ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 1 - 7 พฤษภาคม 2563 |
---|---|
คอลัมน์ | ล้านนาคำเมือง |
ผู้เขียน | ชมรมฮักตั๋วเมือง สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ |
เผยแพร่ |
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตั้งอยู่บริเวณเชิงดอยสุเทพ ตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นมหาวิทยาลัยของรัฐแห่งแรกที่จัดตั้งขึ้นในส่วนภูมิภาคของประเทศไทย
ตามโครงการการพัฒนาการศึกษาในส่วนภูมิภาค พ.ศ.2501 เนื่องจากเกิดจากการรณรงค์เรียกร้องของคนเชียงใหม่ นำโดยนายกีและนางกิมฮ้อ นิมมานเหมินท์ ให้มีการขยายการศึกษาระดับอุดมศึกษาสู่ส่วนภูมิภาคตั้งแต่ปี พ.ศ.2493
สิบปีต่อมาคณะรัฐมนตรีจึงมีมติอนุมัติให้จัดตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ขึ้น โดยกำหนดให้เปิดสอนในปีการศึกษา 2507 และให้กระทรวงศึกษาธิการ นำโดย ม.ล.ปิ่น มาลากุล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการในสมัยนั้นดำเนินการ
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่เปิดเรียนวันแรกในวันที่ 18 มิถุนายน พ.ศ.2507 ครั้งนั้นมีเพียง 3 คณะคือ คณะมนุษยศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ และคณะวิทยาศาสตร์
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่อย่างเป็นทางการในวันที่ 24 มกราคม พ.ศ.2508
คณะแรกที่ก่อตั้งขึ้นก่อนจัดตั้งมหาวิทยาลัยคือ คณะแพทยศาสตร์ ซึ่งแต่เดิมจัดตั้งเป็นโรงเรียนแพทย์ในส่วนภูมิภาค เพื่อแก้ไขปัญหาขาดแคลนแพทย์ โดยตราเป็นพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเป็นคณะแพทยศาสตร์เชียงใหม่ เมื่อ 19 กรกฎาคม 2503 และได้รับทุนสนับสนุนส่วนหนึ่งจากอเมริกา
ดังนั้น คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่จึงถือกำเนิดก่อนมหาวิทยาลัยถึง 5 ปี
ตราประจำมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เป็นรูปช้างชูคบเพลิง มีภาษาบาลีว่า “อตฺตานํ ทมยนฺติ ปณฺฑิตา” อยู่ในกรอบเส้นรอบวงด้านบน และคำว่า “มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พ.ศ.2507” อยู่ด้านล่างตรงกลาง ระหว่างข้อความทั้งสองนี้ มี “ดอกสัก” คั่นกลางปรากฏอยู่ ทั้งด้านซ้ายและด้านขวา ซึ่งมีความหมาย คือ
ช้าง เป็นสัญลักษณ์ของภาคเหนือ การก้าวย่างของช้าง คือความเจริญก้าวหน้า คบเพลิง คือ ความสว่างไสวแห่งปัญญาและวิชาการ
รัศมี 8 แฉก คือ คณะทั้ง 8 ที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่จะจัดตั้งขึ้นตามวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ดอกสัก ที่ปรากฏอยู่ทั้งด้านซ้ายและด้านขวา ถือเป็นต้นไม้ที่มีค่าสะท้อนความอุดมสมบูรณ์ในภาคเหนือ
พุทธสุภาษิต “อตฺตานํ ทมยนฺติ ปณฺฑิตา” มีความหมายว่า บัณฑิตทั้งหลายย่อมฝึกตน
ปัจจุบันมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ทำหน้าที่ดีงามเป็นสถาบันระดับอุดมศึกษาในส่วนภูมิภาคมาครบรอบ 55 ปีแล้ว ทุกวันนี้มีการสอน 340 หลักสูตรใน 22 คณะวิชา 2 บัณฑิตมหาวิทยาลัย และ 4 สถาบันวิจัย มีนักศึกษาจำนวน 35,341 คน (ข้อมูล ณ วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563) โดยมีอธิการบดีมาแล้ว 15 คน
ปัจจุบันคือ ศาสตราจารย์คลินิก นายแพทย์นิเวศน์ นันทจิต