เอกภาพ

พิชัย แก้ววิชิต

 

คิด

 

เมื่อว่างเว้นจากสิ่งที่ต้องคิด ความคิดได้ถามความคิด ว่าทำไมจึงต้องคิด แล้วเมื่อไหร่ถึงจะหยุดคิด

คำตอบที่ได้จากความคิด คือไม่อาจที่จะหยุดคิด เพราะแม้แต่ความคิดที่ถามและปฏิเสธที่จะคิดก็ยังเป็นความคิด แล้วจะให้หยุดคิดได้อย่างไรกัน

เมื่อเข้าใจคำตอบก็คงต้องปล่อยให้เป็นไปตามเรื่องตามราวของความคิด

และคงต้องดูกันว่าความคิดจะเล่าอะไรให้ได้คิด

เป็นเรื่องไม่ง่ายที่จะฝืนธรรมชาติของความคิด มันต่างกับการกลั้นบางช่วงบางตอนของลมหายใจ คงจะเหนื่อยหน่ายกันอยู่ไม่น้อย เมื่อความคิดต้องต่อต้านระบบของตัวเองอยู่เป็นประจำ ที่บางครั้ง แรงต้านจากสิ่งที่ฝืน ก็สร้างปัญหาให้ตัวเองโดยไม่รู้ตัว

หากถ้าเข้าใจธรรมชาติของความคิด เมื่อสังเกตจนเห็น และเข้าใจความคิดได้มากพอ ความคิดก็จะผ่อนคลายลงได้บ้าง

หลายสิ่งในชีวิตที่ต้องพึ่งพาการใช้ความคิด ก็คงจะไหลลื่น คล่องตัวมากขึ้นกว่าเดิม

 

อิทธิพลของความคิดมีผลต่อชีวิตอย่างเลี่ยงไม่ได้ ระบบเหตุผล การวางแผน การตัดสิน เรื่องราวดีๆ ร้ายๆ ความสุขสงบ ความวุ่นวาย ความรัก ความเกลียดชัง ล้วนแยกยากจากความคิด สิ่งใหม่ๆ ที่มีคุณอนันต์เกิดขึ้นบนโลกใบนี้ ข้องอยู่ด้วยกระบวนการทางความคิด ของเหล่าอัจฉริยบุคคลและคนเก่งๆ จากหลากหลายสาขาอาชีพ ในทางตรงกันข้าม กับบางความคิดที่มีโทษมหันต์ ได้สร้างภัยคุกคามให้ผู้คนได้รับความเดือดร้อน ก็มีอยู่ไม่น้อยเช่นเดียวกัน

ความคิดกับความเป็นศูนย์กลางของตัวตน ท่ามกลางคนอื่นๆ กับสิ่งที่เรียกว่า “ตัวฉัน” ซึ่งในหนังสือธรรมะมักจะใช้คำว่า “ตัวกู” ซึ่งเป็นคำโบราณเรียบง่าย ตรงไปตรงมา ฟังแล้วกระตุกจิตกระชากใจ ที่พระท่านคงอยากให้จุดมุ่งหมายทางความคิดของตัวฉัน ลดความเป็น “ตัวกู” ลงบ้าง เพื่อประโยชน์ เพื่อความสุข ของตัวฉันและคนอื่นๆ

ปริมาณทางความคิด กับบางเรื่องที่ถูกห้ามไม่ให้คิดมากจนเกินไป

“อย่าคิดมาก” ประโยคคำพูดที่แทนความห่วงใย หรืออาจใช้เพื่อเตือนสติ กับใครบางคนที่กำลังตกที่นั่งลำบากกับเรื่องแย่ๆ เข้ามาในชีวิตที่จำเป็นต้องคิด อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

หลายคนมีรู้สึกเป็นลบ กับประโยคคำพูด “อย่าคิดมาก” จนไม่ได้สังเกตเห็นระบบความคิด เพราะถ้าคิดให้เป็น จากลบก็อาจกลายเป็นบวก

บ่อยครั้งมักจะได้ยินคำพูดที่ใช้กันอยู่บ่อยๆ จนชินหู ที่ต้องการให้เปลี่ยนความคิด “เปลี่ยนวิกฤตเป็นโอกาส” แต่การจะลดปริมาณความคิดแบบลบๆ ในบางเรื่องกับใครบางคน ที่บางครั้งมันก็ไม่ง่ายเหมือนคำพูดที่ฟังมา

และหากจำเป็นต้องคิดมาก ก็คงต้องปล่อยให้ค่อยๆ คิด ค่อยๆ เปลี่ยน ลากความคิดให้ยาวๆ ไว้ก่อน

เพราะอย่างน้อยก็ยังจะดีกว่าการที่จะคิดสั้น

 

เนื้อหาในความคิด ถ้าต้องคิดมากกับเรื่องดีๆ คิดมากแล้วสบายใจ คิดมากเข้าไว้ก็คงไม่เสียหลาย ความคิดที่เต็มไปด้วยสิ่งบรรเทาความทุกข์ร้อนของชีวิต ให้กับตัวเองและให้ผู้อื่นได้ ก็เป็นสิ่งที่ดีทางความคิด เพราะการคิดมากหรือคิดน้อย ก็ไม่สำคัญเท่ากับเรื่องราวที่จะถูกนำมาคิด

เพราะชีวิตต้องขึ้นอยู่กับความคิด จึงต้องระวังความคิด การถูกกักบริเวณจากความคิดแย่ๆ ไม่ใช่เรื่องสนุก แล้วจะหลุดรอดจากลวดหนามทางความคิดได้อย่างไร ถ้าสิ่งนี้เป็นคำถามที่ผมต้องตอบ คงต้องขอคิดสักครู่ ก่อนที่จะตอบคำถาม

เพราะเมื่อโลกมีทั้งดีและร้าย ด้วยแรงกดดันจากสภาพแวดล้อมของความเป็นอยู่ และสิ่งเร้าจากคน สัตว์ สิ่งของ ที่ต้องพบเจอ ความคิดของแต่ละคนมันจึงแตกต่างกัน บ่อยครั้งมักจะเกิดการปะทะกันทางความคิดกับคนอื่นๆ หรือแม้แต่กับตัวเองอยู่เป็นประจำ

เพราะความคิดที่เฉลียวฉลาดอย่างเดียวมันยังไม่พอ บางโอกาสคงต้องดื้อด้านกับความคิดที่ไม่เข้าท่าของตัวเอง โดยการเมยเฉย และสร้างสิ่งเราให้ความคิด ด้วยความรักและความเข้าอกเข้าใจตัวเองและพ่วงคนอื่นๆ เข้าไปด้วย คงไม่นานลวดหนามทางความคิดก็จะกลายเป็นสายสัมพันธ์ดีๆ จากความคิดที่มากด้วยอิสรภาพ

ขอบคุณมากมายครับ •

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022