โลกหมุนเร็ว/เพ็ญศรี เผ่าเหลืองทอง [email protected]

กษัตริย์ผู้ทรงงานทุกลมหายใจ

วันอาทิตย์ที่ 7 กันยายน 2560 เวลาบ่าย 2 โมง ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร สี่แยกปทุมวัน ประชาชนคนไทยยังมีอีกหนึ่งกิจกรรมที่ได้ซาบซึ้งในพระจริยวัตรของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ จากการไปชมนิทรรศการภาพถ่ายของพระองค์ท่านตลอด 70 ปีที่ครองราชย์

ในช่วงบ่ายของวันที่ได้ทราบว่าเป็นวันสุดท้าย พสกนิกรหนาตาแต่ไม่ถึงกับหนาแน่น ส่วนใหญ่เป็นคนหนุ่มสาว มีชาวต่างชาติแทรกอยู่ประปราย มาด้วยความมุ่งหวังมาชมถาพถ่ายฝีพระหัตถ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวผู้เป็นที่รักและเทิดทูนยิ่งของเรา

สำหรับบางคนนี่อาจเป็นครั้งแรกที่ได้เข้ามารู้จักหอศิลปวัฒนธรรมฯ แห่งนี้ที่ตั้งอยู่กลางใจเมือง เป็นหน้าเป็นตาของกรุงเทพมหานคร เมืองใหญ่ที่ยังขาดกิจกรรมด้านศิลปะสมัยใหม่ ขาดพิพิธภัณฑ์ที่เชิดหน้าชูตา พิพิธภัณฑ์ที่ช่วยหล่อหลอมให้คนชื่นชอบงานศิลปะ

ที่ซึ่งเราจะเดินเข้าไปและได้ชมงานของ อาจารย์ศิลป์ พีระศรี อังคาร กัลยาณพงค์ มิเชียม ยิบอินซอย จำรัส เกียรติก้อง ปรีชา เถาทอง ถวัลย์ ดัชนี จักรพันธุ์ โปษยกฤต

ผู้เขียนเชื่อว่าหากคนรู้จักและรักศิลปะ จะมีสายตามองเห็นความสวยงามและน่าเกลียดของเมืองได้ เรากำลังอยู่ในยุคที่สายไฟระเกะระกะในเมืองหลวงของเราถูกทยอยฝังลงดิน เผยให้เห็นความงามของตึกบางตึก และความไม่น่าดูของบางอาคารที่ทรุดโทรมรอวันถูกทุบทิ้งหรือชุบชีวิตขึ้นมาใหม่

สายน้ำตามคูคลองต่างๆ เริ่มใสสะอาดขึ้น และเมื่อคนเมืองมีประสาทสัมผัสที่ไวต่อสิ่งน่าเกลียดมากขึ้น พวกเขาก็จะเลิกทิ้งขยะลงในสายน้ำ

หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานครเป็นจุดเล็กๆ ที่ช่วยทำให้คนซึมซับว่าอะไรคือรสนิยมและสุนทรียภาพ จากการจัดแสดงศิลปะที่เวียนกันเกิดขึ้น การแสดงดนตรี การเสวนาและพูดคุย

ที่นี่แหละที่ภาษีอากรที่เราจ่ายไปกลับคืนมาตอบแทนเราด้วยความงามของศิลปะ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของเรา พระองค์ท่านเป็นผู้สร้างศิลปะหลายแขนง และหนึ่งในนั้นคือการถ่ายภาพ

ด้วยพระราชภารกิจและข้อจำกัดของการเป็นกษัตริย์ผู้ทรงทศพิธราชธรรม พระองค์ท่านไม่สามารถจะไปทรงพระเกษมสำราญตามที่ต่างๆ ได้ ทรงผ่อนคลายด้วยการทรงดนตรี และถ่ายภาพ

ภาพทั้งหมดที่นำมาแสดงไว้ มีจำนวนไม่มากนัก แต่ก็เพียงพอที่จะทำให้เราเห็นเรื่องราวที่ร้อยเรียงเป็นชีวิตพระองค์ท่าน ชีวิตที่ส่วนใหญ่เป็นการทรงงาน มีช่วงเวลาที่ทรงพระเกษมสำราญบ้างกับครอบครัวและสุนัขทรงเลี้ยงที่ทรงโปรดปราน

เมื่อทรงงานในพื้นที่ห่างไกล พระองค์ท่านบันทึกภาพพื้นที่เหล่านั้นในมุมกว้าง เผยให้เห็นความทุรกันดาร เห็นภูมิประเทศที่แตกต่างกัน

หลายคนที่ติดตามเสด็จยังที่เหล่านั้นเคยให้สัมภาษณ์ว่าทำไมพระองค์ท่านต้องเสด็จ พระองค์ท่านไม่เห็นจำเป็นต้องเสด็จไป แต่การเสด็จของพระองค์ท่านก็เหมือนการลงพื้นที่ศึกษาวิจัย งานของพระองค์ท่านมีแผนที่เป็นคู่มือ เป็นแผนที่ที่ละเอียด มีชื่อหมู่บ้าน มีแม้กระทั่งตำแหน่งของตาน้ำ

ครั้งหนึ่งผู้สื่อข่าวฝรั่งได้ติดตามไปในการเสด็จเยี่ยมราษฎร ได้กราบทูลถามพระองค์ท่านว่าเสด็จมาเพื่ออะไร

พระองค์ท่านตรัสว่าเพื่อให้กำลังใจราษฎร เพื่อให้ราษฎรรู้ว่าชื่อหมู่บ้านของเขาปรากฏในแผนที่หรือไม่

เมื่อผู้สื่อข่าวกราบทูลถามว่าแล้วหมู่บ้านนี้เล่ามีชื่ออยู่ในแผนที่หรือยัง พระองค์ท่านตรัสว่ายัง

อีกคราวหนึ่งเสด็จเยี่ยมหมู่บ้านและตรัสถามว่ามีแหล่งน้ำไหม ชาวบ้านตอบว่าไม่มี ทรงให้ไปตามคนเก่าคนแก่ที่มีอายุมากมา เมื่อพระองค์ท่านตรัสถามว่ามีตาน้ำไหม คนแก่บอกว่ามี พระองค์ท่านตรัสถามว่าอยู่ไหน ก็บอกว่าอยู่หลังบ้านซึ่งตรงกับในแผนที่

เมื่อไม่ได้เสด็จทรงงานมักจะทรงประทับที่วังไกลกังวล หัวหิน จากภาพอิริยาบถต่างๆ ของคุณทองแดง สุนัขทรงเลี้ยงกับครอบครัว ที่เล่นสนุกสนาน วิ่งกระโจนอย่างร่าเริงบนชายหาด เราสัมผัสได้ถึงความสุขความผ่อนคลายที่พระองค์ท่านทรงมี และเราก็พลอยมีความสุขไปด้วย นึกเห็นภาพพระองค์ท่านประทับนั่งมองทะเล มองสุนัขทรงเลี้ยง เป็นความสุขที่เรียบง่ายอย่างยิ่ง

เราเข้าใจถึงชีวิตที่มีเพียงงานเป็นลมหายใจของพระองค์ท่าน และเวลาพักผ่อนทรงพระเกษมสำราญที่มีเพียงน้อยนิด

ที่พระตำหนักภูพิงค์ที่พระองค์ท่านแปรพระราชฐานไปบ่อยมากเพราะที่นั่นอยู่ใกล้กับที่ทรงงานในโครงการพระราชดำริโครงการใหญ่ที่ดอยสูงในเชียงใหม่ มีภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ที่ทรงถ่ายสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่ทรงพระสิริโฉมงดงามท่ามกลางหมู่ไม้ที่พระตำหนัก

มีภาพพระเจ้าลูกเธอสมัยทรงพระเยาว์ ดูแล้วสุขสดชื่นเหลือเกิน

กว่า 4,000 โครงการ และหลายล้านชีวิตที่มีชีวิตที่ดีขึ้นจากโครงการพระราชดำริ

อีกหลายล้านชีวิตที่อยู่อย่างสงบสุข

เช่น คนเมืองจันท์ที่น้ำไม่ท่วมอีกต่อไปด้วยเขื่อนทดน้ำและคลองระบายน้ำลงทะเล ไม่มีใครเลยที่วิถีชีวิตไม่ได้เป็นหนี้พระมหากรุณาธิคุณ

ทุกสัปดาห์ผู้เขียนและครอบครัวคนชั้นกลางทั้งหลายจับจ่ายผักผลไม้และผลผลิตจากโครงการหลวงร้านดอยคำที่เป็นผลพวงจากการที่พระองค์ท่านพัฒนาชาวเขาดอยแล้วดอยเล่าให้ปลูกพืชเมืองหนาวแทนการปลูกฝิ่น

ภาพฝีพระหัตถ์ทรงถ่ายทำให้เราเห็นพระราชาผู้ยิ่งใหญ่ แลชีวิตพระองค์ท่านช่างทรงเรียบง่ายอะไรเช่นนี้ มีพระองค์เดียวเท่านั้น ในหลวงของเรา

คิดออกหรือยังว่าเราจะทำ “ความดี” อะไรด้วยแรงบันดาลใจจากพระองค์ท่าน