ในบรรดาครอบครัวนก ที่มีจำนวนมากที่สุดในโลกใบนี้ดูเหมือนว่า ต้องนับครอบครัวของเหล่านกปรอด เข้าไว้ในจำนวนต้นๆ ครอบครัวหนึ่ง

เพราะบนโลกใบนี้ มีนกปรอดอยู่ถึง 125 ชนิด และในพื้นที่ของประเทศไทย ก็มีอยู่ถึง 36 ชนิดแล้ว

แต่ตัวซึ่งเป็นที่รู้จักมากที่สุด ไม่ใช่เพราะมีพวกมันอยู่ทั่วทุกภาค ตั้งแต่พื้นที่เหนือสุด จนถึงใต้สุด บนภูเขา, ที่ราบ

คือ นกปรอดหัวโขน

ไม่ใช่เพราะพวกมันมีความสวยงามมากกว่านกชนิดอื่น ไม่ใช่เพราะการทำหน้าที่ซึ่งได้รับมอบหมายมา

เพียงแค่เพราะเสียงของพวกมัน เสียงที่พวกมันใช้สื่อสาร บอกแหล่งอาหาร, อาณาเขต รวมทั้งบอกถึงความรัก

เสียงที่คนฟังเป็นท่วงทำนองไพเราะ

นกปรอดหัวโขนจำนวนมากจึงถูกดักจับมาจากถิ่นอาศัย พลัดพรากจากครอบครัว ต้องมาใช้ชีวิตอยู่ในกรงเลี้ยง

 

แม้ว่าจะมีนกปรอดหัวโขนส่วนหนึ่งเกิดในกรงก็เถอะ ส่วนใหญ่มักเป็นนกที่ถูกดักจับมา

เกิดมาเป็นนก ซึ่งถูกมองว่ามีเสียงอันไพเราะ นับเป็นกรรมอย่างหนึ่ง

………

ว่าไปแล้ว หากพูดถึงเรื่องกรรม ดูคล้ายกับว่า สัตว์ป่า รวมทั้งนก จะมีสิ่งที่เรียกกรรม อยู่ไม่น้อย

นกหลายชนิดถ้าอาศัยหรือมีพื้นที่หากินตามสวนผลไม้

ก็กลายเป็นผู้รบกวน ทำความเสียหาย

ในความเป็นจริง ขณะมีผลไม้ส่วนหนึ่งเสียหาย ก็มีแมลงและหนอนจำนวนมากถูกกำจัดไปด้วย

ไม่น่าแปลกใจนักหรอก ที่พวกมันจะถูก “เห็น” ว่าเป็นผู้รบกวน

ถูกมองว่า สร้างความเสียหายมากกว่าทำประโยชน์

คนเดือดร้อนเพราะหนู คุกคามต้นข้าว ส่วนหนึ่งเพราะงูที่ทำหน้าที่กำจัดหนู โดนฆ่า หรือจับไปบริโภคหมด

ยาฆ่าแมลงซึ่งไม่ได้ฆ่าแค่แมลง มันมีผลกระทบกับชีวิตอื่นๆ เหยี่ยวลดจำนวน เพราะไข่ไม่ฟักเป็นตัว

เราฆ่าเพื่อนผู้ทำหน้าที่ในธรรมชาติไปจนหมด ความเดือดร้อนเกิดขึ้น

สาเหตุหนึ่ง เพราะเรามองไม่เห็นสิ่งที่เพื่อนกำลังกระทำ

บางทีการมองพวกมัน เพียงแค่ใช้ดวงตา อาจไม่พอเพียง

มีตัวอย่างบทเรียน รวมทั้งคำพูดมากมายจากคนผู้อาศัยอยู่ในธรรมชาติ และเข้าใจความเป็นไปอย่างลึกซึ้ง

คุณลูเธอร์ แสตนดิ้ง แบร์ ชาวอินเดียนแดงเผ่าลาโกต้า เชื่อว่า กระแสพลังชีวิตที่เชื่อมโยงและไหลผ่านหมุนเวียนอยู่ในสรรพสิ่ง ไม่ว่าจะเป็นมวลดอกไม้ในท้องทุ่ง สายลมที่พัด ในก้อนหิน ในต้นไม้ ในหมู่นก และสัตว์ เป็นพลังงานเดียวกับที่ได้หลั่งไหลเข้าสู่มนุษย์คนแรก

พูดง่ายๆ คือ สรรพสิ่งทั้งหายจึงเป็นพี่น้องกัน ที่ก่อกำเนิดโดยความลี้ลับของธรรมชาติอันยิ่งใหญ่

ที่สำคัญ พวกเขารู้สึกว่า สัตว์เป็นชีวิต อันมีสิทธิ์ อันชอบธรรม ที่จะดำรงชีวิตอยู่ มีสิทธิ์จะขยายเผ่าพันธุ์ มีสิทธิ์ที่จะได้รับเสรีภาพ และมีสิทธิ์ที่จะได้รับคำขอบคุณจากมนุษย์

ในฐานะของมนุษย์ผู้หนึ่งที่อาศัยอยู่บนดาวดวงนี้

ผมรู้สึกได้ถึงการเป็นหนี้บุญคุณพวกมัน

 

โดยไม่จำเป็นต้องอาศัยอยู่ในป่า แต่หากเราเข้าใจและเกิดความเคารพ เราจะพบเห็นความยิ่งใหญ่ของธรรมชาติ ผู้ละเอียดกับทุกสิ่ง ชีวิตต่างๆ ได้รับการออกแบบร่างกาย และมีวิถีในการอยู่ร่วมกันอย่างสอดคล้อง

วันนี้ ยังคงมีเสียงนกร้องอยู่ในป่า พวกมันส่งเสียงบอกแหล่งอาหาร บอกอาณาเขต บอกความรู้สึก เตือนภัย แสดงความรื่นเริง มีความสุข ในป่าไม่เคยไร้เสียงนก

จากในกรงมีนกส่วนหนึ่งยังส่งเสียงร้อง ยังร้องเพลง

บทเพลงที่คนได้ยินเป็นความไพเราะ

แท้จริงมันไม่ใช่เสียงแห่งความสุข มันคล้ายเป็น “บทเพลงแห่งความเศร้า”

เสียงอันโหยหาถึงอิสรภาพ บทเพลงที่หวังว่าพวกมันจะได้ใช้ปีกที่มีโบยบินไปในท้องฟ้ากว้าง

ที่สำคัญ หวังว่าสักวันคนจะได้ยิน รวมทั้งเข้าใจความหมายที่อยู่ในบทเพลงแห่งความเศร้านี้… •

 

หลังเลนส์ในดงลึก | ปริญญากร วรวรรณ

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022