มอง ‘ข้อดี’ พบ ‘ข้อด้อย’ เกาะกลางท้องทะเลไทย

บ้านเรามีอ่าวไทย 3.08 แสน ตร.ก.ม. อีกฝั่งทะเลอันดามัน 6 แสน ตร.ก.ม. มีเกาะน้อยใหญ่ 936 เกาะ ภูเก็ตใหญ่สุด 543 ตร.ก.ม. ออร่าสมญา “ไข่มุกอันดามัน” หนุนท่องเที่ยว กับช่วยปั่นราคาที่ดินสูงจากไร่ละแสนเป็นร้อยล้าน ส่งฐานะคนเป็น “นายหัว” มากมาย

ภูเก็ตมี “ข้อดี” ก่อนโควิดเล่นงานได้ทัวริสต์ปีละ 14 ล้านคน ห้องพัก 8.4 หมื่นห้องทำเงิน 4.49 แสนล้านบาท

หลังโควิด 7 เดือนแรกปี 2566 มีคนมาเที่ยว 8.33 แสนคน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้า 207% รายได้ 2.77 หมื่นล้านบาท ขณะประชากร 6 แสนคน แฝงอีก 5.31 แสนคน

ทบทวนถึงตอนบูมใหม่ๆ ภูเก็ตมีทัวร์วันเดย์ทริปพาไปดูรังนก “เกาะพีพีเล” หรือ “เกาะไวกิ้ง” ทะเลกระบี่ แล้วลงเล่นน้ำทะเลหาดอ่าวต้นไทร “เกาะพีพีดอน” 28 ตร.ก.ม. เดิมคือถิ่นอาศัยชาวเลมานาน และโลเกชั่นทะเลบริเวณนี้ได้ชื่อว่าโลกใต้น้ำสวยติดอันดับ 1 ใน 7 ของโลก

ทว่า คนกระบี่ไม่ปลื้มเพราะถูกทัวร์ภูเก็ตตีหัวเข้าบ้าน พาคนมาเที่ยวแล้วนอนภูเก็ต แถมไล่ชาวเลไปอยู่แหลมตง กับหาดโละดาลัมด้านหลังถูกแอบขุดหลุมกลบขยะปล่อยฝรั่งนอนผึ่งแดดทับทราย น่าเสียดายที่ปะการังก็ถูกสมอเรือทัวร์ทำลายลบสถิติโลก…นี่คือ “ข้อด้อย” ที่พบ

ภูมิทัศน์อ่าวต้นไทรถูกดัดแปลงเป็นท่าเรือและชุมชนชาวตลาด คึกคักไม่ต่างป่าตอง พัทยา นาจอมเทียน ทั้งที่อยู่ห่างฝั่งภูเก็ต 65 ก.ม. กระบี่ 45 ก.ม.

ต่อมาปี 2526 หมู่เกาะพีพีเป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติหาดนพรัตน์ธารา ใหม่ๆ คนบนเกาะกับเจ้าหน้าที่ไม่สู้จะกินเส้น เกรงจะขัดผลประโยชน์ แต่ไม่นานก็ลงตัวมีธุรกิจที่พัก ร้านอาหาร เอเย่นต์ทัวร์ สถานบันเทิงเต็มเกาะ

โดยอุทยานฯ ผู้ดูแลทรัพยากรธรรมชาติ มีรายได้จากการจัดเก็บตามมาตรา 23 แห่ง พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ 2504 แก้ไข 2562 ตัวเลขที่กรมอุทยานฯ เผยปีที่แล้วอุทยานฯ แห่งนี้ทำรายได้สูงเวอร์ตลอดทั้งปี 377 ล้านบาท เหนือรายได้อุทยานฯ ทางทะเลทุกแห่งที่มี

ยามนั้นแหล่งสร้างกระแสสูงสุดบนหมู่เกาะพีพี คืออ่าวมาหยาที่ทเวนตี้ เซนจูรี่ ฟอกซ์ ใช้เป็นฉากถ่ายหนัง “เดอะบีช” ปี 2541 แสดงนำโดย ลีโอนาโด ดิคาปรีโอ สุดปังจาก “ไททานิก”

เกาะภูเก็ตที่แหลมพรหมเทพใกล้หาดในหาน

ชะแว้บไปอ่าวพังงาหัวอกเดียวกันกับกระบี่ ถูกตีท้ายครัวพาทัวร์เกาะตะปูเขาพิงกัน หรือเจมส์บอนด์ ไอส์แลนด์ จากหนัง “007 เพชฌฆาตปืนทองคำ” ชมถ้ำลอดเขาเขียนกับเกาะปันหยี แดนยิปซีทะเลมีเพียงปฐพีฝังศพเท่านั้น…จบทริปแล้วเช่นเคยเปิดก้นกลับไปนอนภูเก็ต

ยุคนั้นนักธุรกิจทั้งสองแห่งสุดกลั้น ชวนลงขันไปเปิดตัวงานส่งเสริมการขายท่องเที่ยวโลกเบอร์ลินและลอนดอน

โป๊ะเชะ! เอเย่นต์ทัวร์นอกอ้าแขนรับเป็นคู่ธุรกิจใหม่ทันที กระบี่จึงมีสนามบินรับทัวริสต์ 6.83 ล้านคน ปี 2562 รายได้ 1.19 แสนล้านบาท ปีที่แล้วหลังพิษโควิดหดเหลือ 3.8 ล้านคน 5.2 หมื่นล้านบาท โดยได้อุทยานฯ หมู่เกาะลันตาเสริมรับแฟมิลี่สแกนดิเนเวียน

และอุทยานฯ สิมิลันสัญลักษณ์หินรูปเรือใบเป็นตัวตึงรับทัวร์จีน ฟันรายได้ปีที่แล้ว 175 ล้านบาท เหนือกว่าอุทยานฯ หมู่เกาะสุรินทร์ซึ่งทำได้แค่ 14 ล้านบาท กับยังมีกลุ่มยุโรปอเมริกันยึดหัวหาดด้านเขาหลัก อ.ตะกั่วทุ่ง เป็นแหล่งชุมนุมอีกต่างหาก

มาที่เกาะยาวใหญ่-ยาวน้อย อ.เกาะยาว คนที่นั่นนิยมใช้ภูเก็ตเป็นสะพานเชื่อมซึ่งสะดวกกว่าพังงา ชุมชนประมงถิ่นนี้ยังดูดิบๆ สไตล์เฒ่าทะเลเออร์เนสต์ เฮมิงเวย์ สถิติทัวริสต์จึงเติบโตเนิบๆ วันละ 300-500 คน แต่มีรีสอร์ตหรูกับระดับโฮมสเตย์แบบชาวเกาะรองรับ

มีข่าวน่ายินดีรัฐบาลชุดนี้จะขับเคลื่อนเรือธงสายท่องเที่ยว ด้วยการทุ่มงบฯ 202 ล้านบาทให้ภูเก็ตขยายสนามบิน กับอีก 2.92 พันล้านบาทขยายสนามบินกระบี่ ส่วนพังงาจะสร้างท่าอากาศยานอันดามันให้ใหม่ถอดด้ามมูลค่า 8 หมื่นล้านบาท

เที่ยวนี้เริ่ดแน่ปักษ์ใต้บ้านเรา!

เกาะหินงามหินภูเขาไฟเต็มเกาะ

ถึงคิวเลตรัง…บ้านผู้นำคนที่ 20 สายการบินรักคุณเท่าฟ้ารับโปรโมตเกาะไหง เกาะกระดาน และถ้ำมรกตให้ปึงปัง พบว่าทะเลย่านนี้มีพะยูนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 180 ตัวกับหญ้าทะเลพอเพียง

แต่จู่ๆ เมื่อเร็วๆ นี้หญ้าดังกล่าวถูกตะกอนทะเลถมตายเรียบ พะยูนถึงขาดอาหารลอยน้ำตายหน้าเกาะสุกรเป็นเบือ ทำให้เหลือประชากรพะยูน 36 ตัวใกล้สูญพันธุ์เต็มที!?

มูฟออนต่อไปทะเลสตูล…ที่นี่มีหมู่เกาะตะรุเตาเป็นอุทยานฯ ทางทะเลแห่งแรกปี 2517 เล่ากันว่าตรงนี้เคยเป็นคุกธรรมชาติแบบเปิด ได้ทะเลเป็นรั้ว จระเข้พันเตมะละกาเป็นผู้คุมนักโทษคดีฉกรรจ์และการเมือง มีเกาะบริวาร เช่น อาดัง-ราวีแหล่งชุกชุมป่าสัตว์ป่ากับมนุษย์มอดไม้

ที่แปลกคือเกาะไข่มีโขดหินคร่อมหาดเป็นสัญลักษณ์ เต่ากระ มะเฟือง ตนุ ชอบขึ้นมาวางไข่ทุกปี ทุกวันนี้ใกล้สูญพันธุ์รอมร่อเช่นกัน อีกเกาะชื่อหินงามอยู่ใกล้กันดูเตะตาตรงทั้งเกาะเต็มด้วยหินภูเขาไฟกลมเกลี้ยง แฝงไว้ด้วยคำสาปที่ใครแอบฉวยเป็นต้องเจอดีรีบนำกลับมาคืน

ส่วนเกาะฟินสุดยามนี้ไม่มีเกาะใดเกินหลีเป๊ะ ริมน่านน้ำทะเลสากลห่างฝั่งสตูล 85 ก.ม. เล็กจิ๊ด 3 ตร.ก.ม. เป็นถิ่นอาศัยชาวเลอูรักลาโว้ย เคยลี้ลับเพราะปีหนึ่งเดินทางได้ 3 เดือนกับเรือประมงนาน 8 ชั่วโมง ที่เหลือ 9 เดือนทะเลจะถูกปิดด้วยมรสุม

เดี๋ยวนี้สะดวกมีเรือทัวร์ฝ่าคลื่นลมจากท่าเรือปากบาราเพียงงีบหนึ่ง 2 ชั่วโมงก็ถึงแล้ว

เกาะหลีเป๊ะดูจะสับสนไม่ลงตัวก่อนการประกาศตะรุเตาเป็นอุทยานฯ จะอนุรักษ์วิถีไว้ขายท่องเที่ยวดี หรือควบรวมให้อยู่ในอุทยานฯ ดี สุดท้ายไม่รู้ถูกใครจับขึ้นหิ้งรวมเป็นหมู่เกาะตะรุเตา วันดีคืนดีปล่อยนายทุนต่างถิ่นรุกเลียนโมเดลสไตล์ป่าตองเกาะภูเก็ต…เลยเถิดเป็นอะไรไปไม่รู้?

ทำให้อุทยานฯ ตะรุเตาโหนกระแสเก็บรายได้คนเข้าพื้นที่ปีละ 31 ล้านบาท ทิ้ง “ข้อด้อย” ปล่อยชาวอูรักลาโว้ยไว้ข้างหลัง หวังให้พึ่งฝ่ายปกครองช่วยทวงสิทธิ์คืนที่ดินเกาะให้เอาเอง

เกาะปันหยีถิ่นยิปซีทะเล

โหมดต่อไปสมมุติใช้ “แลนด์บริดจ์” ในฝัน ข้ามฝั่งอันดามันมาอ่าวไทยโฟกัสที่สมุยเกาะขนาด 227 ตร.ก.ม. ใหญ่ที่สามรองจากภูเก็ตและเกาะช้าง จ.ตราด สมัยนั้นเกาะนี้ปังเรื่องมะพร้าวกับ “ไอ้ไข่นุ้ย” ลิงดาวเด่นรับจ้างปีนมะพร้าว อีกคนที่ปังร่วมสมัย…ชื่อบุญตา ศรีแผ้ว อดีตรองนางสาวไทยปี 2510 เป็นเด็กสาวชาวเกาะสมุย…ส่วนท่องเที่ยวยังดูเป็นประเด็นไกลเกินเอื้อม

เมนต์นี้มีอยู่ว่า…เมื่อครั้งแบ๊กแพ็กเกอร์ตะวันตกหนีหนาวมาหาไออุ่นทะเลเขตร้อนอินเดีย ศรีลังกา ก่อนเคลื่อนย้ายมาสร้างนิคมอาบแดดหาดในหานฝั่งใต้เกาะภูเก็ต แต่ไม่เวิร์กเพราะถูกทัวร์ไทยด้อมๆ มองๆ ทุกวัน กับเวลานั้นหาดในหานมีนายทุนไทยและสิงคโปร์ต้องการสร้างคอมเพล็กซ์ยักษ์ “ภูเก็ตธานี” แต่ถูกแบนในที่สุด…ทำให้แบ๊กแพ็กเกอร์ล่าถอยหนีกับเรือโดยสาร 2 ชั้นบ้านดอน ไปปักหมุดใหม่บังกะโลมุงทางมะพร้าวคืนละร้อยที่ละไมและเฉวง สมุย

เป็นปฐมบทให้ชาวสมุยเริ่มมีรายได้ทางการท่องเที่ยว โดยเก็บ “เห็ดขี้ควาย” ที่เรียก “เมจิกมัสรูม” มาขายบุปผาชนกลุ่มนี้ดอกละร้อยบาท เพื่อเอาไปเจียวกับไข่กินแล้วพี้ขึ้นสวรรค์แทนกัญชา ซึ่งต้องห้าม แต่เสรีกับเห็ดขี้ควาย…เดี๋ยวนี้กลับกันกัญชาเสรี เห็ดขี้ควายผิดกฎหมาย

สถานพยาบาลสมุยจึงออกมาเผย…ฝรั่งตายปีละ 5 คนเพราะเปิปเห็ดที่ว่าเกินขนาด!

“ข้อด้อย” อีกเรื่องชวนบัดสี…เมื่อแบ๊กแพ็กเกอร์สาวลูกสาวกัปตันสายการบินฟินแอร์มาเที่ยวสมุยลำพัง ถูกตำรวจหื่นกามยัดข้อหามีกัญชา แต่ถ้ายื่นหมูยื่นแมวยอมให้เมกเลิฟจนสำเร็จกิจรับรองคดีจบทันที…ฉาวโฉ่สุดยุคนั้น!

โลกใต้น้ำที่งดงาม

ถึงกระนั้นท่องเที่ยวสมุยดูจะติดลมเดินต่อไป ลูกที่พ่อแม่ยกมรดกที่ดินริมทะเลให้ เกิดหลงลมขายนายทุนสร้างรีสอร์ต ได้เงินแล้วทิ้งเกาะไปทำไร่กาแฟชุมพร พอเจ๊งกลับมาสมัครเป็นลูกจ้างในธุรกิจที่ตนเคยเป็นเจ้าของที่ดิน วันนี้สมุยมีทัวริสต์ไม่เพียงแต่แบ๊กแพ็กเกอร์ปีละ 2.5 ล้านคน โรงแรม 634 แห่ง 2.5 หมื่นห้อง สร้างเงินหมุนเวียนได้ปีละ 2-3 หมื่นล้านบาท

ได้โครงข่ายกลุ่มซอฟต์แอดเวนเจอร์ทัวร์อุทยานฯ ทางทะเลแห่งที่สองหมู่เกาะอ่างทองสนับสนุน มีกิจกรรมฟูลมูนปาร์ตี้ทุกวีกที่หาดลิ้นเกาะพะงันห่าง 20 ก.ม. ร่วมขาย หรือไปดำน้ำเกาะเต่า-นางยวน หรือไม่ก็ทัวร์เกาะแตนแดนอาถรรพ์น้องหมามีสักกี่ตัวเขาว่าตายหมด

สมุยมีเมนต์ “ข้อด้อย” ปัญหาขยะที่เกิดวันละ 150-180 ตัน และ 200 ตันช่วงเทศกาลสำคัญ แต่โรงบำบัดขัดข้องมาเกือบ 2 ทศวรรษ เพราะหาอะไหล่จากต่างประเทศมาซ่อมไม่ได้

ครั้นจะหาที่ขุดหลุมฝังกลบก็ถูกชาวบ้านคัดค้านกลัวเป็นแหล่งนำโรค ล่าสุดคราวผู้นำคนที่ 30 ไปเยือนหลังกินแกงไตปลานครศรีฯ เที่ยวนั้นเทศบาลขิงวิธีนำขยะมาห่อแล้วขนลงเรือไปกำจัดบนแผ่นดิน

แต่ทำได้ระดับหนึ่งเหลือกองเป็นภูเขาไว้ดูต่างหน้ารอกำจัดอีกบานเบอะ

ทะเลงามหาดพัทยา

ย้ายมาอ่าวไทยฝั่งตะวันออกปักหมุดที่พัทยา ครั้งทหารอเมริกันพักรบช่วงสงครามเวียดนาม ได้เกาะล้านห่างฝั่ง 7 ก.ม.เป็นท้องน้ำให้นักท่องเที่ยวมาเล่นกีฬาทางน้ำด้านหาดตาแหวน ใกล้เกาะสาก 600 เมตร มี “ข้อด้อย” ลือว่าเป็นเกาะของอดีตบิ๊กที่ดิน…ทำสิ่งใดหนาวานบอก?

ถัดมาทะเลระยองตรงนี้มี “ข้อดี” ควรมองที่หมู่เกาะมัน ต.บ้านกร่ำ ประกอบด้วยเกาะมันใน มันกลาง มันนอก ห่างฝั่ง 5-7 ก.ม. ไม่ได้ป่าวประกาศเป็นอุทยานฯ แต่ธรรมชาติสมบูรณ์งามทั้งบนบก ใต้น้ำ สำคัญจัดเป็นแหล่งอนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล ในพระราชชนนีพันปีหลวง

ไม่พูดไม่ได้…คือหมู่เกาะเสม็ด อุทยานฯ ขนาด 123 ตร.ก.ม. มีเกาะบริวาร 8 เกาะ เช่น เกาะกุฏี เกาะทะลุ ยุ้งเกลือ ค้างคาว มะขาม ธรรมชาติแหล่งนี้ถูกรบกวนเสรีไม่แพ้เกาะพีพี พบ “ข้อด้อย” สิ่งปลูกสร้างทุกชนิดที่เมืองท่องเที่ยวมี โดยเฉพาะที่พักทุกรูปแบบ 380 แห่ง โดยน่าฉงนตรงไม่สวนทาง พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ และเคยถูกน้ำมันดิบรั่วไหลสร้างมลพิษให้อีก 2-3 ครั้ง

เฉลี่ยมีคนไปเหยียบผืนทรายปีละ 1.2 ล้านคน นำรายได้ส่งอุทยานฯ ปีละ 23 ล้านบาท

สุดท้ายปลายเขตทะเลตราดมีเกาะช้างขนาด 650 ตร.ก.ม. ใหญ่อันดับสองจากจำนวน 936 เกาะกลางท้องทะเลไทย เป็นอุทยานฯ ปี 2525 คลุมพื้นที่ 40 เกาะ อาทิ เกาะกูด เกาะหมาก เกาะกระดาษ ติดทะเลกัมพูชาแหล่งพลังงานธรรมชาติสำคัญทั้งเราและเขา ส่วนด้านตะวันออกตัวเกาะช้างยังพอมีสวนเงาะทุเรียนให้เห็น ฝั่งตะวันตกมีแต่โรงแรม รีสอร์ตปลูกเต็มคาราเบล

ปัญหาหนักสุดช่วงเทศกาล…ทั้งรถและคนต้องรอคิวเฟอร์รี่ไปเกาะครั้งหนึ่งครึ่งค่อนวัน มี “ข้อดี” อุทยานฯ ทำรายได้สมน้ำสมเนื้อปีละ 13 ล้านบาท…สรุปรวมอุทยานแห่งชาติทางทะเลรวมบนฝั่งทั่วไทย 133 แห่ง นวัตกรรมการจัดเก็บค่าธรรมเนียมตาม พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ มาตรา 23 ปีละ 1.65 หมื่นล้านบาท

แต่ไม่ยักบอกให้รู้ด้วยว่า…ทุกวันนี้อุทยานฯ สามารถรักษาทรัพยากรได้มากน้อยแค่ไหน!?

มารีนเกาะภูเก็ต
หินตา สัญลักษณ์เกาะสมุย
เกาะพีพีโลกปัจจุบัน