LIVING | ‘มฤตภาพ’

นพมาส แววหงส์

คนเราเกิดมาต้องตายทุกคน!!!

นี่เป็นสัจธรรม นี่เป็นความจริง นี่เป็นเรื่องจริงของชีวิตที่จริงแท้แน่นอนเห็นได้จะแจ้งชัดเจนอย่างที่ไม่มีใครปฏิเสธได้

แต่เหตุใดคนเราจึงใช้ชีวิตเสมือนว่าเรามีเวลาไม่จำกัดอยู่บนโลกนี้ ไม่ตระหนักไม่ระลึกรู้ในแก่นสารของความจริงข้อนี้

ถ้าพูดกันแบบชาวพุทธที่ระลึกถึงพุทธปัจฉิมโอวาท–ซึ่งพระพุทธเจ้าตรัสเตือนให้เราน้อมใจใช้ปัญญาพิจารณาให้ถ่องแท้ก่อนเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน–ก็คือ เราใช้ชีวิตอยู่ในความประมาท มองไม่เห็นความตาย-ที่กำลังจะมาถึงเบื้องหน้า ไม่ช้าก็เร็ว–อย่างที่ไม่มีทางหลบเลี่ยงหลีกหนีไปไหนได้พ้น

Living เล่าเรื่องราวของชายสูงวัยผู้ใช้ชีวิตไปวันๆ ในฐานะเฟืองจักรในระบบของสังคม มีลูกน้องแอบตั้งฉายาขันๆ เรียกเขาลับหลังว่า “ซอมบี้”

มิสเตอร์วิลเลียมส์ (บิล ไนฮี) เป็นหัวหน้าแผนกโยธาธิการในศาลกลางของมหานคร ทำงานแบบเช้าชามเย็นชาม

เช้าขึ้นก็นั่งรถไฟเข้าลอนดอนมานั่งเป็นหัวหลักหัวตอในห้องทำงาน ออกคำสั่งให้ลูกน้องเดินเอกสารคำร้องจากภาคประชาชน และส่งต่อไปยังแผนกอื่น ซึ่งปัดความรับผิดชอบไปให้แผนกอื่นอีก วนไปเรื่อยๆ จนท้ายสุดก็เวียนกลับมาที่แผนกโยธาธิการตามเดิม

หัวหน้างานโยธาไม่รู้จะผลักภาระไปไหนได้อีก ก็เลยโยนเรื่องกองสุมไว้บนโต๊ะแบบที่ไม่มีความตั้งใจจะลงมือทำอะไรต่อไป

เขาอยู่ไปวันๆ ทำอะไรซ้ำๆ ซากๆ ซังกะตายตามตารางชีวิตทุกวัน มีชีวิตอยู่ก็เหมือนไม่มี ใช้ชีวิตเหมือนผีตายซากที่เคลื่อนไหวไปมาโดยไร้จิตวิญญาณไร้จุดหมายไร้แก่นสาร

จวบจนเขาได้รับการวินิจฉัยโรคจากแพทย์ว่าเป็นมะเร็งขั้นสุดท้าย และจะมีชีวิตอยู่ได้เพียงหกเดือน

เสียงเรียกจากมฤตยูเป็นเสียงปลุกให้เขาตื่นจากอาการหลับใหลไร้สติอยู่ในโลก หันมาประเมินคุณภาพชีวิตของตน และมองเห็นคุณค่าของเวลาที่ยังเหลืออยู่บนโลก

มฤตภาพ คือภาวะที่มนุษย์ไม่ได้มีชีวิตอยู่ตลอดกาล ไม่ได้อยู่ยงคงกระพันหรือไม่มีความเป็นอมตนิรันดร์กาล นับเป็นเสียงปลุกให้ตื่นที่ชะงัดที่สุด ทำให้มนุษย์ประเมินชีวิตที่ยังเหลือใหม่ โดยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและวิถีชีวิตอย่างหน้ามือเป็นหลังมือ

หนังวางท้องเรื่องไว้ใน ค.ศ.1953 ในลอนดอน มีบรรยากาศย้อนยุคอันมีเสน่ห์ของทศวรรษภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2

แผลของสงครามยังคงปรากฏให้เห็น โดยเฉพาะในจุดที่โดนทิ้งระเบิดและยังไม่ได้รับการบูรณะซ่อมแซมจากหน่วยราชการ

กลุ่มผู้หญิงในท้องถิ่นยื่นเอกสารคำร้องให้หน่วยราชการสร้างบริเวณที่โดนระเบิดให้เป็นสนามเด็กเล่นในละแวกบ้าน แต่นั่นก็เป็นเพียงเสียงเล็กๆ ของชาวบ้านร้านถิ่นที่ไม่มีหน่วยงานไหนยินดีรับผิดชอบ

มิสเตอร์เวคลิง (อเล็กซ์ ชาร์ป) เพิ่งเข้าไปทำงานในแผนกโยธาธิการเป็นวันแรก และได้รับรู้ระบบเช้าชามเย็นชาม โบ้ยความรับผิดชอบให้ว่อนไปทั่วหน่วยงาน โดยไม่มีใครยอมเหนื่อยยากลำบากกาย

เมื่อมิสเตอร์วิลเลียมส์รู้ว่าความตายจะมาถึงตัวในเวลาไม่ช้าไม่นาน เขาก็พบว่ายากที่จะบอกเล่าเก้าสิบให้ใครฟัง แม้แต่กับลูกชายที่อยู่บ้านเดียวกัน

ทางเลือกทางแรกของเขาคือการจบชีวิตตัวเองก่อนจะถึงเวลา โดยเบิกเงินสะสมทั้งชีวิตมาครึ่งหนึ่ง ซื้อยานอนหลับจำนวนมาก และนึกจะ “ใช้ชีวิตให้คุ้ม” ในแหล่งบันเทิงก่อนลาจากโลกไป

เขาได้เจอมิสเตอร์ซัทเธอร์แลนด์ (ทอม เบิร์ก) นักเขียนผู้เจนจบกับชีวิตราตรี ซึ่งนอนไม่หลับ และขอให้พาไปท่องราตรีและใช้ชีวิตให้สุดเหวี่ยง แม้กระทั่งยอมเปลี่ยนจากหมวกโบว์เลอร์ที่ใช้มาตลอดชีวิตเป็นหมวกแบบอื่น

ตรงข้ามกับบุคลิกเก็บตัวไม่ชอบแสดงออกและไม่สุงสิงกับใคร มิสเตอร์วิลเลียมส์อาสาขึ้นเวทีร้องเพลงพื้นเมืองเก่าแก่ที่ทำให้เห็นความงดงามในชีวิต

และยังไม่ยอมกลับไปทำงานอีกจนอีกพักใหญ่ จวบจนคิดสะระตะได้ว่าจะใช้เวลาที่เหลือทำประโยชน์แก่คนอื่นได้อย่างไร

และได้กลับมาใช้ชีวิตอย่างมีชีวิตชีวาและแสนสุข

Living เป็นรีเมกของหนังเก่าชื่อ Ikiru (1952) ของบรมครูชาวญี่ปุ่น อาคิระ คุโรซาวะ ซึ่งได้แรงบันดาลใจส่วนหนึ่งมาจากนิยายขนาดสั้นของรัสเซียชื่อ The Death of Ivan Ilyich โดยลีโอ ตอลสตอย

โดยมีนักเขียนมือทอง คาซุโอะ อิชิกุโระ เป็นคนเขียนบทและแปลงท้องเรื่องมาอยู่ในลอนดอนในช่วงเวลาใกล้เคียงกับหนังต้นเรื่อง

อิชิกุโระเป็นนักเขียนที่ชนะรางวัลโนเบลสาขาวรรณคดี และหนังสือที่ได้รับยกย่องมากที่สุดของเขา คือ The Remains of the Day ซึ่งได้รับการสร้างเป็นภาพยนตร์ (1992) โดยมีแอนโทนี ฮอปกินส์ และ เอ็มมา ทอมป์สัน แสดงนำ

บิล ไนฮี เล่นหนังมาแล้วมากมายเป็นเวลายาวนาน แต่ยังไม่เคยได้บทที่ท้าทายและเป็นโอกาสให้เขาแสดงความสามารถได้มากเท่า Living

บทของวิลเลียมส์เป็นบทที่ละเมียดละไม ไม่โฉ่งฉ่างออกนอกหน้า ซึ่งตัวละครมองลึกเข้าไปภายในตัวของตัวเอง และสร้างพลังอย่างเงียบๆ ในความพยายามสร้างคุณค่าให้แก่ชีวิตตนเอง

แม้จะไม่มีบทมากนัก แต่เวคลิงเป็นตัวละครสำคัญที่อยู่แกนกลางเรื่อง เป็นคนที่วิลเลียมส์เขียนจดหมายทิ้งไว้ให้โดยเฉพาะ ในฐานะมรดกที่เขาทิ้งไว้เบื้องหลัง

เมื่อจากไปใหม่ ๆ วิลเลียมส์สร้างแรงบันดาลใจให้เพื่อนร่วมงานโดยรอบ ซึ่งปฏิญาณจะเดินตามรอยเท้าเขาในการทำงาน แต่ยังไม่ทันไร คำปฏิญาณนั้นก็เลือนหายเป็นกับสายลม เหลือเพียงข้อความในจดหมายที่ทิ้งไว้เป็นมรดกและเครื่องเตือนใจ…

…ไม่ให้หลงทางในการใช้ชีวิตอยู่บนโลก…

เป็นหนังดีมากค่ะ ลึกซึ้งกินใจ และชวนเพลิดเพลิน หาดูได้ทางอเมซอนไพรม์ •

LIVING

กำกับการแสดง

Oliver Hermanus

บทภาพยนตร์

Kazuo Ishiguro

แสดงนำ

Bill Nighy

Aimee Lou Wood

Alex Sharp

Tom Burke

ภาพยนตร์ | นพมาส แววหงส์