เมื่อช่วงเทศกาลปีใหม่มาถึง ห้างร้านต่างๆ จะพากันเปิดประโคมเพลงปีใหม่กันโดยไม่ต้องนัดหมาย เป็นอย่างนี้มาเนิ่นนานตั้งแต่ผมจำความได้ และใน playlist นั้น จะต้องมีเพลง “เก่าไปใหม่มา” เพลงรับปีใหม่สุดคลาสสิคของวงสุนทราภรณ์ เปิดดังกึกก้องไปทั้งห้าง รวมทั้งในหัวของผมด้วย

เพลงนี้ต่างจากเพลงอื่นๆ เพราะแม้เนื้อเพลงจะเป็นภาษาไทย แต่ผู้คนก็พากันฟังไม่ออกกันถ้วนหน้า แล้วเดาเนื้อกันไปตามความเข้าใจของแต่ละท่าน

ก่อนจะมาเล่าเรื่องความเข้าใจเนื้อเพลงผิด ผมขอนำเนื้อเพลง ที่ครูศรีสวัสดิ์ พิจิตรวรการ ผู้ที่โปรดปรานการเขียนเนื้อเพลงด้วยภาษาไทยอันวิจิตรพิศดาร ได้เขียนไว้อย่างสวยงามมาให้ชมกันก่อนครับ

เพลง: เก่าไปใหม่มา

ศิลปิน: คณะวงสุนทราภรณ์

เก่าไปใหม่มา ทิวาวิภามาแล้วเลื่อมลาย

เพริศพรพร่างพราย

ฟ้าโปรยผันปรายปีใหม่กรายเยือนขวัญ

เก่าไปใหม่มา เพื่อนเอ๋ยเพื่อนมาชื่นตาหากัน

ร่วมฉลองปีทองปีเงิน ส่งสรรเสริญเจริญพรพลัน

ต่างอภิวันท์แล้วอภินันท์ขวัญดวงจิตระริน

เก่าไปใหม่มา ทิวาวิภามาแล้วเลื่อมลาย

เพริศพรพร่างพราย

ฟ้าโปรยผันปรายปีใหม่กรายเยือนขวัญ

เก่าไปใหม่มา เพื่อนเอ๋ยเพื่อนมาชื่นตาหากัน

ร่วมฉลองปีทองปีเงิน ส่งสรรเสริญเจริญพรพลัน

ต่างอภิวันท์แล้วอภินันท์ขวัญดวงจิตระริน

ไชโย ไชโย

ไชโยให้สรวงยิน ไชโยให้สรวงยิน

รักกันให้โสภิน รักกันให้โสภิน

เล้าโลมดินฟ้าใหม่

เห็นไหมครับว่าเนื้อเพลงของเพลงนี้ ใช้ภาษาไทยได้วิจิตรบรรจงมากๆ จนคนรุ่นใหม่และอาจจะรุ่นเก่าหลายท่านฟังแล้วไม่เข้าใจกันไป จนต้องค่อยๆ มาอ่านเนื้อเพลงกัน แต่ที่มีการฟังผิดเพี้ยนมากที่สุด เห็นจะเป็นท่อนคอรัส ที่ผมเองก็เข้าใจผิดมาตั้งแต่เด็กว่า “ไชโยให้สรวงยิน…รักกันให้โสภิน” ที่ท่านแต่งไว้อย่างไพเราะกลายเป็น “ไชโยฉันจะให้ผัวกิน!!!” ไปซะอย่างนั้น และเป็นความงุนงงที่คุ้นเคย จนเลิกสงสัยไปในที่สุด

จนกระทั่งผมมาสืบเสาะในเว็ปพันทิปก็พบว่ามีคนเข้าใจผิดไปต่างๆ นาๆ อีกหลากหลายแบบเช่น “ไชโย จั๊กกะเดี่ยมโสภี จั๊กกะดี่ฟ้าใหม่” บ้างก็ว่า “จั๊กจั่นโสภี” บางคนก็ได้ยินออกทะเลไปเป็น “มะมาปั่นหูที แล้วไปกินหมาป่า” หรือ “ฉันจะให้ผัวกิน” แบบผมก็มี หลักฐานความเข้าใจนี้ สามารถไปหาอ่านได้ที่เว็ปดังกล่าวครับ สนุกมากๆ

อย่างไรก็ตาม เพลงนี้เป็นเพลงที่งดงามมากๆ เพลงหนึ่ง ที่มีผู้ประพันธ์ทำนองคือครูเอื้อ สุนทรสนาน ปูชนียบุคคลของวงการเพลงไทยที่เราคุ้นเคย นำเสนอด้วยเพลงสไตล์กัวราช่า ซึ่งเป็นแนวดนตรีลีลาศที่นิยมกันมากในยุคต้น พ.ศ. 2500 ขับร้องโดยนักร้องหญิงเสียงนำสองท่าน คุณศรีสุดา และคุณวรนุช ที่ร้องผสมผสานกันได้ลงตัวที่สุด และมีนักร้องชายเป็น ครูเอื้อ คุณวินัย เลิศ สมศักดิ์ นักร้องฝ่ายชายร่วมขับร้อง จัดเป็นผลงานในยุคทองของวงสุนทราภรณ์เลยทีเดียว

หากเราพิจารณาดูดีๆ จะพบว่านี่คือเพลงที่ทันสมัยมากๆ ในยุคเวลาของเขา แล้วได้ก้าวผ่านเวลาเกือบ 70 ปี มาเปิดให้เราฟังกันเป็นปกติในทุกๆ เทศกาลปีใหม่

ในฐานะของคนวัยครึ่งๆ กลางๆ ไม่แก่มากและไม่เด็กจนเกินไป ผมพบเห็นผู้ใหญ่หลายท่านมีปัญหากับเนื้อเพลงของคนรุ่นใหม่ และมีความลำบากในการเข้าใจ ส่วนคนรุ่นใหม่ หากมาเจอเพลงนี้ ก็น่าจะพบกับปัญหาในการเข้าใจ ด้วยศัพท์ที่ไม่ค่อยได้ใช้กัน และต้องมีความรู้ในภาษาไทยที่ดี ประกอบกับเทคนิคการร้องที่แตกต่าง ก็ทำให้ผู้ฟังเข้าไม่ถึงหัวใจเพลงได้ แต่แม้เข้าไม่ถึง ก็ไม่ได้แปลว่าไม่ชอบ เพลงนี้ส่วนตัวแล้วผมรักมากๆ เพราะทุกอณูแห่งช่วงเวลาทั้งปีใหม่อันน่าจดจำของผมตลอดชีวิต ได้อัดแน่นอยู่ในท่วงทำนองเพลง เก่าไปใหม่มานี้

แล้วปีนี้คุณฟัง “เก่าไปใหม่มา” กันหรือยังครับ?

ขอขอบคุณท่าน จิระ สัตตะพันธ์คีรี กูรู สุนทราภรณ์ ที่กรุณาให้ข้อมูลประกอบการเขียนบทความนี้ครับ