อัลแบร์โต กอร์ดา (Alberto Korda) ชาวคิวบาเป็นช่างภาพอีกคนหนึ่งมีจับภาพ “ตำนาน” ของ เช เกวารา ในปี 1960 เขาถ่ายภาพของ ฟิเดล คาสโตร ผู้นำคิวบา เห็น เช เกวารา อยู่ข้างหลัง เมื่อซูมภาพขึ้นมา จึงได้ภาพของ เช เกวารา สวมหมวกเบเรต์สีแดงติดดาวทอง

ภาพของ เช เกวารา ภาพนี้เป็นเหตุจนได้เมื่อ ดิอานา ดิอัซ โลเปซ (Diana Diaz Lopez) ลูกสาวของ อัลแบร์โต กอร์ดา (Alberto Korda) ยื่นฟ้อง Reporters sans Frontieres-นักข่าวไร้พรมแดน-องค์กรพัฒนาเอกชนแห่งหนึ่งต่อศาลกรุงปารีสฐานละเมิดลิขสิทธิ์ คิดเป็นเงินถึง 1.142 ล้านยูโร

ทั้งนี้เพราะ Reporters sans Frontieres นำภาพเช เกบาราสวมหมวกเบเรต์ไปพิมพ์ที่มุมโปสเตอร์และโปสการ์ดที่รณรงค์ต่อต้านนโยบายจำกัดเสรีภาพสื่อของ ฟิเดล คาสโตร

โดยใช้ภาพที่รู้จักกันดีช่วง May “68 เมื่อนักศึกษาฝรั่งเศสลุกฮือต่อต้านรัฐในเดือนพฤษภาคม 1968 อันเป็นภาพตำรวจสวมหมวก ยกกระบองที่พร้อมจะตีกระหน่ำ ทว่าใส่หน้าของ เช เกวารา แทนตำรวจนายนั้น และพิมพ์ข้อความว่า “ยินดีต้อนรับสู่คิวบา เรือนจำที่ใหญ่ที่สุดในโลกสำหรับนักหนังสือพิมพ์”

ศาลออกคำสั่งมิให้เผยแพร่ภาพนี้ด้วยเห็นว่าเป็น “การละเมิดสิทธิอันชอบธรรมของเจ้าของภาพที่ปรารถนาเชิดชูผู้ที่เขาเห็นว่าเป็นสัญลักษณ์ของเสรีภาพ”

ดังนั้น Reporters sans Frontieres จึงต้องระงับการเผยแพร่โปสเตอร์และโปสการ์ดดังกล่าว

ทว่า เรื่องมิได้จบเพียงแค่นั้น ด้วยว่ารายงานข่าวทางโทรทัศน์ช่อง LCI ทำให้เห็นโปสเตอร์ที่เป็นปัญหายังติดอยู่ในสำนักงานของ Reporters sans Frontieres เปิดโอกาสให้ ดิอานา ดิอัซ โลเปซ สามารถฟ้องได้อีกหนึ่งข้อหาและเรียกค่าเสียหายอีก 500,000 ยูโร ด้วยเห็นว่าประธานขององค์กรนี้จงใจให้สัมภาษณ์สถานีโทรทัศน์แห่งนี้หน้าโปสเตอร์ดังกล่าว

จํานวนเงินทั้งหมดและอาจรวมดอกเบี้ยด้วยสามารถทำให้องค์กรแห่งนี้ไม่สามารถดำเนินกิจกรรมต่อไปได้ Reporters sans Frontieres แย้งกลับว่าการนำภาพของเช เกบาราไปใช้ในลักษณะนั้นมิได้ทำให้เสียภาพพจน์ของ เช เกวารา นักปฏิวัติผู้ต่อสู้เพื่อความยุติธรรมในสังคม เพราะธนบัตรของคิวบาเคยพิมพ์ภาพ เช เกวารา เช่นกัน คำแย้งนี้ดูจะไม่ได้ผลนัก

Reporters sans Frontieres มองว่ารัฐบาลคิวบาอยู่เบื้องหลังปัญหาลิขสิทธิ์นี้ เพราะต้องการทำให้องค์กรของตนอ่อนแอลง ด้วยว่ามาตรการเดียวกันนี้คงจะไม่ใช้กับองค์การที่สนับสนุนรัฐบาลคาสโตร Reporters sans Frontieres มิได้อุทธรณ์ หากระงับการรณรงค์ครั้งนั้น

อย่างไรก็ตาม ทนายของ ดิอานา ดิอัซ โลเปซ กล่าวว่าลูกความของตนพร้อมที่จะเจรจากับ Reporters sans Frontieres ด้วยว่าผู้ที่เดินเข้ามาขอใช้ภาพในลิขสิทธิ์นั้นมักได้รับอนุญาต

แม้คุณเชเธอจะชีวิตหาไม่แล้ว แต่เธอสามารถทำให้องค์กรที่ปกป้องเสรีภาพของสื่อง่อยเปลี้ยเสียขาได้ เพราะคู่หูของเธอคือ ฟิเดล คาสโตร ไม่ชอบให้ใครวิพากษ์ตนเหมือนเผด็จการซ้ายและขวาทั้งหลายในโลก

หากคุณเชยังมีชีวิตอยู่ เธอจะสะกิดบอกสหายหรือไม่ว่า “น้อยๆ หน่อย” หรือว่าจะเออออห่อหมกไปด้วย

น่าคิดจริงๆ