บทความพิเศษ

ฟ้า พูลวรลักษณ์

 

หนังสือเรียนสำหรับเด็ก (๑๓๒)

 

๑

หนังเรื่อง The Thousand Faces of Dunjia มีสองภาคด้วยกัน ภาคแรกสร้างในปี 2017 ภาคสองสร้างในปี 2020

๒

หนังเรื่องนี้อำนวยการสร้างโดย ฉีเคอะ มันเป็นหนังที่สร้างได้บันเทิง ภาพและสีสวยเหลือเกิน ไม่รู้ทำได้ยังไง ที่จริงหนังสมัยใหม่ส่วนใหญ่จะใช้คอมพิวเตอร์ปรุงแต่ง ให้สดใสสะอาด สวยงาม แต่หนังเรื่องนี้มีรายละเอียดอื่นเพิ่มเติม ทำให้มันสวยขึ้นไปอีก มันอยู่ในรายละเอียด ในฉาก การแต่งกาย การแสดง การเลือกดารา

มันมี DNA ของคนยุคก่อน ที่ซ่อนอยู่ลึกมาก หากไม่สังเกต จะมองไม่เห็น

แต่ DNA เหล่านี้เองที่คือเสน่ห์ และลุ่มลึก แต่ที่น่าทึ่งที่สุดคือ มันทำให้ฉันเห็นชัดถึงความหมายของคำว่า ชีวิตใหม่ ของฉีเคอะ แมวเก้าชีวิตตัวนี้

เราจะเข้าใจคุณค่าของคำว่าชีวิตใหม่นี้ หากเราย้อนไปดูหนังเก่าของเขา แล้วจะเห็นว่า คนคนนี้มีหลายยุค หลายสมัย อย่างไม่น่าเป็นไปได้

แต่ละยุคใหม่ คือความสดใส เขาปรับตัวเองเรื่อยๆ ตามยุค ไล่ตามกาลเวลา

๓

เขาเหมือนคนรุ่นเก่า ที่หาญมาเต้นรำแบบใหม่ของเด็กวัยรุ่น แต่เต้นได้ดีกว่า ร้องแร็ปแข่งกับพวกเขา และร้องได้เหนือกว่า

๔

บางครั้งเขาเป็นผู้อำนวยการสร้าง บางครั้งก็เป็นผู้กำกับ แต่เราจะจำเขาได้ ฉีเคอะเป็นคนจีนเหลือเกิน แม้จะกลายเป็นหุ่นแอนดรอยด์ ก็เป็นหุ่นแอนดรอยด์จีน

หรือเขาเป็นโคลนนิ่ง ก็เป็นโคลนนิ่งจีน

๕

ฉีเคอะ เกิดปี 1950 ปีนี้อายุ 72 ปี

เขาเป็นคนจีนที่เกิดในเวียดนาม มาจากครอบครัวใหญ่ อาศัยอยู่ในฮานอย มีพี่น้องสิบหกคน

เขาคงมาจากครอบครัวฐานะดี เพราะในวัยสิบขวบ เขาก็มีกล้องถ่ายหนังอันเล็กๆ ไว้ถ่ายหนังสนุกๆ และวาดการ์ตูนเล่น

ต่อมาเมื่อเขาอายุได้สิบสามปี ครอบครัวของเขาก็อพยพมาอยู่ฮ่องกง

๖

ต่อมาเขาไปเรียนการสร้างภาพยนตร์ที่อเมริกา จบแล้วก็ทำหนังที่นั่น

แต่เขาไม่ประสบความสำเร็จในอเมริกา

ซึ่งแปลกมาก เหมือนดวงของเขาไม่ถูกกับที่นี่ เขาเป็นจีนเกินไป ฝรั่งไม่ชอบ และเขาปรับตัวเป็นฝรั่ง ก็ยังไม่ลงตัว

เขามาประสบความสำเร็จในฮ่องกง ครั้งต่อมา หนังฮ่องกงซบเซา เขาก็กลับไปสร้างหนังในอเมริกาใหม่ แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จอีกเช่นเคย ไม่รุ่งเหมือนสมัยที่เขาอยู่ฮ่องกง

แต่ต่อมา เขาร่วมมือกับบริษัทสร้างหนังในเมืองจีน และประสบความสำเร็จครั้งยิ่งใหญ่

นี้คือดวง ดวงของเขา ดูเหมือนต้องผูกติดกับความเป็นคนจีนเท่านั้น

๗

หนังเรื่องนี้ เป็นเรื่องของมือปราบมาร หนึ่งสมาคมดึกดำบรรพ์ ที่มีหน้าที่ปราบมาร หรือสัตว์ประหลาดจากมิติอื่น เป็นการต่อสู้ที่สนุกสนาน ตื่นเต้น

๘

วันก่อนฉันขึ้นรถเมล์ เจอผู้ชายคนหนึ่ง หนวดยาวถึงตัก มองแล้วไม่รู้หรอกว่าเขาเป็นใคร หากแต่ภาพที่เห็น อดทำให้ฉันคิดไม่ได้ว่า เขาคือนักปราชญ์ หรือ Artist เพราะคนแบบนี้มักจะไว้หนวดเครายาว ผิดยุคสมัย หากแต่เป็นตัวแทนของสิ่งดึกดำบรรพ์

ไม่น่าแปลกใจ หากว่าในความเป็นจริง เขาอาจเป็นเพียงคนธรรมดา ขายข้าวหน้าเป็ด หรือเป็นชาวบ้านที่พิเรนทร์หน่อย

แต่ก็เป็นไปได้ หากเขาเป็นคนอย่างที่ฉันจินตนาการ คือเป็นปราชญ์หรือ Artist เป็นคนที่ไม่ใช้โทรศัพท์มือถือ ไม่ใช้ Internet หรือไม่มีจิตสำนึกทางการเมือง

การปฏิเสธหมดทุกสิ่ง มันก็ดีไปอย่าง ทำได้ยาก แต่ก็ทำได้ เชยมากจนกลายเป็นใหม่

๙

เกือบยี่สิบปีแล้ว ที่ฉันมีจิตสำนึกทางการเมือง มันทำให้ฉันมองโลกเปลี่ยนไป กลายเป็นผู้ใหญ่ ในขณะที่ยุคก่อนหน้านั้น ฉันเป็นเด็ก

๑๐

แต่ชีวิตที่สมบูรณ์ที่สุด กลับเป็นชีวิตที่พลิกเปลี่ยนได้ เช่น วันหนึ่ง ฉันกลับไปเป็นคนไม่มีจิตสำนึกทางการเมืองใหม่ กลับไปเป็นเด็กใหม่อีกครั้ง มันเหมือนการวกวน แต่ไม่ใช่ นี้คือการเปลี่ยนฤดูกาล เป็น Evolution

เช่น วันหนึ่ง ฉันเข้าสู่อีกยุคหนึ่ง อาจนานสิบปี หรือยี่สิบปี

๑๑

ฉันอยากเป็นมือปราบมาร สมาชิกของหนึ่งสมาคมดึกดำบรรพ์ ไม่รู้มีมาตั้งแต่เมื่อไร มีจำนวนคนไม่มากนัก แต่ทว่าแต่ละคนก็มีพลังฝีมือ แต่ละคนมีความสุข มีอิสระเสรี ไม่ได้สนใจเรื่องทางโลกเลย นอกจากที่จำเป็นจริงๆ เท่านั้น

หากแต่พวกเขาก็พร้อมจะรับมือสัตว์ประหลาดต่างมิติ ที่มีที่มา และทิศทางพิสดาร ยอกย้อน เกินกว่าชีวิตทางโลกคนใดจะรับมือได้ หากแต่ต้องเป็นมืออาชีพเท่านั้น

๑๒

ที่ฉันพูดนี้ คือนามธรรม ฉันไม่ได้หมายถึงสัตว์ประหลาดจริงๆ แต่คอนเซ็ปต์ของมือปราบมารนี้แหละ คือปราชญ์หรือ Artist ที่ทุกวันนี้หาได้ยาก เหมือนดาวเคราะห์ที่โคจรห่างออกจากดวงอาทิตย์ไปเรื่อย ต้องรอรอบใหม่ ที่มันจะค่อยๆ โคจรใกล้เข้าหา

๑๓

นี้คือจินตนาการของฉัน ถึงชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไป เติบใหญ่ แล้วก็กลายเป็นเด็ก แล้วก็เติบใหญ่ใหม่อีกครั้ง หมุนเวียนไม่สิ้นสุด นานตราบที่เส้นชีพจรนี้ยังเต้นอยู่

 

๑๔

ฉีเคอะคนนี้ เขาชอบเล่นหนังอีกต่างหาก และเล่นเป็นตัวตลก เพราะหน้าตาของเขาแปลกๆ เหมือนล้อต๊อก บางครั้งเขาเล่นเป็นตัวประกอบ ล้อเลียนตัวเอง เล่นเป็นคนแก่ หมดสภาพ เป็นคนเปลี้ยง่อย ไปไหนไม่ได้ วันๆ นั่งบ่นพึมพำ นั่งนินทาชาวบ้านอยู่ตรงสามแยก

ฉันประทับใจภาพที่เห็น เพราะจำได้ว่าชายแก่คนนี้คือฉีเคอะ

๑๕

มีความงามบางอย่างในตัวเขา ความลงตัว เหมือนเพลงดาบที่ฉับไว จังหวะที่ไม่คลาดเคลื่อน แม้ในเสี้ยววินาที นี้คือข้อดีของคนจีน คุณสมบัติที่ฉันพิศวงอยู่เสมอ ในความสิ้นหวังของโลก ก็ยังมีหวังอยู่

๑๖

คนจีนกับคนอินเดียแตกต่างกันมาก เกือบจะสุดกู่ แต่ก็มีบางอย่างคล้ายคลึงกัน เป็นประเทศใหญ่ ประชากรมหาศาล และเป็นประเทศที่กำลังพัฒนา ซ่อนความเชยไว้ใต้พรม

วันนี้คนอินเดียดูจะเชยกว่า ฉันเห็นหนังอินเดียมากมาย ที่มีฉากเชยๆ ที่ลบไม่ออก ไม่รู้มีทำไม

แต่มันเตือนใจฉันถึงหนังอินเดียสมัยโรงหนังเท็กซัส นานมาแล้ว ขนาดโลกเปลี่ยนจนตามไม่ทัน และอุตสาหกรรมหนังอินเดียก็พัฒนาไปไกลมาก มันก็ยังซ่อนความเชยเหล่านี้ไว้

แต่สิ่งเหล่านี้ มองลึกลงไป จะเห็นตัวตนของพวกเขา

และคนจีนก็เช่นกัน ความดีและความเลวของพวกเขาสองชนชาติ คือความดีและความเลวของประชากรหนึ่งในสามของโลก เราจะมองข้ามไปได้อย่างไรกัน

๑๗

แต่ก็น่าเป็นอย่างงั้น เพราะคนจีนคือประชากรหนึ่งในหกของโลก พวกเขามีพันกว่าล้านคน หลากหลายในชาติพันธุ์ หลากหลายในภูมิศาสตร์ และอดีตกาลอันยาวนาน

พวกเขาต่อให้บีบยังไง ก็คงไม่เหลือศูนย์ มีบางอย่างลี้ลับในตัวคนจีน แต่เราอาจจะไม่ได้ยินเสียงของพวกเขา

 

๑๘

ฉันยังไม่รู้เลยว่า มนุษยชาติจะรอดได้ไหม หากความขัดแย้งของจีน-ไต้หวันลุกลามไปสู่สงครามโลกครั้งใหม่

ภาพทหารจีนเดินทัพไปสู่ความตาย นับไม่ถ้วน พวกเขาส่วนใหญ่แล้วคือเด็กๆ ทั้งนั้น

ฉันไม่รู้ว่าตัวฉันจะทำยังไง จะมีชีวิตรอดได้ไหม มันเป็นฝันร้ายของฉัน

ควรมีคนไปเตือนพวกเขานะ ฉันดิ้นรนด้วยความหวังดี แต่นึกอีกที เรื่องแบบนี้ทุกคนก็รู้อยู่ ข้อเสียของคนจีนรวมตัวกัน เป็นหนึ่งสัตว์ประหลาด แต่ใครจะไปปราบมันได้

๑๙

คำตอบก็ยังคงต้องเป็นข้อดีของคนจีนรวมตัวกัน เป็นหนึ่งมือปราบ มันจะออกมาเป็นหน้าตายังไง ฉันไม่รู้ หากแต่นี้คือความหวังเดียว มายับยั้งความหลงผิดของพวกเขาได้

มันต้องแปรเปลี่ยนจากข้างใน มองจากข่าวสารภายนอก

เราจะมองไม่เห็นรายละเอียดในดวงจิตมนุษย์นับพันล้าน มันโดนกลบด้วยนโยบายของรัฐ

เสียงชาวบ้านโดนเสียงของโฆษกกลบหมด แม้โฆษกนั้นจะเป็นเพียงคนแค่คนเดียว แต่เสียงชาวบ้านนับพันล้าน มันดังกระหึ่มดั่งเสียงแมลงในป่าลึก

๒๐

ข่าวสารในโลก จะเหมือนข่าวสารของหุ้น ที่มีขึ้นมีลง มันไม่อาจหยุดนิ่ง แต่มันจะพังทลายไหมนะ มีทางเป็นไปได้ การแตกหัก แหลกสลาย และเราทุกคนก็ล้มตาย หรือว่ายังเป็นเพียงแค่เส้นกราฟ ที่ผันผวน ดั่งคลื่นหัวใจ ยังไม่ตายนะ ยังไม่ตาย

และไม่มีวันตาย