คริสต์มาสเป็นไม้พุ่มเล็ก สูงเพียง 1-3 เมตร นิยมปลูกลงกระถาง หรือลงดิน เคยเห็นต้นที่สูง 3 เมตรนั้นเก้งก้าง ใบบางเป็นกลุ่มเล็ก แต่ที่ต้นสูงประมาณ 1 เมตรนั้นกำลังงาม

ใบดก โดยเฉพาะที่ยอดดกมาก และเป็นสีแดง มองเผินๆ คิดว่าดอก ซึ่งแท้จริงแล้วคือใบประดับสำหรับเป็นฐานรองดอก

ดอกคริสต์มาสเป็นช่อเล็ก มีเกสรเป็นเส้นสีแดง แต้มปลายเกสรเป็นตุ่มสีเหลือง บางครั้งก็ออกเป็นดอก มีสีขาว 5 กลีบ กลางดอกเป็นตุ่มเกสรสีเหลืองเล็กๆ

ที่จริงคริสต์มาสไม่ใช่ชื่อต้นไม้ที่แท้จริง เพราะชื่อจริงคือ Poinsettia (พอยน์เซ็ตเตีย) ดูในหนังสือ The Giant All-Colour Dictionary ก็บอกไว้ และรวมชื่ออยู่ในกลุ่มดอกไม้ (Flowers)

ใบประดับของต้นไม้นี้สวยงามดังกลีบดอกไม้ จึงจัดเข้าอยู่ในกลุ่มดอกไม้ และเจริญเติบโตในฤดูกาลวันคริสต์มาส จึงได้นำมาบูชาในวันเกิดพระเยซูคริสต์วันที่ 25 ธันวาคม

คนทั้งหลายพากันเรียกไม้นี้ว่าคริสต์มาส (Christmas) มาจนปัจจุบัน

เป็นปรกติของดอกไม้แปลก จึงมีประวัติความเป็นมาเล่าขานกันหลายประเทศ

ดังเช่นครั้งหนึ่งท่านเล่าว่า เมื่อถึงวันบูชาพระเจ้า ชาวเมืองก็หาดอกไม้และของขวัญบูชาพระคริสต์ มีเด็กหญิงยากจนผู้หนึ่งในเม็กซิโก เธอไม่มีสิ่งของและดอกไม้บูชาพระคริสต์

แต่ด้วยแรงศรัทธา เธอเดินไปเปล่าๆ ไม่รู้จะทำอย่างไร จึงคว้าวัชพืชข้างทางขึ้นมา ทันใดก็กลายเป็นดอกไม้สีแดงสวยงาม ซึ่งต่อมาได้สืบต่อพืชพันธุ์นั้นในเม็กซิโก

จนมีผู้เชี่ยวชาญและมีชื่อเสียง ได้นำดอกไม้จากเม็กซิโกไปปลูกในอเมริกา ชื่อ Poinsettia ตามชื่อผู้นำเข้า ดอกไม้นี้ก็งดงาม ถูกกับดินฟ้าอากาศจนเป็นที่นิยมและปลูกกันมาก ถึงกับมีการจัดฉลองวันดอกไม้แห่งชาติขึ้น

เมื่อถึงเวลาเทศกาลบูชาพระเจ้า อันเป็นวันเกิดของพระเยซูคริสต์ ดอกไม้นี้กำลังเบ่งบานสวยสะพรั่ง ผู้คนต่างนำดอกไม้ไปบูชาตามเทศกาล เลยนิยมเรียกกันติดปากว่าดอกคริสต์มาส (Christmas Flowers) ดังกล่าวมาแล้ว

คริสต์มาสแต่เดิมมีดอกสีแดงเข้ม (สีเลือดหมู) แต่ถ้าปีใดหนาวจัด ดอกไม้นี้จะมีสีแดงสดเจิดจ้า แต่ถ้าปีใดอากาศร้อน คริสต์มาสก็จะเขียวแบบใบไม้ทั่วๆ ไป

กลีบดอกไม้สีแดงสด หรือนัยหนึ่งใบประดับอ่อน ท่านผู้รู้ยังบอกไว้ว่ามีคุณค่าในทางยา โดยนำใบอ่อนมาขยี้ให้ละเอียด โปะหรือพอกแผล เช่น งูสวัด ไฟลามทุ่ง เพราะในใบอ่อนมีสารฝาดสมานและสารอื่นเพื่อรักษาแผลชนิดนี้ แต่ขณะเดียวกันถ้าถูกยางสีขาวของต้นไม้นี้ก็จะมีอันตรายเมื่อเข้าตา และถูกผิวจะแสบร้อน

นอกจากนี้ คริสต์มาสยังมีประโยชน์ช่วยฟอกอากาศ ดูดอากาศเสีย ผู้รู้จึงนำไปตั้งไว้ในห้องรับแขก หรือห้องนอนเพื่อฟอกอากาศให้บริสุทธิ์

การปลูกทำได้โดยการตัดกิ่งปักชำจนงอกจึงลงปลูกในดินชื้น หรือลงกระถางก็ได้

ปัจจุบันคริสต์มาสมีสีอื่น เช่น ขาว เหลือง ชมพู-ก็สวยงาม เคยเห็นคริสต์มาสขาวที่ อ.ภูเรือ จ.เลย เห็นขาวโพลน สว่าง สวยงามมาก

เมื่อต้นคริสต์มาสมีคุณประโยชน์ ก็น่าปลูกเลี้ยงไว้ พอถึงฤดูกาลก็นำมาประดับเพื่อความสวยงาม และประโยชน์อื่นก็มีอีกด้วย