ต้องขออนุญาตท่านผู้อ่านที่เคารพซึ่งติดตามคอลัมน์นี้เว้นวรรคเรื่องราวเมื่อครั้งหลายทศวรรษ ซึ่งเขียนติดต่อกันมาประมาณ 5 ตอน 5 สัปดาห์ เพื่อใช้เนื้อที่แสดงความเสียใจเป็นการไว้อาลัยให้แก่การจากไปของ “คุณพ่อประเสริฐ ทัศนาญชลี”

คุณพ่อประเสริฐ ทัศนาญลี เป็นคุณพ่อของกมล ทัศนาญชลี “ศิลปินแห่งชาติ” ผู้ที่อุทิศชีวิตให้แก่งานศิลปะ โดยเฉพาะแวดวงศิลปะร่วมสมัยของประเทศไทย เพื่อที่จะได้เชื่อมต่อกันอย่างไร้พรมแดนกับศิลปะในซีกโลกอื่น หลังจากที่ได้รับการเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติตั้งแต่ปี พ.ศ.2540 จนกระทั่งถึงวันนี้นับเวลารวมกว่า 20 ปี

ศิลปินท่านนี้ยังไม่เคยได้หยุดการสร้างงานเพื่อวงการศิลปะของประเทศไทย ทั้งๆ ที่เขาอาศัยอยู่ในสหรัฐอเมริกา

เพราะฉะนั้น เขาจึงต้องเดินทางไปกลับสหรัฐ-ไทย-สหรัฐ รวมถึงประเทศอื่นๆ ในยุโรปปีละหลายๆ ครั้ง

เพื่อเรื่องราวกิจกรรมอันเกี่ยวเนื่องด้วยศิลปะทั้งสิ้น

 

หลังจากที่ศึกษาเล่าเรียนจนจบจากโรงเรียนเพาะช่างหลักสูตร 5 ปีก็เข้าเรียนต่อที่มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (มศว.ประสานมิตร) และทำงานศิลปะอย่างหนักแบบต่อเนื่อง

พร้อมรับเป็นอาจารย์สอนศิลปะให้กับชาวต่างชาติอยู่ถึง 5 ปี ระหว่างนั้นได้เปิดแสดงผลงานศิลปะแบบแสดงเดี่ยว (Solo Exhibition) ในกรุงเทพฯ ทุกปี

ได้รับทุนจาก Mr.Wiliam (Bill) Alexander สถาปนิก ศิลปินผู้สะสมศิลปะไปจัดนิทรรศการศิลปะที่หอศิลป์ในนครลอสแองเจลิส สหรัฐอเมริกา (Los Angeles, California USA)

ได้เข้าศึกษาต่อสถาบันศิลปะ “โอทิส” (Otis Art Institute)

ได้รับ M.F.A. อย่างรวดเร็วง่ายดายด้วยสไตล์การทำงานหนักต่อเนื่องไม่เหมือนใคร

โดยเฉพาะภาพพิมพ์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวจนกระทั่งได้เป็นคนไทยคนแรกที่ได้วีซ่า (Visa) ถาวร “บัตรเขียว” ในฐานะ “ศิลปินผู้มีความสามารถ”

จึงเดินทางเข้าออกสหรัฐอเมริกาได้ตลอดเวลา

 

กมลเป็นลูกชายคนเดียวของครอบครัว เป็นพี่ชายคนหัวปีนอกจากนั้นเป็นน้องสาวล้วนๆ ทั้งหมด

และด้วยความสามารถบวกกับการทุ่มเทชีวิตจิตใจทำงานศิลปะอย่างหนักต่อเนื่อง เขาได้นำพาครอบครัว น้องๆ และนวลศรี ทัศนาญชลี คู่ชีวิต รวมทั้งคุณพ่อคุณแม่เดินทางสู่สหรัฐอเมริกา ไปเป็นพลเมืองของสหรัฐอเมริกา

จนกระทั่งน้องๆ ต่างก็มีอาชีพการงานสร้างอนาคต สร้างครอบครัวให้กำเนิดลูกหลานเหลนอยู่ในประเทศนั้นหลายคน

คุณพ่อ+คุณแม่ได้ใช้ชีวิตอยู่ในสหรัฐ ได้รับสวัสดิการและการดูแลจากรัฐบาลสหรัฐ

ท่านพักอาศัยอยู่กับลูกๆ ซึ่งได้ลงหลักปักฐานสร้างครอบครัวในแอลเอ (L.A.) อย่างมีความสุขตั้งแต่กมลเป็นศิลปินมีชื่อเสียงในสหรัฐ

จนกระทั่งคุณแม่เสียชีวิตลงเมื่อสักราว 3-4 ปีเศษ ก่อนที่คุณพ่อจะติดตามไปห่างๆ ในวัยถึง 102 ปี

กมลเดินทางกลับจากเมืองไทยไปยังสหรัฐเมื่อเดือนมีนาคม 2561 เพื่อรอต้อนรับคณะ “ศิลปินแห่งชาติ” (สาขาทัศนศิลป์) ผู้ใหญ่จากกระทรวงวัฒนธรรม และอดีตนายกรัฐมนตรี “ฐาปนศิลปิน” ท่าน (พี่) ชวน หลีกภัย ซึ่งจะเดินทางไปเปิดนิทรรศการ International Exchange Show ตามคำเชื้อเชิญของโครงการแลกเปลี่ยนศิลปินไทย-สหรัฐ เมื่อ 24 มีนาคม-5 เมษายน 2561 พร้อมปฏิบัติภารกิจอื่น ศึกษาและท่องเที่ยวเยี่ยมชมสถาบันศิลปะต่างๆ ในอีกหลายเมือง

ระหว่างนั้นกมลได้ส่งภาพข่าวครอบครัวของเขาพร้อมคุณพ่อซึ่งอยู่ในสหรัฐอเมริกามาทางไลน์

ยังได้พูดคุยกันด้วยภาษาอักษรว่าท่านสุขภาพยังดีนะทั้งๆ ที่อายุยืนถึง 102 ปี

ไม่นึกว่าจะได้รับข่าวการจากไปเกิดขึ้นในตอนปลายเดือนเมษายน 2561 ซึ่งอยู่ระหว่างที่เขาพายุวศิลปินเดินทางไกลไปยังรัฐต่างๆ

 

กมลได้พาคณะเยาวชนในโครงการพัฒนาศักยภาพศิลปินรุ่นใหม่ ครั้งที่ 9 (Yong Artist Talent 4.0#9 ที่มีผลงานยอดเยี่ยมจำนวน 12 คนเดินทางไปศึกษาดูงานด้านศิลปะตลอดจนเยี่ยมชมหอศิลป์ อาทิ Georgia O”Keeffe Museum, Norton Simon Museum, LACMA และ The Bord Museum พร้อมเปิดนิทรรศการแสดงผลงาน ณ สถานกงสุลใหญ่ นครลอสแองเจลิส 18-27 เมษายน 2561

อย่างไรก็ตาม บรรดาน้องๆ ที่อยู่ในสหรัฐรวมทั้งคู่ชีวิตของเขาได้ดำเนินการเรื่องพิธีงานศพไปก่อน ตัวเขาจะกลับมาทันในพิธีรดน้ำ และสวดพระอภิธรรมซึ่งจัดให้มีขึ้นในวันที่ 29 เมษายน 2561 ณ วัดไทยแอลเอ (L.A.)

และจะทำพิธีฌาปนกิจในวันที่ 30 เมษายน ณ สุสานพิมานไทย 13800 Saticoy Street Van Nuys, CA 91402

ถึงอย่างไรกว่านิตยสารฉบับนี้จะปรากฏสู่สายตาท่านผู้อ่าน (4 พฤษภาคม 2561) ทั้งหลาย ขั้นตอนพิธีต่างๆ ย่อมผ่านพ้นเสร็จสิ้นเรียบร้อยไปแล้ว

เพียงแต่รู้สึกว่าจะต้องมีส่วนร่วมบันทึกส่งความรู้สึกร่วมแสดงความเสียใจอาลัยกับการจากไปของ “คุณพ่อประเสริฐ” เป็นเสมือนดอกไม้จันทน์หยิบยื่นวางยังสุสานดังกล่าว เพราะไม่อาจสามารถเดินทางไปร่วมงานได้

 

แต่เพราะกมล ทัศนาญชลี ศิลปินแห่งชาตินั้นเป็นผู้ที่ได้สร้างสมผลงานอย่างเสียสละต่อประเทศชาติไว้เป็นอันมาก และยังไม่มีทีท่าว่าจะหยุดยั้งจนกว่าเขาจะหมดเรี่ยวแรงกำลังวังชาเท่านั้น เขาเป็นคนของประชาชนอย่างจริงแท้แน่นอน เพราะฉะนั้น พวกเราจึงต้องร่วมส่งความอาลัยกันในวันที่เขาต้องสูญเสียผู้ให้กำเนิด

เป็นจังหวะของคิวงานที่แน่นขนัดมากสำหรับเขาตั้งแต่เดือนแรกของปี พ.ศ.2561 ซึ่งต้องเดินทางมายังประเทศไทยเพื่อปฏิบัติงานโครงการของกระทรวงวัฒนธรรม ยังจังหวัดกระบี่ สงขลา และ ฯลฯ ภาคใต้ของประเทศเรา กลับขึ้นมากรุงเทพฯ เพื่อต้อนรับศิลปินนานาชาติตามโครงการแลกเปลี่ยนศิลปินร่วมสมัยระหว่างไทย-สหรัฐ ยุโรป อาเซียน พาไปท่องเที่ยวบ้างเล็กน้อย เสร็จแล้วจึงรีบเดินทางกลับสหรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ระหว่างเดือนมีนาคม-เดือนพฤษภาคม 2561นั้นคิวงานสำคัญๆ เบียดกันแน่นมาก

วันที่ 1 พฤษภาคม 2561 ต้องไปต้อนรับ “ครูศิลป์” รุ่นที่ 9 ซึ่งเดินทางไปเปิดนิทรรศการศิลปะ ระหว่างวันที่ 3-13 พฤษภาคม 2561 (Thai Artists Contemporary Artists Award 2018 ณ The Consulate General Building, Los Angeles, California, USA)

มีงานต่อเนื่องกันมาแทบจะปีนๆ กันอยู่อย่างน่าเหนื่อยแทนมาก ซึ่งยังมิวายจะสงสัยว่ากมลเป็นมนุษย์เหล็กและเสียสละปฏิบัติงานอยู่อย่างนี้ตลอดมาทุกๆ ปี หลังจากที่ได้เป็น “ศิลปินแห่งชาติ” ตั้งแต่ปี พ.ศ.2540 จนถึงวันนี้รวมเวลา 20 ปีเต็มๆ

ท่าน (พี่) ชวน หลีกภัย อดีตนายกรัฐมนตรี ซึ่งเดินทางไปยังสหรัฐอเมริกาตามคำเชิญ เกี่ยวกับเรื่องราวศิลปะ นำผลงานไปแสดงด้วย บางทีไปเป็นเกียรติเป็นประธานในพิธีเปิดงานต่างๆ ในคราวเดียวกัน มีการสังสรรค์ ท่านชอบเป่าแซ็กโซโฟน (Saxophone) เกือบทุกครั้งอย่างมีความสุข

ท่านก็เห็นเหมือนที่เราได้เห็นว่าศิลปินแห่งชาติท่านนี้ทำงานหนักมาก ท่านอดีตนายกฯ ได้ไปที่ “สภาศิลปกรรมไทยในสหรัฐอเมริกา” (Thai Art Council USA)

และเขียนข้อความให้กำลังใจว่า “อาจารย์กมลทำหน้าที่ศิลปินแห่งชาติอย่างน่าภาคภูมิใจ”

 

เวลาคาบเกี่ยวติดต่อจนส่งคณะต่างๆ ซึ่งไปเยือนสหรัฐเดินทางกลับบ้านยังไม่หมด เวลาได้ผ่านไปอย่างรวดเร็ว มาถึงการเปิดแสดงผลงานของ “กมล ทัศนาญชลี” แบบแสดงเดี่ยว (One Man Show) ซึ่งเขาได้เตรียมไว้นานแล้วพอดี ระหว่างวันที่ 2-27 พฤษภาคม 2018 (Kamol Tassananchalee-May 2-27 ,2018) ณ LA Artcore Center/102 Jude john Aiso Street Los Angeles CA, 90012

ขอให้ประสบความสำเร็จสมความตั้งใจ และผ่านพ้นกิจกรรมเพื่อสังคมสำหรับการศึกษาศิลปะ วงการศิลปะของประเทศไทยทั้งโครงการยุวศิลปิน ครูศิลป์ และการแสดง One Man Show ไปอย่างราบรื่น

และขอแสดงความเสียใจกับการจากไปของ “คุณพ่อประเสริฐ ทัศนาญชลี” เพื่อสู่ภพใหม่ที่ดี