มองบ้านมองเมือง/ปริญญา ตรีน้อยใส

อาคารรุ่นใหม่

โลกมนุษย์กำลังแปรเปลี่ยนไปสู่ยุคใหม่ ที่ยังไม่รู้จะเรียกขานกันอย่างไร บางคนใช้คำว่า ยุคหลังสมัยใหม่ Post Modern บ้าง หรืออย่างที่รัฐบาลใช้ว่ายุค 4.0 บ้าง

โลกยุคใหม่น่าจะเป็นยุคเทคโนโลยีสารสนเทศก้าวหน้า ระบบดิจิตอลเข้าแทนที่ระบบอะนาล็อก อันส่งผลต่อการทำงาน เครื่องใช้ และวิถีชีวิตมนุษย์ อย่างที่รู้เห็นกันอยู่ทุกวันนี้

ผลผลิตในยุคอุตสาหกรรมเริ่มหายไปหรือกำลังจะหายไป อย่างเช่น กล้องถ่ายรูป นาฬิกาข้อมือ เครื่องเล่นเทป วิทยุ โทรทัศน์ เครื่องติดตามตัว และอื่นๆ อีกมากมาย

มีผลิตภัณฑ์ใหม่ ทั้งที่จับต้องได้ เช่น แท็บเล็ต โทรศัพท์มือถือ หรือจับต้องไม่ได้ เช่น อโกด้า ลาซาด้า แกร็บ รวมทั้งอูเบอร์ ที่สร้างความสะดวกสบาย และความวุ่นวาย

หรือกลายเป็นความขัดแย้ง อย่างเช่น อูเบอร์ กับสหกรณ์แท็กซี่และแท็กซี่โบราณ

ไม่เว้นแม้แต่โรงเรียนสอนสถาปัตย์ ที่มีปัญหาเรื่องแนวคิดในการออกแบบ ด้วยแนวคิดสมัยใหม่ที่เดิมเน้นเรื่องรูปทรงตามการใช้สอย และสัจนิยมในวัสดุและโครงสร้าง ล้วนล้าสมัย เอาต์มากในสายตานิสิตนักศึกษารุ่นใหม่

ตัวอย่างที่ใช้อธิบาย คือ โทรศัพท์รุ่นโบราณ ที่ประกอบด้วยก้านหนาพอดีมือจับ ปลายด้ามล่างสำหรับพูด จึงมีรูรับเสียงและกระบังกันเสียงอื่นเข้ามารบกวน ปลายด้านบนสำหรับฟัง จึงมีรูกระจายเสียง ความยาวของก้านหรือระยะห่างของปลายทั้งสอง เท่ากับระยะห่างจากปากถึงหูคนพอดี จากก้านที่พูดและที่ฟัง จะมีสายโทรศัพท์ขดเป็นม้วน ยืดได้ หดได้ เชื่อมต่อกับตัวฐาน ด้านบนของฐานเป็นที่วางก้านพูดฟัง มีร่องเตรียมไว้สำหรับวาง ไม่ให้กลิ้งตก

ถัดลงมาเป็นแป้นหมุนหมายเลขโทรศัพท์ที่เป็นวงกลม มีรูกลมเล็กๆ เรียงราย ขนาดใหญ่พอให้นิ้วเข้าไปหมุน ฐานจะกว้าง แล้วสอบขึ้นไปด้านบน เพื่อไม่ให้ฐานพลิกไปตามแรงหมุนหมายเลข

โทรศัพท์รุ่นโบราณแบบนี้ จึงตั้งมั่น แข็งแรง ใช้งานได้ดีมาเป็นร้อยปี

แต่พอเป็นโทรศัพท์มือถือที่ใช้กันทั่วไปตอนนี้ รูปทรงนั้นแปรเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง

กลายร่างเป็นรูปสี่เหลี่ยมแบน รูรับเสียงพูดกับรูกระจายเสียง เล็กจนมองแทบไม่เห็นว่าอยู่ตรงไหน ขนาดก็ไม่สัมพันธ์กับอะไร แล้วแต่ชอบใหญ่ ชอบเล็ก จะพกติดตัวไปไหนหรือไม่ การใช้ไม่จำเป็นต้องแนบปากหรือแนบหู ด้านหน้าที่เป็นแผ่นกระจกสีดำ ไม่มีอะไรปรากฏ แค่แตะปุ่ม ตัวเลขก็จะปรากฏขึ้น หรือรายการต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรายชื่อและหมายเลขของคนที่รู้จักหรือใช้ประจำ

นอกจากจะเป็นโทรศัพท์แล้ว ยังใช้ฟังเพลง ชมภาพยนตร์ ถ่ายรูป เก็บรูป บันทึกเสียง นาฬิกา บันทึกข้อความ เครื่องคิดเลข เล่นเกม และอื่นๆ อีกมากมาย

รูปทรงของโทรศัพท์มือถือในยุคนี้ จึงไม่สะท้อนการใช้สอยใด ไม่ว่าจะเป็นการสื่อสาร หรือกิจกรรมอื่นๆ อีกทั้งไม่มีสัจจะใดๆ เกี่ยวกับวัสดุที่ใช้

ด้วยเหตุนี้ สถาปัตยกรรมยุคนี้จึงแปรเปลี่ยนไปจากเดิม คนรุ่นเก่าอาจแปลกใจเมื่อเห็นโกดังกลายเป็นสำนักงานสถาปนิกและร้านอาหาร ในขณะที่ร้านกาแฟ กลายเป็นที่นั่งทำงาน ส่วนสำนักงานจะมีรูปแบบคล้ายสโมสรนั่งเล่น

หรือในอาคารหลังหนึ่ง ใช้เป็นทั้งศูนย์การค้า สำนักงาน โรงแรม และหรือคอนโดมิเนียม เลยไม่รู้จะสะท้อนการใช้สอยใด

อาคารรุ่นใหม่จึงเป็นเหมือนแชมพูทูอินวัน หรือกาแฟทรีอินวัน

เช่นเดียวกับคนรุ่นใหม่ที่แยกไม่ออกว่าเป็นชาย หญิง หรือกิริยาท่าทางไม่ตรงกับเพศสภาพ กลายเป็นทอม ตุ๊ด ดี้ หรือเกย์ หรือบางคนเลือกเป็นทูอินวัน เหมือนแชมพู ก็มีเหมือนกัน