เธอจ๊ะ

Zootopia มีคำสองคำอยู่ในหนึ่งคำนั้น คือคำว่า zoo กับคำว่า utopia

utopia คือสถานที่ คือดินแดนในอุดมคติ ดินแดนที่เชื่อว่าทุกอย่างสมบูรณ์แบบในตัวเอง

Sir Thomas More นักเขียนและนักปราชญ์ผู้รอบรู้ในหลากหลายแขนงวิชาเป็นคนแรกที่ใช้คำนี้ ในหนังสือที่ท่านเขียนชื่อ Utopia ซึ่งเป็นคำที่นำมาจากภาษากรีกอีกที แปลว่า no place หมายถึงว่าดินแดนนี้ไม่มีปรากฏที่ไหนมาก่อน หมู่มวลมนุษย์ต้องร่วมมือร่วมใจสร้างมันขึ้นมา สารานุกรมบริแทนนิก้าอธิบายไว้ง่ายๆ เช่นนั้น

ในหนังสือ Utopia ผู้คนที่อยู่ที่นั่นไม่มีสิ่งใดหรืออะไรให้ต้องเป็นห่วง เป็นกังวล ไม่มีเรื่องให้ทุกข์ตรม ผู้คนทำงานวันละ 6 ชั่วโมง เวลาที่เหลือมีไว้พักผ่อนตามอัธยาศัย ทุกคนมีบ้าน บ้านสวยและมีสวน มีโรงเรียนดีๆ มีข้าวปลาอาหารก็เพียงพอ เป็นต้น

แต่ก็มีแปลกๆ เช่น ทุกบ้านจะมีทาส มีว่าดินแดนแห่งนี้ไม่มีความเป็นส่วนตัว อ่านหนังสือนี้ต้องตีความ ต้องถามกลับไปกลับมากันเหนื่อยเลย สุดท้ายก็ยากอยู่ดีที่จะบอกให้แน่ๆ ว่ายูโทเปียคืออะไร?

สารานุกรมบริแทนนิก้ายังบอกด้วยว่า ช่วงปี ค.ศ.1663 ถึง ค.ศ.1858 ในทวีปอเมริกาเหนือเอง มีชุมชนมากกว่า 130 ชุมชน สร้างตนเองให้เป็นชุมชนยูโทเปีย ผลลัพธ์คือล้มเหลวทุกราย

Zootopia หนังการ์ตูนเรื่องเยี่ยมเรื่องยอด ดูหนังไปยังไม่ถึงห้านาทีดีก็รู้แล้วว่ามันต้องดี มันต้องสนุก เป็นเรื่องของสิงสาราสัตว์น้อยใหญ่ ในดินแดนแห่งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

มีเมืองหนึ่งทันสมัยใหม่เสมอ ชื่อ ซูโทเปีย เป็นเมืองในฝัน

ตัวละครเอกของเรา เป็นกระต่ายน้อยตัวเล็ก ชื่อเด็กหญิงจูดี้ ฮ็อพพ์ อาศัยอยู่กับพ่อแม่กระต่าย ในเมืองเล็กๆ ชื่อ Bunnyburrow

…Just 211 miles away,
stands the great city of Zootopia.
Where our ancestors first joined
together in peace.
And declared that anyone can be anything!

ซูโทเปียอยู่ห่างไปเพียง 211 ไมล์
บรรพบุรุษของเราอยู่ร่วมกันอย่างสันติ
และประกาศว่าเราจะเป็นอะไรก็ได้!

หนูกระต่ายน้อยจูดี้ถึงได้ฝันใฝ่ถึงเมืองซูโทเปียนี้ มันช่างดีนัก ที่เราจะเป็นอะไรก็ได้ โลกไม่ได้น่ากลัวเหมือนเมื่อก่อน

Now predator and prey live in harmony.
And every young mammal
has multitudinous opportunities.

ผู้ล่ากับผู้ถูกล่าอยู่อย่างสมัครสมานสามัคคี
สัตว์ตัวเล็กตัวน้อยทุกตัวมีโอกาสมหาศาล
เพื่อนๆ และหนูกระต่ายน้อยต่างฝันที่จะได้โอกาสนั้น โอกาสนั้นสำคัญกว่าทรัพย์สินเงินทอง

ตัวหนึ่งบอกว่าอยากเป็น actuary ว่าแต่ว่ามันคืออะไรหนอนั่น?

มันคืออาชีพนักคณิตศาสตร์ประกันภัย ทำหน้าที่วิเคราะห์เหตุการณ์ในอดีต ประเมินความเสี่ยงในปัจจุบัน ฉันขอทายว่าเขาก็ต้องเก่งหลายวิชาเลย อย่างน้อยก็ต้องคณิตศาสตร์ สถิติ เศรษฐศาสตร์ และการเงิน

น่าเอ็นดู เห็นหนูตัวจ้อยอยู่ชั้นประถมต้น พูดเสียงดังอยากเป็นนักคณิตศาสตร์ประกันภัย

ส่วนหนูกระต่ายน้อยจูดี้ก็ไม่แพ้ใคร

I can make the world a better place.
I am going to be… a police officer!

หนูจะทำให้โลกนี้ดีขึ้น
หนูจะเป็น…ตำรวจ!

พ่อกระต่ายแม่กระต่ายถึงกับมองหน้ากันเพลียๆ โถๆ ๆ ลูกเอ๋ย พ่อแม่ทำไร่แครอต ลูกก็มาสืบทอดกิจการเถิด อย่าคิดฝันอะไรเกินตัวเลย

Well, we gave up on our dreams, and we settled.
You see, that’s the beauty of complacency, Jude.

พ่อกับแม่เลิกล้มความฝัน มาตั้งตัว
มันเป็นความงามของความพอใจในตนเอง

พ่อกับแม่ยกตัวอย่างตนเอง โอ้อวดกับลูกอย่างภาคภูมิใจ

complacency อ่านว่า คอม เพล้ เซน ซี่ หมายถึง ความรู้สึกที่เราพึงพอใจในความสามารถหรือความเป็นอยู่ของตนเอง อันจะทำให้เราไม่อยากพยายามให้มากขึ้น

พ่อกระต่ายแม่กระต่ายพึงพอใจในในชีวิตชาวไร่ ได้ปลูกแครอตเหมือนกับเพื่อนพ้องน้องพี่ชาวกระต่ายอีก 275 ตัว

We’re changing the world.
One carrot at a time.

พ่อกับแม่ก็ปลี่ยนแปลงโลก
ทีละหนึ่งหัวแครอต

หนูกระต่ายน้อยจูดี้เข้าใจพ่อแม่ ได้แต่บอกไป Amen to that. สาธุค่ะพ่อคะ

แต่ก็ยังมุ่งมั่นตั้งใจต่อไป ลูกน้อยกลอยใจของพ่อแม่มีวิถีของตนที่แตกต่างแค่นั้นเอง

หนูกระต่ายน้อยจูดี้เติบโตเป็นนางสาวน้อยจูดี้ สมัครเขาเรียนโรงเรียนตำรวจ และฝึกฝนอย่างหนัก ไม่มีย่อไม่มีท้อไม่มีถอย ไม่กลัวไม่เกรงไม่ขยาด แม้เพื่อนร่วมรุ่นจะตัวใหญ่บึกบึนอย่างแรด ฮิปโป ช้าง ฯลฯ

และสุดท้ายนางสาวจูดี้ก็เรียนจบจากโรงเรียนตำรวจ และได้เป็น valedictorian เสียด้วย

valedictorian ไง นักเรียนที่เป็นที่หนึ่งของชั้นปี และได้กล่าวปราศัยบนเวทีในงานวันรับประกาศนียบัตร ในฐานะตัวแทนรุ่น

นางสาวกระต่ายน้อยจูดี้มีหลายสิ่งที่ต้องเรียนรู้ในการเป็นตำรวจที่ดี แต่ทว่า ทำไมเจ้านายมอบหมายให้ไปทำงานหน่วยจราจร หน้าที่หลักๆ ก็แค่คอยออกใบสั่งให้รถที่จอดนานเกินมิเตอร์ที่หยอดตังค์ไว้

Sir, I”m not just some token bunny.
หัวหน้าคะ ฉันไม่ได้มาเป็นกระต่ายสัญลักษณ์เฉยๆ

token หมายถึง สัญลักษณ์

แล้วกระต่ายน้อยนี้มาเป็น token bunny คือมาเป็นสัญลักษณ์ของอะไร?

อันนี้เราคงต้องตีความเองสินะ, อย่างหนึ่งคือฉันว่ากระต่ายเป็นเหมือนชนกลุ่มน้อย เข้ามาเป็นตำรวจเพื่อที่กรมตำรวจจะได้มีภาพลักษณ์ที่แสดงให้เห็นว่าเป็นองค์กรที่ต้อนรับคนจากหลากหลายชาติพันธุ์ หนูจูดี้ถึงระแวงคิดไปว่า หัวหน้าอาจไม่มอบงานสืบสวนสอบสวนแบบตำรวจที่เป็นชายแล้วยังร่างกายกำยำล่ำสัน

การเป็นกระต่ายตัวจิ๋วเดียว เป็นเพศหญิง ก็คงได้แต่เดินแจกใบสั่ง ต้องใส่เสื้อกั๊กสีส้มหยั่งก๊ะวินมอเตอร์ไซค์ วันแรกหนูจูดี้ก็อยากแสดงฝีมือเลย อันนี้หนูจูดี้ก็ต้องเรียนรู้ชีวิตในด้านที่เป็นเรื่องหน้าที่การงาน

ทำวันแรกไม่ปลื้มใจเลย มีแต่พ่อกับแม่น่ะสิที่ภูมิใจด้วยเหตุผลที่ไม่ค่อยถูก

It’s the safest job on the force!
She”s not a real cop!

งานนี้ปลอดภัยที่สุดในกรม!
ลูกไม่ได้เป็นตำรวจแท้ๆ!

การเป็นตำรวจสายตรวจ ตรวจตราท้องถนน ก็นำพาโอกาสมาหาหนูจูดี้ได้พบหมาจิ้งจอกเจ้าเล่ห์ คอยดำเนินแผนการหลอกชาวบ้าน ที่ต่อมาเป็นประโยชน์ต่อหนูจูดี้ ด้วยการยอมโดนบังคับให้ไปสืบคดี

จิ้งจอกเจ้าเล่ห์นำพาไปเจอเจ้าพ่อมาเฟียที่จิ้งจอกเจ้าเล่ห์เคยก่อเรื่องแย่ๆ ไว้ และที่สำคัญเจ้าพ่อมาเฟียจำได้ไม่ลืมน่ะสิ

We broke bread together…
And how did you repay my generosity?

เรากินข้าวด้วยกัน
ไหงมาตอบแทนน้ำใจกันเยี่ยงนี้?

break bread เป็นสำนวน หมายถึง กิน, กินอาหาร

คดีแรกในชีวิตของหนูจูดี้ได้มาโดยบังเอิญ เป็นคดีคนหาย หัวหน้าก็ให้เวลาแค่สองวันในการปิดคดี แต่หนูจูดี้มุ่งมั่นในการทำงานอย่างเต็มความสามารถที่มี

หนังมันดีนะ ฉันว่าเป็นหนังฮีโร่ และฮีโร่คือตัวเรานั่นเอง ไม่ต้องมองไกลที่ไหนเลย เมื่อเราคิดเราฝัน เราต้องลงมือทำ ต้องพยายามหาทางไปถึงฝัน และความฝันมันเป็นจริงได้เพราะการฝึกฝนและความพยายามอย่างหนักของเราเอง

แล้วยังมีที่สำคัญไปกว่านั้น มันคือเราทุกคนมีสิทธิ์ทำผิดทำพลาด แต่เราต้องรับผิดชอบ แก้ไขให้มันถูกต้อง

นี่ยังไม่นับเรื่องการมองโลกมองคนนะ เด็กๆ จะได้เรียนรู้แต่เล็กว่า เราต้องรู้จักเคารพในความแตกต่างของกันและกัน ทั้งรูปร่างหน้าตาและความคิดความเห็น

หนังมันดีน่ะ สนุก ตลก มีสาระมากมายในนั้น ชอบที่สุดเลย

ฉันเอง