มีปฏิกิริยาหลายหลากภายหลังจากพรรคก้าวไกลมีมติลงโทษ ส.ส.ชาย สองคน ซึ่งถูกระบุว่ามีพฤติกรรม “คุกคามทางเพศ”

ท่ามกลางอารมณ์ความรู้สึกโกรธแค้น-ผิดหวังของผู้สนับสนุน (รวมถึง ส.ส.หญิงหลายคนในพรรค) และการโจมตีจากฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง หนึ่งในประเด็นน่าสนใจที่หลายคนมองข้ามไป ก็คือ “การคุกคามทางเพศ” ที่เกิดขึ้นในทั้งสองกรณี ไม่ได้มีลักษณะเป็น “การข่มขืน” ทว่า คล้ายจะมีรายละเอียด บริบท และเงื่อนไขที่สลับซับซ้อนกว่านั้น

ทั้งยังวางอยู่บนมาตรฐานแบบใหม่ ที่ประเมิน “การคุกคามทางเพศ” อย่างแตกต่างไปจากบรรทัดฐานเดิมๆ ของสังคมไทยเมื่อ 1-2 ทศวรรษก่อนมากพอสมควร

รายการ “The Politics” ทางช่องยูทูบมติชนทีวี มีโอกาสสนทนาเรื่องนี้กับ “ช่อ-พรรณิการ์ วานิช” อดีตโฆษกพรรคอนาคตใหม่ และคณะกรรมการบริหารคณะก้าวหน้า

โดยหนึ่งในคำถามสำคัญ ก็ได้แก่ สำหรับพรรคก้าวไกลแล้ว อะไรคือพฤติกรรม “การคุกคามทางเพศ” ที่ไม่สามารถยอมรับได้

พรรณิการ์เห็นด้วยกับคำแถลงของ “ชัยธวัช ตุลาธน” หัวหน้าพรรคก้าวไกลคนปัจจุบัน ที่บรรยายว่า พฤติกรรมที่เกิดขึ้นของนักการเมืองชายทั้งสองรายนั้นเป็นมากกว่า “การคุกคามทางเพศ”

“คุณชัยธวัชไม่ได้พูดแค่เรื่องการคุกคามทางเพศ แต่ว่าเป็นเรื่องของความสัมพันธ์เชิงอำนาจและการใช้อำนาจในทางมิชอบด้วย…

“ดิฉันก็ไม่รู้หรอกว่ารายละเอียดของเคสนี้คืออะไร แต่จากการแถลงของคุณชัยธวัช คือชัดเจนว่ามันเป็นเรื่องที่เกิดจากการใช้สถานะ ส.ส. กับผู้เสียหายด้วย หมายความว่านี่คือความร้ายแรงในระดับเดียวกับการคอร์รัปชั่น เพราะอะไร? อย่าเพิ่งงงนะคะ

“เพราะว่านี่ไม่ใช่การที่อยู่ดีๆ นาย ก. คุกคามทางเพศนาง ข. แต่นี่คือคุณใช้สถานะความเป็นนักการเมืองของคุณ ไปเรียกรับผลประโยชน์ ในที่นี้ก็คือความสัมพันธ์ทางกายกับบุคคลอื่น อันนี้มันไม่ได้ต่างอะไรกับการเรียกรับสินบน สำหรับดิฉัน”

 

ตามความเห็นและประสบการณ์ของอดีตโฆษกพรรคอนาคตใหม่ เธอยืนยันว่า ส.ส.ชายทั้งสองคน น่าจะผ่านการอบรมและล่วงรู้เป็นอย่างดี ว่าอะไรคือ “พฤติกรรมคุกคามทางเพศ” ที่พวกเขาไม่พึงกระทำหรือก้าวข้ามเส้น

“มันไม่ใช่แค่เบสิกว่า ตกลงเราต้องมาเรียนรู้กันใหม่ว่าอะไรคือการคุกคาม-ไม่คุกคาม ซึ่งช่อจะบอกเลยนะคะว่า ในฐานะที่ช่อคุยกับคุณไอติม (พริษฐ์ วัชรสินธุ-โฆษกพรรคก้าวไกล) เยอะ เรื่องของการพยายามทำความเข้าใจเรื่องการคุกคามทางเพศกับบุคลากรของพรรคก้าวไกล

“คุณไอติมก็เป็นคนที่จริงจังเรื่องนี้มาก เข้าใจว่ากับครูธัญ ธัญวัจน์ (กมลวงศ์วัฒน์-ส.ส.บัญชีรายชื่อ) ที่เป็นคนอบรมบุคลากรของก้าวไกลในเรื่องนี้ เขาก็มาปรึกษาช่อว่า เราควรทำหลักสูตรแบบไหน อย่างไร

“ก็คือมันมีการอบรมเรื่องนี้อย่างต่อเนื่อง อย่างจริงจังเข้มข้น ตั้งแต่สมัยเป็นว่าที่ผู้สมัคร เป็นผู้สมัคร แล้วก็ตอนเป็น ส.ส. หมายความว่าบุคลากรของพรรคก้าวไกลต้องทราบว่าอะไรคือ ‘การคุกคาม-ล่วงละเมิดทางเพศ'”

 

ก่อนที่ช่อจะขยายความต่อว่าอะไรคือพฤติกรรม “การคุกคาม-ล่วงละเมิดทางเพศ” ขั้นต่ำสุด ที่ยอมรับไม่ได้ในมาตรฐานแบบ “อนาคตใหม่-ก้าวไกล”

“ดิฉันยกตัวอย่างให้ก็ได้ว่า มันไม่ใช่แค่ (ความหมาย) แบบอนุรักษ์ที่เราเข้าใจกันมาแบบเดิมๆ ว่าต้องข่มขืน ต้องมีการมีเพศสัมพันธ์ สอดใส่เข้าไป หรืออะไรแบบนี้ มันไม่ใช่แค่นั้น

“มันยังรวมถึงการคุกคามด้วยวาจา การก่อให้เกิดความเดือดร้อนรำคาญทางเพศ เช่น คุณส่งข้อความตื๊อเขาไปทุกวัน ไม่ได้เป็นแฟนกันเลย ไม่ได้มีความสัมพันธ์โรแมนติกอะไรต่อกัน แต่คุณส่งข้อความหาเขาทุกวันหรือเกือบทุกวันว่า ‘ถึงไหนแล้ว? กลับบ้านหรือยัง? นอนหรือยัง?’ อันนี้ถือว่าคุกคามไหม?

“อันนี้ถ้าโดนร้องในพรรคอนาคตใหม่หรือพรรคก้าวไกล คุณโดนนะคะ เพราะว่านี่คือสิ่งที่เรียกว่า ‘การก่อความเดือดร้อนรำคาญทางเพศ’ ถ้าผู้หญิงเขาบอกแล้ว อันนี้ไม่โอเค แต่คุณก็ยังทำอีก ‘ถึงไหนแล้ว? ทำอะไรอยู่? คิดถึงนะ’ ไปเรื่อยๆ ทุกวัน อันนี้ก็คือเข้าข่ายแล้ว”

 

แม้สิ่งที่อธิบายไปข้างต้นจะดูเป็น “คุณค่า-ค่านิยมแบบใหม่” ในสังคมไทย แต่พรรณิการ์ก็เชื่อมั่นว่ามีผู้คนจำนวนไม่น้อย ที่หันมายึดถือคุณค่าเหล่านี้มากขึ้นเรื่อยๆ ตามลำดับ

“เรื่องพวกนี้ถามว่าเป็นเรื่องคุณค่าใหม่ในสังคมไทยไหม? (ตอบว่า) ใหม่ ที่ผ่านมา ผู้ชายไทยแซวเด็กเสิร์ฟ ‘ไงจ๊ะ น้องสาวคนสวย สวยจังเลย อุ๊ย แต่งตัวดีจังเลย กระโปรงสั้นน่ารักจังเลย’ เนี่ยไม่เป็นไร นั่นคือ 20 ปีที่แล้ว

“แต่ในปัจจุบัน สังคมไทย อย่างน้อย ‘สังคมที่พวกเราอยากเห็น’ ก็ไม่ได้ยอมรับว่าเรื่องเหล่านี้คือสิ่งที่มันสามารถทำได้ คุณไม่สามารถทำได้

“มันก็เหมือนกับที่ตอนนั้นมีคนถามว่า พล.อ.ประยุทธ์ (จันทร์โอชา) เรียกดิฉันว่า ‘คุณคนสวย’ (ระหว่างการประชุมสภาผู้แทนราษฎร) ทำไมถึงมีปัญหา? อ้าว เขาชมว่าสวย ไม่เห็นจะเป็นอะไรเลย ซึ่งตอนนั้น ดิฉันก็ดีใจที่มีคนจำนวนมากเข้าใจว่าทำแบบนี้มันไม่ได้ คุณทำแบบนี้มันคือ ‘การด้อยค่า’ ส.ส.หญิง

“เรื่องพวกนี้ถูกอบรมในที่อบรมสัมมนา ส.ส. (ของพรรคอนาคตใหม่และก้าวไกล) แต่อย่างที่บอก เคสที่ทำให้ถูกขับออกเนี่ย แน่นอนว่าคงไม่ใช่แค่ไปชมใครว่าสวย ดิฉันเข้าใจว่าทั้งสองเคสมีลักษณะความร้ายแรงกว่านั้นมาก”