หินในหลุมศพ 'ร่างเสมือน' หลังความตาย   หินมีคำบอกเล่าเรื่องราวเก่าแก่ดึกดำบรรพ์อย่างมหัศจรรย์พันลึก หรือกล่าวอีกอย่างได้ว่าภาษาและวรรณกร...

  หลังความตายต่างระดับ พิธีกรรมก็ต่างขนาด   ชุมชนหลายพันปีมีคนต่างระดับ ได้แก่ ชนชั้นนำกับชนชั้นชาวบ้าน ดังนั้น พิธีกรรมหลังความตายมีต่างร...

  โลกหลังความตาย ของคนหลายพันปี   พิธีศพแบบดั้งเดิมดึกดำบรรพ์ราว 2,500 ปีมาแล้ว ร่วมสมัยวัฒนธรรมบ้านเชียง (จ.อุดรธานี) และวัฒนธรรมบ้านเก่า...

  งานศพมีสวดอภิธรรม กำจัดสวดพระมาลัย   งานศพตามประเพณีที่ทางการของรัฐราชการวมศูนย์ทุกวันนี้กำหนดแบบแผนโดยอ้างความเป็นไทย ไม่เป็นไปตามหลักฐ...

  เพลงเทพทอง ร้องสมสู่สังวาส ไม่มีในรัฐสุโขทัย   "เพลงเทพทอง" เป็นชื่อเพลงโต้ตอบแก้กันของหญิงชายที่กล่าวขวัญกันว่ามีคำร้องหยาบคายที่สุดเพล...

  'ขุนบรม' วีรบุรุษในตำนานของผู้ไท ต้นตอ 'บรมราชา' และ 'อินทราชา' ในไทย   ผู้ไทจากเมืองแถน (เวียดนาม) เป็นบรรพชนต้นทางคนไทยในเมืองไทย (คือ...

  ผู้ไท 'ชาวสยาม' ลุ่มน้ำโขง-เจ้าพระยา   ผู้ไทเมืองแถนในเวียดนาม มีส่วนเกี่ยวข้องกับชาวสยามใน "เสียมกุก" (ภาพสลักที่ปราสาทนครวัด) ทั้งในแง...

  ชาวกูย โขง, ชี, มูล ค้าช้างสมัยอยุธยา   คนพื้นเมืองดั้งเดิมของลุ่มน้ำมูล เทือกเขาดงรัก เรียกตนเองว่า "กูย" แปลว่าคน แต่ถูกคนชั้นนำกรุงรั...

  'ช้างบ้าน' เก่าสุด พบในไทยหลายพันปีมาแล้ว   ช้างป่าถูกจับมาฝึกเป็นช้างบ้านเพื่อใช้งานตามต้องการของคน พบเก่าสุดขณะนี้อยู่ในไทยบริเวณลุ่มน...

  เมืองแถน (เวียดนาม) ถึงเมืองไทย (อยุธยา) เส้นทางการค้าดินแดนภายในภาคพื้นทวีป หลายพันปีมาแล้วจากเรื่องขุนบรม   ผู้ไท หรือไทดำ มีส่วนเก...

  'ไทย' ลุ่มน้ำเจ้าพระยา มีต้นตอจาก 'ไท' เมืองแถน   คําว่า "ไทย" ที่พบครั้งแรกๆ ราว 800 ปีมาแล้วบริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยาในประเทศไทย มีต้นตอจ...

  คนไทย, เมืองไทย, ไทยใหญ่, ไทยน้อย มีต้นทางจาก 'ผู้ไท' หรือ 'ไทดำ'   ภูไท, ลาวโซ่ง, ไททรงดำ เป็นชื่อเชิงดูถูกใช้เรียกชาวผู้ไทหรือไทดำ ซึ่...