คือ วีแชต แอพพ์ส่งข้อความสนทนาที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำต่อเดือนเกือบ 1 พันล้านคน

ทั้งนักลงทุนและผู้ใช้งานชื่นชอบแอพพ์นี้เพราะว่ามีผู้ใช้เป็นจำนวนมากอยู่แทบทุกหนทุกแห่ง โดยส่วนใหญ่ใช้เวลาเฉลี่ยไปกับแอพพ์นี้ 1 ชั่วโมง 30 นาทีต่อวัน

ขณะที่ฝั่งที่วิพากษ์วิจารณ์ อาทิ หู เจีย นักเคลื่อนไหวเรียกร้องสิทธิมนุษยชนระบุว่า แอพพ์นี้เป็นเหมือน “อาวุธสอดแนมในกระเป๋าคุณ”

 

นี่ถือเป็นช่วงเวลาตึงเครียดสำหรับบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ทั่วโลก ที่รัฐบาลกับอุตสาหกรรมซึ่งหยุดชะงักพยายามตั้งระเบียบปฏิบัติขึ้นมา

ในจีน สถานการณ์มีความแตกต่างไปเล็กน้อย เทนเซ็นต์และบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีอื่นๆ ทั้งอาลีบาบา ไป่ตู้ และเจดีดอตคอมได้รับผลประโยชน์จากความปรารถนาของรัฐบาลจีนที่จะอุปถัมภ์ “แชมเปี้ยนด้านเทคโนโลยีของชาติ” โดยบล๊อกทั้งเฟซบุ๊ก กูเกิล และทวิตเตอร์

ในทางกลับกัน บริษัทเทคโนโลยีเหล่านี้ต้องช่วยเหลือในการสอดส่องและเซ็นเซอร์เนื้อหาที่รัฐบาลถือว่าไม่พึงประสงค์ด้วย

 

โพนี หม่า เกิดที่เมืองซ่านโถว หรือซัวเถาทางตอนใต้ของจีนเมื่อปี 1971 ในฐานะหนึ่งในสมาชิกสภาประชาชนแห่งชาติ (เอ็นพีซี) เขาแทบจะเดินตามข้อความที่ระบุไว้บนก้อนหินสำหรับตกแต่งสำนักงานใหญ่แห่งใหม่ของบริษัทที่เมืองเสิ่นเจิ้นได้เป็นอย่างดี “เดินตามแนวทางพรรคของเรา/เริ่มต้นธุรกิจของคุณ”

“เราเป็นผู้สนับสนุนที่ยอดเยี่ยมของรัฐบาลในแง่ความปลอดภัยของข้อมูล เราพยายามที่จะจัดการให้ดีขึ้น ให้มีการควบคุมดูแลอินเตอร์เน็ตที่ดีขึ้น” หม่าเปิดเผยในงานสัมมนาเทคครันช์ดิสรัปต์ เมื่อปี 2011

อย่างไรก็ตาม ชายวัย 46 ปีที่มีมูลค่าทรัพย์สิน 47,700 ล้านดอลลาร์สหรัฐ จากการประเมินของฟอร์บส์รายนี้ ต้องพบกับย่างก้าวที่สะดุดหลังจากรัฐบาลปักกิ่งกล่าวหาว่าเกม “ออเนอร์ ออฟ คิงส์” ของเทนเซ็นต์ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างสูงนั้น เป็นเกมที่เล่นแล้วเสพติดและเลวร้ายสำหรับเด็ก

เทนเซ็นต์ตอบสนองต่อเรื่องนี้ด้วยการจำกัดเวลาเล่นสำหรับเด็ก โดยระบุว่า กฎเกณฑ์ใหม่นี้ เป็นมาตรการต่อต้านการติดเกมที่จริงจังมากที่สุดในประวัติศาสตร์

ถึงอย่างนั้นก็ดี หม่าเป็นคนที่มีความคิดในด้านการวางแผนทางยุทธศาสตร์และมีวินัยอย่างยอดเยี่ยมที่สุด โดย แมตธิว เบรนแนน นักวิเคราะห์ที่ติดตามบริษัทมาหลายปีระบุว่า “หลายคนบอกว่าเขาเหมือนแมงป่อง เขาจะเฝ้ารออย่างอดทนแล้วค่อยจู่โจม”

ไอดอลของโพนี หม่า ก็เหมือนกับยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีชาวจีนอีกหลายคน นั่นคือ สตีฟ จ็อบส์ ผู้ล่วงลับ ซึ่งต้องเรียกได้ว่า โพนี หม่า สามารถพาเทนเซ็นต์มาถึงแถวหน้าของโลกได้เหมือนกับไอดอลของเขาแล้ว การทำตัวโลว์โปรไฟล์ก็เป็นเรื่องยากยิ่งขึ้น