เมื่อวานมีเพื่อนมากินข้าวที่บ้าน ฉันหุงข้าวเยอะ ปรากฏว่าเพื่อนชอบกินผัก ชอบอาหารของฉัน แต่กินแป้งน้อยมาก เราก็เลยเหลือข้าวเย็นอยู่มากโข

ปกติฉันหุงข้าวทีละน้อย หุงกินใหม่ทุกมื้อ ไม่เคยเลยสักครั้งที่จะหุงข้าวแต่เช้าเต็มหม้อ แล้วเก็บไว้กินทั้งวัน เพราะสิ่งไม่คาดคิดเกิดขึ้นได้เสมอ เช่น เราเปลี่ยนใจอยากกินส้มตำกับขนมจีน หรืออยากกินแป้งชนิดอื่น เช่น ก๋วยเตี๋ยวหรือพาสต้า

หุงข้าวไม่ใช่เรื่องยาก และใช้เวลานิดเดียว ฉันจึงหุงแค่พอกิน ล้างหม้อเก็บไว้ พอจะกินค่อยหุงต่อ ครัวของเราก็เลยไม่ค่อยมีข้าวเหลือ

เว้นเสียแต่วันนี้ ฉันยอมรับว่าคาดการณ์ผิด ไม่คิดว่าเพื่อนจะกินแป้งน้อยขนาดนี้

“ถ้าเป็นยายคงเอามาทำข้าวคั่ว กินกับแกงส้มที่เหลือ มันอร่อยมากเลยนะ บางทีเหลือแต่น้ำแกงส้ม ยังกินข้าวหมดจานเลย”

“แต่เราไม่มีแกงส้ม” เขาว่า

“ใช่ แล้วเราก็ขี้เกียจไปตลาดด้วย”

ช่วงหลังฉันพบว่า ความขี้เกียจไปตลาด ทำให้ฉันประหยัดได้มาก เช่น ถ้าฉันขยันไป ฉันจะตั้งต้นความคิดด้วยการแกงอะไรสักอย่าง และเราก็ต้องจ่ายเงิน ตรงกันข้าม ถ้าฉันขี้เกียจไปตลาด แต่ขยันเข้าครัว ฉันก็ไม่ต้องจ่าย หรือจ่ายแค่ไม่กี่สิบ จากแผงผักเล็กๆ ใกล้บ้าน และร้านชำ

 

วิธีคิดเกี่ยวกับการจ่ายตลาดของฉันเปลี่ยนไปตามปริมาณเงินในกระเป๋า ฉันซื้อแต่ของที่แน่ใจว่าใช้ และใช้จนหมด ไม่ซื้อเผื่อไว้ ไม่กลัวจะไม่มีของติดตู้เย็น ฉันแค่จ่ายเพื่อทำเมนูที่ตั้งใจไว้ แล้วซื้อผักที่เหี่ยวยากมากเพิ่มสักหน่อย รวมทั้งเนื้อสัตว์

เราไม่จำเป็นต้องกินแกงทุกวัน ก๋วยเตี๋ยวผัดก็เป็นมื้อเย็นได้ แกงจืดอย่างเดียวก็เป็นกับข้าวได้ กินน้ำพริกไม่ต้องมีแกงจืดก็ได้ แต่ก็มีบางวัน ที่ฉันให้รางวัลเขา ให้รางวัลตัวเอง ด้วยมื้อที่จัดเต็ม มีอาหารหลายๆ อย่าง

อาหารจานเดียวที่ครบห้าหมู่จึงมีความสำคัญยิ่ง เพราะประหยัดทั้งเวลาและต้นทุน บางมื้อ เรากินข้าวผัดกะเพรากับสลัด ซึ่งใช่ ไม่มีใครนิยมกิน แต่เราชอบข้าวผัดกะเพรา และมีผักทำสลัดเหลืออยู่ในตู้เย็น เราเห็นควรว่าผักต้องรีบกิน อีกทั้งเราอยากให้ทุกมื้อมีผัก ที่สำคัญ เราพบว่า มันก็อร่อยดีนะ

“ทำข้าวผัดมั้ย” เขาเสนอ เขาชอบข้าวผัดมาก กินเท่าไรก็ไม่เบื่อ ในวงเล็บว่าต้องมีพริกน้ำปลา

ฉันเห็นด้วย เพราะไม่มีเมนูไหนใช้ข้าวเย็นได้สมบูรณ์แบบเท่าข้าวผัด แต่ฉันไม่อยากทำข้าวผัดหมู ต่อให้เรามีหมูก็เถอะ อยากให้มันแตกต่างออกไป และพิเศษสักหน่อย

 

เปิดตู้เย็นอีกครั้ง

มีพริกขี้หนู ต้นหอม มะนาว แตงกวา และขิง

ขิงทำให้ฉันคิดถึงแหนม เรามีถั่วลิสงอีกด้วย คั่วใหม่ๆ กินกับแหนมอร่อยที่สุด

“ข้าวผัดแหนมเนื้อดีกว่า วันก่อนเห็นร้านเหล้าดองย่างขาย”

“โห ดีเลย ย่างก็ยิ่งหอม”

ฉันหัวเราะ ใช่ และเราคงต้องซื้อมาเผื่อสักหน่อย เผื่อมันจะกลายเป็นกับแกล้ม

ฉันต้องรีบซื้อ เพราะมันหมดเร็วมาก แหนมเนื้ออร่อย แถมไม่มีหนังหมูให้รำคาญใจ คิดแล้วก็อยากเอามาทำหลน แต่ก็นะ ต้องไปหากะทิอีก และโจทย์ของวันนี้คือ กินข้าวเย็น

ได้แหนมมา ฉันแกะใบตองออก เอานิ้วขยี้ให้เป็นชิ้นเล็กๆ

นอกจากแตงกวากับต้นหอม ฉันเจอมะเขือเทศกลิ้งอยู่ในช่องผักอีกลูก จัดการเอาผักมาล้าง แล้วหั่นแช่ตู้เย็น

กับข้าวผัด ฉันมักเตรียมผักก่อน เพราะผักที่เย็นและกรอบทำให้เรากินข้าวผัดอร่อยขึ้นมาก

พริกขี้หนูสวนยังพอมีราวสิบกว่าเม็ด พอดีกับพริกน้ำปลา ใส่กระเทียมเยอะๆ หน่อย เพราะเขาชอบมาก

หั่นขิงเป็นเต๋าไว้ และคั่วถั่วลิสง วางข้างจานข้าวผัด

เตรียมทุกอย่างให้พร้อม พอจะกิน เราค่อยผัด โดยเริ่มจากไข่ดาวก่อน ฉันอยากกินไข่กรอบ ที่ไข่แดงสุกด้วย จัดการทอดแบบนั้นทั้งสองฟอง

กระทะใบเดิมที่ใช้ดาวไข่ เอาน้ำมันออกไปจนเกือบหมด พอกระทะร้อน ฉันตอกไข่ลงไปสามฟอง ใช้ตะหลิวขยี้จนไข่สุก ปิดเตา เทไข่ใส่ถ้วยรอไว้

ด้วยวิธีนี้ จะได้ข้าวผัดที่ไข่ไม่เกาะตัวอยู่กับข้าว ไข่จะเป็นตัวของตัวเอง โดยกระจัดกระจายเป็นส่วนหนึ่งของจาน เช่นเดียวกับแหนมเนื้อ

เพราะแหนมสุกแล้ว การผัดข้าวจึงง่ายขึ้นมาก

ฉันเอาข้าวเย็นมาคลุกกับซีอิ๊วขาว เกลือ น้ำตาล (นิดหน่อย) คลุกให้เข้ากัน แล้วใส่แหนมเนื้อลงไปด้วย

กระทะใบเดิม ใส่น้ำมันน้อยมากๆ รอให้กระทะร้อนฉ่า จึงค่อยใส่ทุกอย่างลงไปพร้อมกัน ข้าว แหนม และไข่

คนให้ข้าวร้อนจนทั่วถึง ใส่ต้นหอมซอยเยอะๆ แล้วฉันก็ปิดเตา

พอจัดลงจาน เราก็ได้ข้าวผัดที่ดูดีมาก ขิงหั่นเต๋ากับถั่วทอดทำให้จานนี้ดูพิเศษ

 

ฉันมองข้าวผัดสองจานบนโต๊ะ ภูมิใจจัง “ไม่น่าเชื่อว่าเราก็แค่ออกไปซื้อแหนม”

“แต่ก็เพราะเราพยายามจะกินข้าวเย็น และใช้ทุกอย่างในตู้เย็นด้วยมั้ย เราถึงได้ข้าวผัดแบบนี้” เขาว่า

จริงของเขา ตั้งแต่เศรษฐกิจไม่ค่อยดี เราก็คิดละเอียดขึ้นมาก เกี่ยวกับวัตถุดิบ จนบางครั้งเกือบๆ จะเรียกว่าขี้เหนียว

แต่ดูสิ อาหารของเราไม่ได้ด้อยลง มันไม่ได้อร่อยน้อยลงเลย เงินน้อยลง แต่เราคิดมากขึ้น และขยันทำอาหารมากขึ้น

เราก็เหมือนกับคนส่วนใหญ่ของประเทศ ไม่ว่าอย่างไร เราจะอดทน

รอ รอจนกว่าวันนั้นจะมาถึง