เร็ตสึโกะเป็นสาวออฟฟิศ เป็นพนักงานบัญชี เป็นมนุษย์เงินเดือน ขณะดูหนังเรื่องนี้นึกไม่ถึงเลยว่าจะมีเรื่องราวแบบนี้ในญี่ปุ่น ประเทศที่เราไปเห็นในสถานะนักท่องเที่ยวแล้วรู้สึกชื่นชมอยู่เสมอ

ไม่ทราบเหมือนกันว่ามีแบบนี้ในประเทศไทยด้วยหรือเปล่าเพราะตัวเองมิใช่พนักงานออฟฟิศภาคเอกชน แต่บอกได้ว่าระบบราชการไม่ต่างกัน

ในบางแง่มุมอาจจะอ่อนโยนกว่านี้เพราะเราไม่ต้องสู้กันด้วยเรื่องผลกำไรหรือค่าตอบแทนเหมือนภาคเอกชน

อันที่จริงเราทำงานไม่มีผลลัพธ์อะไรก็อยู่ได้ไม่ยากอะไร แต่ถ้าเป็นเรื่องการใช้อำนาจและพระเดชพระคุณแล้วเราพบเร็ตสึโกะในระบบราชการมากมาย

มีข้าราชการที่อึดอัดกับระบบที่เป็นอยู่หรืองานที่ทำมาพบในสถานะผู้ป่วยจิตเวชอยู่เสมอๆ อีกทั้งมีแนวโน้มมากขึ้น คล้ายๆ กับกรณีที่มีนักเรียนนักศึกษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักเรียนประถมปลายหรือนักเรียนมัธยมทั้งต้นและปลายมาเป็นผู้ป่วยจิตเวชมากขึ้นเรื่อยๆ

เป็นที่น่าสังเกตว่านักเรียนนักศึกษาเองก็มาจากโรงเรียนรัฐมากกว่าโรงเรียนเอกชน

แกนกลางของปัญหาคือ “การใช้อำนาจ”

เมื่อคนเราขาดเสรีภาพไปนานๆ ชีวิตไร้ทางออก ไม่ช้าก็เร็วก็จะมารับการรักษาทางจิตเวช

เร็ตสึโกะเป็นผู้หญิง จะว่าเป็นเด็กสาวก็ได้ หนังใช้สัตว์ชนิดต่างๆ มาแสดงเป็นคน แพนด้าแดงเป็นเร็ตสึโกะ เธอมีขนสีขาวสองข้างแก้มควรจะดูน่ารักแต่นั่งดูทีไรก็เหมือนสายน้ำตาที่หลั่งไหลลงมาสองข้างแก้มเสมอๆ อย่างไรก็ตาม เสียงของเธอก็ฟังโนะเนะน่ารักจริงๆ นะ ยกเว้นตอน “เกรี้ยวกราด” หรือตอนร้องคาราโอเกะระบายด้านมืดในใจ

Aggretsuko ลดทอนมาจาก Aggressive Retsuko นั่นเอง ประหนึ่งจะบอกว่าที่แท้แล้วพนักงานออฟฟิศที่เห็นแต่ละคนแฝงความเกี้ยวกราดไว้เต็มคาราเบล

เร็ตสึโกะถูกเอาเปรียบในงานประจำ ถูกกดขี่ข่มเหงและระรานทั้งจากเจ้านายที่เป็นชายและหญิง

ผู้อำนวยการตันเป็นชายใช้หมูอ้วนกักขฬะชอบตีกอล์ฟเป็นตัวแสดง

หัวหน้าสึโบเนะเป็นหญิงใช้อสรพิษลิ้นสองแฉกแผล็บๆ เป็นตัวแสดง (ที่จริงเธอเป็นมังกรโคโมโด)

ยังมีเพื่อนร่วมงานสองคน หมาไฮยีน่าไฮดะเป็นชาย หมาจิ้งจอกเฟนเนโกะเป็นหญิง

เพื่อนร่วมงานควรเป็นคนที่ไม่มีพิษภัยแต่พนักงานออฟฟิศหรือพนักงานราชการใดๆ ล้วนพบเคยพบเพื่อนที่ปากปราศรัยน้ำใจเชือดคอมาแล้วทั้งนั้น

เร็ตสึโกะอยากจะบ้าในแต่ละวัน ถูกใช้งานดังทาสแลกเงินเดือนประจำน้อยนิด เมื่อตกดึกหลังเลิกงานเธอจึงแอบแวะร้านคาราโอเกะคนเดียวอย่างลับๆ เสมอๆ

ที่ซึ่งเธอได้ดื่มและร้องเพลงเมทัลระบายอารมณ์ เธอไม่อ้อมค้อมที่จะตะโกนสุดเสียงว่า “ฆ่ามัน” หรืออื่นใดที่มิใช่แค่ด้านมืดธรรมดาๆ

แต่เป็นแพนด้าปีศาจที่ใกล้ถึงจุดระเบิดเต็มแก่

มนุษย์เงินเดือนจะภาคเอกชนหรือภาครัฐตกอยู่ในสภาพนี้ อาจจะมียกเว้นก็แต่สึโนดะ กวางสาวที่ตีกอล์ฟกับหัวหน้าตันดังที่เราพบเห็นเสมอๆ ตามหน่วยราชการต่างๆ หัวหน้ากักขฬะและฉวยโอกาสอย่างผู้จัดการหมูตันมีให้เห็นเรื่อยๆ งานการไม่ทำ เอาแต่ซ้อมกอล์ฟ เอาเปรียบลูกน้องและจ้องเอางานลูกน้องมาเป็นผลงานตัวเอง

ในสถานะหัวหน้าที่เป็นชายมีอำนาจที่พนักงานไม่อาจต่อกรได้ง่ายๆ หากไม่ถลำไปถึงระดับทุจริตมีหลักฐาน ส่วนที่กินตามน้ำ ค่าคอมมิสชั่น หรือทุจริตไม่มีหลักฐานไม่ต้องพูดถึงเลย

พนักงานคนไหนก้าวออกมาแฉก็อาจจะออกจากราชการและถูกสอบสวน

หญิงควรเห็นใจในหญิงด้วยกัน แต่พลันที่อำนาจไหลเข้าไปอยู่ในมือเราก็ได้เห็นนางที่เปลี่ยนไปในหลายสำนักงาน

เพศหญิงเป็นรองเพศชายก็จริงแต่อำนาจในราชการจะเหนือสถานะทางเพศอย่างง่ายดาย

เดิมเราเคยคิดว่าผู้บังคับบัญชาภาคราชการมีเงินเดือนน้อยนิดไม่ต่างจากเราซึ่งเป็นพนักงานระดับล่าง

แต่หารู้ไม่ว่าระดับสูงมีค่าตอบแทนออนท็อปเงินเดือนมากมายเป็นหลักหมื่นต่อเดือน

นั่นทำให้ความเป็นอยู่ต่างกันมาก ทำให้สถานะทางสังคมต่างกันมากตามไปด้วย

เงินออนท็อปเหล่านี้ไม่นำมาคำนวณบำเหน็จบำนาญหากออกจากราชการเราจึงพบว่าหลายคนไม่ออกจากราชการก่อนกำหนดทั้งๆ ที่วันๆ ก็เห็นหายใจทิ้งในที่ทำงาน

เพื่อนมีสองชนิด หนึ่งคือเพื่อนที่เข้าใจสถานะของเร็ตสึโกะ พูดจามีหลักฐาน แต่ไม่พยายามช่วยเหลือหรือแม้กระทั่งป้องกันอะไร วันๆ ได้แต่พูดจาดังผู้รู้แจ้งแล้วรักษาความสงบเสงี่ยมเอาตัวรอดไปแต่ผู้เดียว นางจิ้งจอกเฟนเนโกะเป็นดังนี้

สองคือเพื่อนกินแท้จริง เข้าพวกกับเจ้านายโดยเปิดเผยและทำตัวเป็นสายสืบส่งข้อมูลให้เจ้านาย เร็ตสึโกะพบเพื่อนทั้งสองประเภทนี้ในสำนักงาน

เร็ตสึโกะเหมือนพนักงานออฟฟิศทั่วไปที่ใฝ่ฝันถึงชีวิตที่ดีกว่าแต่ก็ทำได้เพียงใฝ่ฝัน ตกดึกก็ร้องคาราโอเกะปลดปล่อย เช้าสร่างเมาก็แต่งตัวสวยโนะเนะไปทำงานต่อ

วนเวียนเช่นนี้เรื่อยไป

มีตอนหนึ่งฉายช่วงแรกๆ ของซีซั่นแรกที่ชอบมากยังจำได้จนวันนี้คือตอนที่เร็ตสึโกะไปงานแต่งงานเพื่อน

หนังเปิดฉากเมื่อเร็ตสึโกะไปงานแต่งงานของเพื่อนสองคน ตอนแรกๆ ก็แต่งตัวน่ารักจิตใจดี ซองที่เตรียมมาก็อย่างสวยสดชื่นเข้าตีมแต่งงาน

พลันที่ยื่นซองให้แก่ผู้รับก็เกิดอาการไม่ยอมปล่อยมือเฉย กลายเป็นการยื้อแย่งซองเงินกันไปมาอย่างน่าขำระคนตื่นเต้น

เร็ตสึโกะใส่ไปสามหมื่นเยน เป็นจำนวนเงินที่มากพอสมควรสำหรับพนักงานบัญชีตามท้องเรื่อง ทำเอาเดือนนั้นเธอต้องกินอาหารกล่องในห้องเก็บพัสดุอย่างเงียบเหงา แต่เพียงไม่กี่วันผ่านไปคู่บ่าวสาวหมาดๆ ก็เลิกกัน

“สามหมื่นเยน!” ความรักของพวกมันมีราคาสามหมื่นเยน “เราต้องเขียมแทบตายเพื่อความรักของพวกมัน!”

เรื่องผู้น้อยเงินเดือนน้อยแต่ต้องจ่ายภาษีสังคมเป็นที่รู้กันอยู่ตรงนี้มิได้แปลกใจอะไร

แต่ที่อดทึ่งระคนเศร้ามิได้คือเรื่องที่เร็ตสึโกะช่างเปรียบเปรยซองแต่งงานเป็นราคาของความรัก มันกว่านี้คือเมื่อเธอทำใจได้ เธอคิดออกว่าง่ายมากที่เธอจะไปจากบริษัทนรกนี้ นั่นคือแต่งงานแล้วออกไปเป็นแม่บ้าน

“ตอนวันแต่งงาน เราก็จะได้หกหมื่นเยนจากพวกมัน!”

เป็นซีรีส์ห้าซีซั่นจากค่ายซานริโอที่จบชุดไปแล้ว ความยาวแต่ละตอนประมาณไม่เกินยี่สิบนาที เรียกว่าดูเพลินๆ ไปได้เรื่อยๆ อย่างสะใจเลยทีเดียว •

 

 

การ์ตูนที่รัก | นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022