การ์ตูนที่รัก/นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์

The Secret Life of Pets เมื่อสัตว์เลี้ยงอยากฆ่าคน!

อิลลูมิเนชั่นวางตลาดหนังการ์ตูนดีๆ ถึง 2 เรื่องในปี 2016 เรื่องหนึ่งคือ Sing ซึ่งเล่าให้ฟังแล้ว อีกเรื่องหนึ่งคือ The Secret Life of Pets ชีวิตลับสัตว์เลี้ยง

แม็กซ์เป็นหมาของแคธี่ ทั้งสองอาศัยอยู่บนอพาร์ตเมนต์ในแมนฮัตตัน แม็กซ์เหมือนหมาทั่วโลกมีงานประจำวันคือ “รอเจ้านายกลับบ้าน” ยิ้มเมื่อเห็นแคธี่เดินมา เศร้าเมื่อแคธี่เดินผ่านไปโดยไม่แวะทักทาย

ที่แท้แม็กซ์ทำอะไรในช่วงเวลายาวนานที่แคธี่ออกไปทำงาน แล้วสัตว์เลี้ยงอื่นๆ ของเจ้านายคนอื่นๆ ในแต่ละห้องของอพาร์ตเมนต์เล่า พวกมันทำอะไร หมาตัวอื่นๆ แมว นก หนู สัตว์เหล่านี้ไม่ได้รอเจ้านายเหมือนพวกหมาที่รอร้อรอ

วันหนึ่ง แคธี่อุ้มหมาขนฟูตัวใหญ่ยักษ์กลับมาบ้าน มันชื่อดุ๊ก ดุ๊กเจ้าเล่ห์แสนกล แย่งที่นอน อาหารและแคธี่ไปจากแม็กซ์ ดูเหมือนแม็กซ์จะเพลี่ยงพล้ำในตอนแรก แต่แล้วมันก็คิดแผนการร้ายกำจัดดุ๊ก

แผนการร้ายนำแม็กซ์และดุ๊กไปพบกับแก๊งแมวเถื่อนนำทีมโดยแมวสฟิงซ์ชื่อโอโซน และหวิดจะถูกเทศบาลจับตัวเอาไป โอโซนเป็นแมวสฟิงซ์ที่ไม่มีเจ้าของทั้งที่แมวพันธุ์นี้มีนิสัยดีกว่าแมวทั่วไป เป็นแมวที่มาต้อนรับเจ้าของเหมือนหมา ดูเหมือนสัตว์เลี้ยงบางตัวจะอยู่ผิดที่ผิดทาง

ผิดที่ผิดทางมากที่สุดคือใต้มหานครนิวยอร์ก

ในโครงข่ายท่อระบายน้ำขนาดยักษ์ใต้มหานครนิวยอร์กเป็นที่อยู่ของสัตว์เลี้ยงที่ถูกเจ้านายทารุณหรือทอดทิ้ง เลี้ยงดูไม่ดี ถูกตีหรือทารุณกรรม ไปจนถึงทิ้งขว้างยามเบื่อหน่าย มีสัตว์หลากหลายประเภทนับร้อยที่นี่ รวมทั้งงูและจระเข้ โดยมีหัวหน้าแก๊งเป็นกระต่ายสีขาวน่ารักชื่อสโนว์บอล

สโนว์บอลออกจะคุ้มดีคุ้มร้าย เขาเคยเป็นกระต่ายของนักมายากลก่อนที่จะถูก “ทำให้หายไป” ความแค้นฝังใจทำให้สโนว์บอลตั้งปณิธานที่จะนำทัพสัตว์เลี้ยงหัวเน่า “ฆ่า” มนุษย์ให้หมดสิ้น สโนว์บอลพาแม็กซ์และดุ๊กมาเมืองใต้ดินแล้วขอให้ทั้งคู่เล่าถึงวีรกรรมฆ่าเจ้านายให้ฟังก่อนที่จะทำพิธีรับน้องใหม่

ตั้งแต่เริ่มเรื่องมาถึงตรงนี้ ความรุนแรงเพิ่มขึ้นทุกขณะ ตอนที่แม็กซ์และดุ๊กลองเชิงกันยังไม่เท่าไร ครั้นพบแก๊งแมวโอโซนดูเหมือนการตบตีและต่อยหน้าจะมากขึ้น ความรุนแรงทวีมากขึ้นอีกเมื่อมาถึงเมืองใต้ดิน ฉากทำร้ายร่างกายอย่างโจ๋งครึ่มไม่บันยะบันยังมีให้เห็นในสไตล์ทอมกับเจอร์รี่ หนักที่สุดคือฉากการตายของงูยักษ์เขี้ยวโง้ง

ทอมกับเจอร์รี่โดนอะไรขนาดนี้ไม่ตาย แค่แบน แต่งูยักษ์เขี้ยวโง้งนี้ตายจริง ตายอนาถเสียด้วย

อันที่จริงทอมกับเจอร์รี่ถูกต่อว่าเรื่องเหยียดผิวมากกว่าเรื่องความรุนแรงดังที่คนส่วนใหญ่รับทราบ ทอมกับเจอร์รี่เป็นผลผลิตของทศวรรษที่ 60 สะท้อนวัฒนธรรมการอยู่ร่วมกับคนผิวสีเวลานั้น แม่บ้านผิวดำที่เราเห็นเฉพาะเท้าเดินไปมาพร้อมสำเนียงคนผิวดำเป็นส่วนที่ถูกโจมตีมาก จนกระทั่งต้องมีการแก้ไขสำเนียงของเธอในเวลาต่อมา

หนังการ์ตูนเรื่องหนึ่งถูกสร้างขึ้นภายใต้บริบทของวัฒนธรรมนั้นๆ ณ เวลานั้นๆ เมื่อพิจารณาว่าอะไรรุนแรงหรือไม่รุนแรงจึงควรพิจารณาด้วยว่าความรุนแรงแบบไหนหรือขนาดไหนที่มากเกินบริบท

พ่อแม่จำนวนหนึ่ง รวมทั้งในอเมริกาเหนือและคานาดาลงความเห็นว่าทอมกับเจอร์รี่รุนแรงมากเกินไป แสดงความเป็นห่วงว่าเด็กๆ จะเลียนแบบ ในขณะที่นักวิชาการจำนวนหนึ่งกลับไม่คิดเช่นนั้น นักวิชาการเห็นว่าเด็กๆ สามารถแยกทอมกับเจอร์รี่ออกจากความเป็นจริงในชีวิตประจำวัน เพราะนี่คือเรื่องระหว่างแมวกับหนูซึ่งไม่ถูกกันตามธรรมชาติและพร้อมเอาชีวิตกันตามธรรมชาติด้วย ในขณะที่คนส่วนใหญ่รอบบ้านไม่ทำตัวเช่นนั้น กล่าวคือ ความรุนแรงที่เห็นนั้นเหมาะสมแล้วกับแมวและหนู แต่ไม่เหมาะสมกับผู้คนรอบข้างอย่างเห็นได้ชัด

อ่านแล้วชวนให้นึกถึงละครบ้านเรา โดยเฉพาะอย่างยิ่งบทจูบแล้วตบ รักแล้วข่มขืน หากใช้การเปรียบเทียบแบบเดียวกัน นักแสดงที่เห็นบนจอนั้นมิใช่ตัวการ์ตูน มิใช่หมาแมวที่ไหน เป็นคนจริงๆ

ความเป็นห่วงว่าเด็กๆ จะได้อะไรไม่ดีไม่งามจากละครทีวีมีมูล

ความรุนแรงในหนังการ์ตูนชีวิตลับสัตว์เลี้ยงนี้ละม้ายคล้ายคลึงทอมกับเจอร์รี่หลายตอน

แม้กระทั่งในตอนจบเมื่อสองสหายแม็กซ์กับดุ๊กคืนดีกัน รักกัน แล้วช่วยเหลือกันก็เป็นเรื่องที่พบเห็นในตอนจบของทอมกับเจอร์รี่หลายครั้งโดยเฉพาะพวกตอนพิเศษขนาดยาว

ด้วยความที่ความรุนแรงที่เห็นนี้เหมาะกับบริบทของยุคสมัยและเป็นการ์ตูนสัตว์เลี้ยงพูดได้ซึ่งไม่จริงตั้งแต่แรก

จึงดูเหมือนไม่มีใครแตะประเด็นความรุนแรงเลย เสียงชื่นชมมีมากมายอีกทั้งทำรายได้ถล่มทลาย

บริบทของยุคสมัยอะไร คำตอบคือนี่เป็นยุครุ่งอรุณแห่งความหลากหลายของชาติพันธุ์ การกดขี่และการก่อการร้าย

ฉากเมืองสัตว์เลี้ยงชั้นต่ำใต้มหานครนิวยอร์กเทียบกับพวกหมาแมวนกผู้ดีบนอพาร์ตเมนต์แมนฮัตตันสะท้อนความแตกต่างชัดเจนตั้งแต่แรก หากเทียบจำนวนนับแล้วจะพบว่าสัตว์เลี้ยงที่ถูกทอดทิ้งมีมากกว่ามากและมีความหลากหลายในตัวเองมากจนเกินกำลังที่จะจำแนก พวกมันไม่มีอะไรนอกจากหลบซ่อนที่จุดต่ำสุด

และถ้าลองถึงจุดต่ำสุดเสียแล้วก็จะมีทางไปเพียงทางเดียวคือขึ้นข้างบน

หนังเรื่อง The Secret Life of Pets ออกฉายเดือนกรกฎาคม ส่วน Sing ออกฉายเดือนธันวาคม ทั้งสองเรื่องส่งข่าวสารคล้ายคลึงกัน ถ้าลองถึงจุดต่ำสุดเสียแล้วก็จะมีทางไปเพียงทางเดียวคือขึ้นข้างบน

ฉากกระต่ายขาวขนฟูสโนว์บอลสยองขวัญนำทัพไล่ล่าแม็กซ์และดุ๊กจากแมนฮัตตันไปจนถึงบรู๊กลินแข่งกันกับทีมสัตว์เลี้ยงแสนรักซึ่งนำทีมโดยปอมเมอราเนียนขาวขนฟูกิ๊ดเจ็ดแสนสวยซึ่งแอบหลงรักแม็กซ์มานาน คือฉากประลองกำลังระหว่างชนชั้นในยุคสมัยนี้

ความก้าวร้าวของสโนว์บอลจะหมดทางเยียวยาแล้วจริงๆ หรือ?