“เอเรลีส ปูลิโด” หญิงอพยพชาวเวเนซุเอลา ได้สูญเสียลูกคนหนึ่งไปแล้ว

จากการปล่อยปละละเลยของโรงพยาบาลในประเทศบ้านเกิดของตนเอง ที่ยังขาดแคลนทั้งหมอและอุปกรณ์ทางการแพทย์อย่างหนัก

ผลจากวิกฤตปัญหาในประเทศเวเนซุเอลาที่ยังคงจมอยู่กับการต่อสู้ช่วงชิงอำนาจระหว่างขั้วการเมืองของประธานาธิบดีนิโกลัส มาดูโร กับขั้วของนายฮวน ไกวโด ผู้นำฝ่ายค้านที่ประกาศตัวเป็นรักษาการประธานาธิบดีซึ่งได้รับการรับรองสถานะจากนานาชาติส่วนใหญ่

ท่ามกลางการเผชิญกับภาวะข้าวยากหมากแพงเรื้อรังและเศรษฐกิจทรุดหนักมานาน

จนทำให้เวเนซุเอลากลายเป็นประเทศที่มีภาวะเงินเฟ้อสูงที่สุดในโลกด้วยการมีอัตราเงินเฟ้อพุ่งสูงกว่า 1 ล้านแปอร์เซ็นต์ไปแล้ว

ด้วยเหตุนี้เมื่อปูลิโดตั้งครรภ์ลูกคนที่ 2 เธอจึงตัดสินใจหนีไปตายเอาดาบหน้า

ไม่เพียงเพื่อจะหนีความอดอยากยากแค้นและเหตุความรุนแรงในประเทศของตนเองเท่านั้น

แต่ยังหวังว่าลูกในท้องของตนเองจะมีอนาคตที่ดีกว่าในดินแดนใหม่!

 

ประเทศโคลอมเบีย ที่มีชายแดนอยู่ติดกัน เป็นจุดหมายปลายทางของปูลิโดและสามี เฉกเช่นเดียวกับผู้อพยพชาวเวเนซุเอลานับล้านคน ที่รอนแรมเดินเท้าข้ามชายแดนเข้าไปอาศัยพึ่งพิง จนกระทั่งเมื่อช่วงต้นปีนี้ปูลิโดได้ให้กำเนิด “ซูเลดิส” ลูกสาวที่โรงพยาบาลในเมืองกูกูตา เมืองตะเข็บชายแดนของโคลอมโบติดกับเวเนซุเอลา

แต่ปัญหาที่น่าเศร้าก็คือ จนถึงขณะนี้ซูเลดิสยังเป็นทารกไร้สัญชาติ ที่ไม่ได้รับสิทธิความเป็นพลเมืองทั้งจากประเทศของพ่อ-แม่ตนเองหรือจากประเทศที่เธอถือกำเนิด

ซูเลดิสเป็นหนึ่งในเด็กจำนวนมากที่มีจำนวนเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ที่เกิดจากพ่อ-แม่ที่เป็นผู้อพยพชาวเวเนซุเอลาซึ่งไร้เอกสารเข้าเมืองอย่างถูกต้องตามกฎหมายในประเทศโคลอมเบีย

นั่นทำให้พวกเขากลายเป็นบุคคลไร้สัญชาติอยู่จนถึงตอนนี้

 

ข้อมูลของสำนักทะเบียนราษฎรโคลอมเบียระบุว่า มีเด็กชาวเวเนซุเอลาที่เกิดในประเทศโคลอมเบียอย่างน้อย 3,290 คน นับจากเดือนธันวาคมปี ค.ศ.2017 เป็นต้นมา ที่ยังไม่ได้รับสัญชาติ แต่องค์กรเคลื่อนไหวด้านสิทธิหลายองค์กรโต้แย้งว่า จำนวนเด็กชาวเวเนซุเอลาที่เกิดมาแล้วยังไม่มีสัญชาติมีอยู่มากถึง 25,000 คน และหากปัญหานี้ยังไม่มีใครเล็งเห็นหรือยื่นมือเข้ามาช่วย ผลกระทบอันยากลำบากก็จะไปตกอยู่ที่ตัวเด็ก

ทั้งนี้ ในขณะที่เด็กที่เกิดจากผู้อพยพชาวเวเนซุเอลามีสิทธิที่จะได้รับสัญชาติเวเนซุเอลาในทันทีเมื่อพ่อ-แม่เด็กยื่นคำร้องต่อสถานกงสุลเวเนซุเอลาหรือเดินทางกลับเข้าไปในประเทศเวเนซุเอลา

ทว่าทั้งสองทางเลือกดังกล่าวแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยสำหรับครอบครัวผู้อพยพชาวเวเนซุเอลาที่ไม่ต้องการจะกลับไปในดินแดนมาตุภูมิของตนจนกว่าสถานการณ์จะดีขึ้น

ขณะที่สถานกงสุลเวเนเซุเอลาในโคลอมเบียเองก็ยังปิดทำการอย่างไม่มีกำหนด ผลจากการที่ประธานาธิบดีมาดูโรประกาศสะบั้นสัมพันธ์กับโคลอมเบียไปตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา

ในเบื้องต้น สิ่งที่รัฐบาลโคลอมเบียดำเนินการช่วยเหลือได้นอกเหนือจากยอมอ้าแขนรับผู้อพยพชาวเวเนซุเอลาในระดับหนึ่งแล้ว

รัฐบาลโคลอมเบียยังยอมมอบหลักประกันสุขภาพให้แก่ทารกแรกเกิดชาวเวเนซุเอลาในช่วง 1 ปีแรกและเปิดทางให้เด็กได้สิทธิเข้าเรียนในสถานศึกษาของโคลอมเบียได้

 

อย่างไรก็ตาม ในแวดวงผู้เชี่ยวชาญด้านปัญหาการไร้สัญชาติ ต่างมีความห่วงวิตกกันว่าหากวิกฤตปัญหาในเวเนซุเอลายืดเยื้อยาวนานออกไปเป็นเวลาหลายปี เด็กไร้สัญชาติเหล่านี้ก็จะเติบโตขึ้นโดยไร้สิทธิขั้นพื้นฐานสำคัญ ซึ่งจะเป็นอุปสรรคต่อการดำเนินชีวิตเยี่ยงปุถุชนทั่วไปในภายภาคหน้า รวมถึงสิทธิเสรีภาพในการเดินทาง การครอบครองทรัพย์สิน และสิทธิในการแต่งงานอย่างถูกต้องตามกฎหมาย

อามาล เด ชิกเครา หนึ่งในผู้เชี่ยวชาญเรื่องนี้มองว่า หากสถานการณ์วิกฤตในเวเนซุเอลายังลากยาวออกไป และถ้ายังไม่มีการดับไฟปัญหานี้ตั้งแต่เริ่มแรก ปัญหาเรื่องเด็กไร้สัญชาติก็อาจจะบานปลายขยายใหญ่ขึ้นไปเรื่อยๆ จนกลายเป็นปัญหาวิกฤตได้ ซึ่งตอนนี้ถือเป็นหน้าที่รับผิดชอบของโคลอมเบียแล้วที่จะต้องทำให้ถูกต้องในเรื่องสถานะของเด็กชาวเวเนซุเอลาที่เกิดบนแผ่นดินโคลอมเบีย

ความเคลื่อนไหวที่ปรากฏขึ้นในขณะนี้ในส่วนของรัฐบาลโคลอมเบียคือมีการเสนอวาระการพิจารณาให้เด็กชาวเวเนซุเอลาที่ถือกำเนิดในประเทศโคลอมเบีย นับจากเกิดคลื่นผู้อพยพขึ้นในปี 2015 ได้รับสัญชาติโคลอมเบียได้

ซึ่งคาดว่าสภานิติบัญญัติโคลอมเบียจะพิจารณาเรื่องนี้ในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า

 

ท่ามกลางรายงานว่าจนถึงขณะนี้มีชาวเวเนซุเอลาที่อพยพเข้ามาอาศัยอยู่ในประเทศโคลอมเบียแล้วจำนวนเกือบ 1.3 ล้านคน

ซึ่งทำให้โคลอมเบียกลายเป็นประเทศที่อ้าแขนรับผู้อพยพชาวเวเนซุเอลาเข้ามามากที่สุดเมื่อเทียบกับบรรดาชาติเพื่อนบ้านที่ติดอยู่กับเวเนซุเอลาด้วยกัน

ในจำนวนนี้ราว 40 เปอร์เซ็นต์เป็นบุคคลที่ไม่มีสถานะที่ถูกต้องตามกฎหมาย ท่ามกลางการไร้ซึ่งวี่แววว่าการหลั่งไหลเข้ามาของผู้อพยพชาวเวเนซุเอลาจะลดน้อยลงไปภายในเร็ววัน

แม้ชายแดนของทั้งสองประเทศจะถูกทางการสั่งปิดตายอยู่ก็ตาม

ด้านพ่อ-แม่ของซูเลดิสบอกว่า ตอนนี้พวกเขาไม่ได้สนใจมากนักว่าซูเลดิสจะโตมาเป็นชาวโคลอมเบียหรือเวเนซุเอลา ตราบใดที่ชาติหนึ่งนี้ให้การรับรองว่าลูกสาวของเธอมีตัวตนและมีสิทธิเฉกเช่นคนอื่นๆ ในฐานะเป็นพลเมือง!