ใส่บ่าแบกหาม/พรพิมล ลิ่มเจริญ

Little Women (2019)

 

เธอจ๊ะ

Little Women ฉบับล่าสุด ค.ศ.2019 ช่างน่าปลาบปลื้มใจ เหมือนได้ดูหนังเรื่องใหม่ๆ ที่ไม่เคยได้ดูได้เห็นมาก่อน ทั้งๆ ที่เป็นหนังรีเมกแท้ๆ

Greta Gerwig เก่งมาก กำกับการแสดงและเขียนบทเองด้วย ดูหนังแล้วรู้เลยว่าเกรต้ารักนวนิยายเรื่องนี้ดั่งแก้วตาดวงใจ

Little Women เขียนโดย Louisa May Alcott ตีพิมพ์เมื่อปี ค.ศ.1868 มีลูกมีหลานซื้อหามาให้อ่านกัน ตอนวัยรุ่นให้อ่านเวอร์ชั่นไทย พอลูกหลานอายุราววัยรุ่นตอนปลาย ให้อ่านเวอร์ชั่นอังกฤษ

หนังสือเล่มนี้ล้ำค่า ชีวิตนี้ต้องได้อ่านอย่าได้พลาด และอ่านซ้ำไปซ้ำมาอีกต่างหาก หนังเวอร์ชั่นที่ฉายเมื่อปี ค.ศ.1994 ว่างๆ ช่องเคเบิลก็เอามาฉายซ้ำๆ ฉันเปิดไปเจอทีไรก็ดูใหม่ได้ทุกที พี่ Chistian Bale สมัยยังหน้าใสแสดงเป็นลอรี่

เลือกนักแสดงมาแสดงก็ประณีตบรรจง มีตั้งแต่ Saoirse Ronan, Emma Watson, Florence Pugh, Eliza Scanlen แสดงเป็นลูกสาวสี่คน, Laura Dern แสดงเป็นแม่, Timoth?e Chalamet แสดงเป็นลอรี่ ไปจน Meryl Streep แสดงเป็นป้า ตัวแสดงหลักดารา-นักแสดงแถวหน้าๆ ทั้งนั้น เอามารวมกันได้ แสดงว่าโปรเจ็กต์นี้ต้องมี “อะไร”

เห็นน้องเอ็มม่า วัตสัน ทีไร ก็ดีใจที่น้องมาแสดงเรื่องนี้ ไม่ใช่บทนำแสดงคนเดียว แต่ก็เป็นบทที่ดี ดีใจที่น้องแกรับแสดง จำได้ว่าแกพลาดตอบปฏิเสธบทนำ La La Land เพราะตารางถ่ายไปซ้อนกับ Beauty and the Beast ฉันเสียดายแทนมาจนบัดนี้

เรื่องนี้ฉันชอบที่เกรต้าเล่าเรื่องแบบไม่เรียงตามเวลาที่เกิดขึ้น แต่จัดสรรสถานการณ์ให้ตัวละครรำลึกถึงช่วงเวลาในอดีตได้

และพอถึงตอนถึงช่วงไหนในชีวิตปัจจุบันที่นำพาให้นึกย้อนไปในอดีต ก็ค่อยเล่าย้อนไปตอนนั้น และเกรต้าสามารถนำเสนอวิธีนี้ได้อย่างเชี่ยวชาญและสม่ำเสมอไปตลอดเรื่อง น่าประทับใจมาก

ฉันไปอ่านสคริปต์ที่เขียน เกรต้าใช้ตัวพิมพ์สีดำเวลาเรื่องอยู่ในปัจจุบัน แล้วใช้ตัวพิมพ์สีแดงเวลาเรื่องย้อนไปในอดีต

 

Little Women เป็นเรื่องของครอบครัวมาร์ช มี 4 คนพี่น้อง เม็ก โจ เบ็ธ และเอมี่ เป็นแก่นของเรื่อง พ่ออาสาสมัครไปเป็นทหารออกรบในสงครามกลางเมือง

เปิดเรื่องมา โจอยู่นิวยอร์กแล้ว มือเลอะหมึกอยู่ตลอดเวลาแล้ว ประกอบอาชีพเป็นครู และในขณะเดียวกันก็พากเพียรพยายามในการเป็นนักเขียนอาชีพให้จงได้ รู้จักการต่อรองราคาซื้อขายเรื่อง

A friend of mine desired me

to offer a story by her.

เพื่อนฝากฉัน

ให้เอาเรื่องของเขามาเสนอขาย

จริงๆ โจเขียนเองแหละ แต่อายๆ เลยอ้างว่าเพื่อนฝากมาเผื่อจะขายได้ง่าย

บรรณาธิการมีข้อแม้นานา กว่าจะตกลงซื้อขายเรื่องได้

People want to be amused,

not preached at.

Morals don’t sell nowadays.

คนอยากสนุก

ไม่ได้อยากโดนเทศนา

ศีลธรรมมันขายไม่ได้หรอกตอนนี้

บรรณาธิการต่อราคาเสียต่ำ แต่ก็ยังแนะนำ

And if the main character’s a girl,

make sure she’s married

by the end.

ถ้าตัวเองเป็นผู้หญิง

ต้องทำให้ตอนจบ

ได้แต่งงานนะ

ขัดใจนางสาวโจ มาร์ช แต่ก็กัดฟันรับฟัง ทำไงได้ เงินทองมันเป็นของจำเป็น

แล้วเรื่องก็ตัดไปที่เอมี่กับลอรี่

 

เอมี่เป็นลูกสาวคนที่สามของบ้าน คุณป้าผู้ซึ่งเป็นเศรษฐินีรับไปอุปการะ เห็นเอมี่มีพรสวรรค์ด้านศิลปะการวาดรูป เลยให้ติดสอยห้อยตามไปเป็นเพื่อนพำนักที่ฝรั่งเศสด้วย

ลอรี่เป็นเด็กผู้ชายข้างบ้าน เป็นเพื่อนรักกับโจ แต่พอจะเปลี่ยนสถานะเป็นอื่น โจตัดขาดโดยสิ้นเชิง ลอรี่เลยซมซานออกจากบ้านไปเมืองอื่นรักษาแผลใจ

แล้วก็ได้มาเจอกับเอมี่ ผู้ซึ่งแลผิดหวังที่พบว่าลอรี่ยังเศร้าสร้อยน้อยใจที่โจไม่รับรัก

With good things to enjoy, you

find nothing to do but dawdle.

มีสิ่งดีๆ ให้ทำ

แต่เธอหาอะไรทำไม่ได้เลย

นอกจากเซื่องซึม

to dawdle อ่านว่า ด๊อ เดิ่ล เป็นคำกริยา หมายถึง เสียเวลาไปเปล่าๆ ปลี้ๆ หรือกระทำการอย่างหนึ่งอย่างใดได้แบบใช้เวลาเกินจำเป็น ออกแนวอู้งาน เชื่องช้า อืดอาดยืดยาด โอ้เอ้ศาลาราย เหมือนไม่อยากให้มันเสร็จ ถ้าเป็นแม่ก็พูดกับลูกบ่อยๆ ในตอนเช้า Stop dawdling! You’ll be late for school. อย่าโอ้เอ้ เดี๋ยวไปโรงเรียนสาย

ข้างฝ่ายลอรี่โดนหญิงสาวอายุน้อยกว่าตำหนิเข้าให้ ก็เลยต้องหาเรื่องแก้คืน

Aren’t you ashamed

of a hand like that?

Looks like it’s never done

a day of work in its life.

ไม่อายเหรอมีมือแบบนั้น

อย่างกับไม่เคยจับงานอะไร

มาก่อนเลยในชีวิต

สุดท้ายลอรี่ก็จำนน ไม่เคยโดนแบบนี้ไม่รู้หรอก

No, I’d be respected

if I couldn’t be loved.

ใช่ ต่อให้ไม่มีใครมารัก

ฉันก็ยังมีคนเคารพนับถือ

ลอรี่จ๋อยเลย ลอรี่ไม่รู้เลยว่าเอมี่แอบรักลอรี่มาตั้งนานแล้ว

ข้างฝ่ายโจ ตอนที่ยังอยู่บ้าน ก็ได้ไปรับจ้างป้าแท้ๆ อ่านหนังสือให้ป้าฟัง

I intend to make

my own way in the world.

หนูตั้งใจจะสร้างชีวิตเอง

ในโลกนี้

to make my own way เป็นสำนวน หมายถึงทำหรือสร้างชีวิตให้ก้าวหน้าด้วยตัวของตัวเอง

แมรีล สตรีพ แสดงเป็นป้า แสดงไม่กี่ฉาก แต่เราจะรู้ว่าแกเป็นป้าปากร้ายทีเดียว

ป้าบอกว่าไม่มีใครทำได้หรอก โดยเฉพาะผู้หญิง ต้อง-แต่ง-งาน! แต่ป้ายังอยู่ได้เลย โจแย้ง

That’s because I’m rich.

And I made sure

to keep hold of my money.

เพราะฉันรวยหรอก

และฉันก็ทำให้แน่ใจ

ว่าเงินฉันฉันต้องเก็บ

ป้าตลกดี ที่ป้าพูดก็ถูก ผู้หญิงยุคสมัยนั้นก็ต้องแต่งงาน แต่ชีวิตโจสอนมาอีกอย่าง ครอบครัวจนๆ ที่มีพ่อ-แม่ และพี่น้องรวมกันสี่คน มันว่าเรามีความสุข ไม่ต้องรวยก็ได้ ไม่ต้องแต่งงานก็ได้ถ้าไม่อยากแต่ง

ครั้งหนึ่งเม็กได้รับคำเชิญจากเพื่อนให้ไปงาน debutante งานเดบูตองคืองานที่สาวๆ จะได้เปิดตัวออกสังคมเป็นครั้งแรก

โจกำชับลอรี่ที่เป็นคนพาไป ให้ดูแลพี่สาวเป็นมั่นเป็นเหมาะ

Make sure she doesn’t fall in love.

ดูดีๆ อย่าให้เม็กไปรักใครล่ะ

ในขณะที่แม่เสียอีก ให้กำลังใจเม็ก

Just be who you are.

แค่เป็นตัวของลูกเอง

แม่ยังแบ่งปันแนวคิดที่แม่มีกับคุณปู่ข้างบ้านที่มาส่งเม็กและลอรี่ขึ้นรถ

Girls have to go into the world

and make up their own minds

about things.

ผู้หญิงต้องออกไปเจอโลก

และตัดสินใจเรื่องต่างๆ เอง

ความคิดของแม่ช่างเท่และล้ำกว่าป้ามาก

 

ครอบครัวมาร์ชยังมีจิตใจดี ชอบช่วยเหลือ แม่พาลูกๆ เอาอาหารไปให้ครอบครัวอื่นที่ไม่มีกิน ในขณะเดียวกันคุณปู่ของลอรี่ที่อยู่บ้านข้างๆ ก็อุปถัมภ์ค้ำจุนครอบครัวมาร์ชอีกที

คุณปู่ของลอรี่มีเปียโนหลังใหญ่ที่บ้าน แกก็อนุญาตให้เบ็ธไปซ้อมเล่นเปียโนได้ทุกเมื่อ มีห้องสมุดใหญ่โต หนังสือดีๆ มากมาย แกก็อนุญาตให้โจไปอ่านหนังสือหรือจะยืมกลับบ้านก็ได้ตามสบาย

ฉากแรกที่ครอบครัวมาร์ชไปเยือนบ้านคุณปู่และลอรี่

โจก็ช่างพูดช่างคุย ไปยืนจ้องภาพวาดของคุณปู่ ลอรี่ถามว่ากลัวไหม โจก็บอกว่า ดูดุๆ แต่ไม่กลัวหรอก ไม่เคยกลัวใครสักหน่อย แต่ปู่ฉันหล่อกว่า โจเลยโดนแม่เอ็ด ชอบประโยคนนี้ ฟังตลกมาก

Jo, we do not

compare grandfathers.

โจ เราไม่เอาปู่มาเปรียบกันสิ

โจโดนแม่เอ็ดบ่อยๆ ในเรื่องต่างๆ โดยเฉพาะเวลาทะเลาะกับเอมี่น้องสาว

Amy has always had a talent

for getting out

of the hard parts of life.

เอมี่มีพรสวรรค์

ในการออกไปจาก

ชีวิตอันยากลำบาก

พี่น้องรักกัน แต่ถึงตอนตีกันทะเลาะกันก็จริงจัง มีเม็กกับเบ็ธ พี่สาวคนโตกับน้องนุชสุดท้องที่ดูจะรักสงบที่สุด ชีวิตมีเรื่องราว สุขเศร้า สูญเสีย มีทุกสิ่งในเรื่องนี้

 

ฉันชอบที่สุดที่บทเขียนมาให้ผู้หญิงทั้งสี่ รวมแม่ด้วยนับเป็นห้า มี “voice” เป็นของตัวเอง สนับสนุน theme

อย่างกับที่ในหนังตอนหนึ่งโจได้พูดไว้ว่า

ผู้หญิงมีความคิด มีจิตวิญญาณ มีหัวใจ มีความทะเยอทะยานฝันใฝ่ มีความสามารถ มีพรสวรรค์ แล้วก็ยังมีความงาม และไม่ได้มีความรักแต่เพียงอย่างเดียว มันช่างดีงาม ฟังแล้วฮึกเหิม

เมื่อผู้หญิงมีคุณสมบัติมากมายก็จงใช้มันให้คุ้มเลย เพราะเรามีชีวิตเดียวเหมือนทุกคนในโลก เรื่องมันง่ายแค่นี้เลย

ฉันเอง