วัฎจักรสีกากี รีดไถ – ซื้อขายตำแหน่ง – ถอนทุน ปฏิรูปตำรวจทำไมมันยากนัก ?

(Photo by Lillian SUWANRUMPHA / AFP)

ไขความจริงกับ “อดีต3นายพลตำรวจ” เผยสาเหตุที่ ทำไมองค์กรนี้จึงปฏิรูปไม่ได้ ใคร ๆ ก็มองเป็นตัวร้าย ?ซื้อขายตำแหน่ง-ถอนทุน-รีดไถ” 

ปฏิเสธไม่ได้ว่าจากกระแสข่าวฉาวต่าง ๆ ในช่วงที่ผ่านมา ล้วนมี “ตำรวจ” เป็น “ตัวละครหลัก” ไม่ว่าจะเป็นการใช้อำนาจอย่างมิชอบ การข่มขู่รีดไถประชาชน หรือกระแสข่าวการซื้อขายตำแหน่งที่เราเห็นได้มากมายในสังคมปัจจุบัน ทำให้เป็นที่น่าสงสัยของประชาชนว่า แม้จะมีการออกมาบอกว่าจะมีการปฏิรูปตำรวจ แต่ทำไมเหตุการณ์เดิม ๆ ที่มีตำรวจเป็นองค์ประกอบหลัก ที่ถูกมองว่า “สีเทา” และ ได้รับบทร้าย จำเลยของละครเรื่องนี้ ยังมีให้เห็นอยู่บ่อยครั้ง วันนี้เรามาหาคำตอบของคำถามนี้ จากบทสัมภาษณ์ 3 นายพล ผู้ที่เคยมีชื่อเสียงขององค์กรตำรวจ

การปฏิรูปตำรวจตอนนี้กำลังไปในทิศทางไหน ? พล.ต.อ.ศักดา เตชะเกรียงไกร อดีตที่ปรึกษาพิเศษ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ให้สัมภาษณ์ว่า “สำนักงานตำรวจแห่งชาติในปัจจุบันกำลังเดินทางไปแบบหลงทิศทาง”งานวิจัยหลาย ๆ งานวิจัยบอกว่าสิ่งที่ตำรวจจะชนะใจประชาชนได้นั้น คือการให้บริการที่สถานีตำรวจ และสถานีตำรวจจะเป็นสถานีที่ดีได้นั้นจำเป็นต้องมีบุคคลากรและผู้กำกับที่ดี

ดังนั้นโจทย์ที่ต้องทำคือทำอย่างไรถึงจะได้ผู้กำกับที่ดีมาบริหาร แต่สำนักงานตำรวจแห่งชาติกลับไปให้ความสำคัญกับ “การเพิ่มตำแหน่ง” และ “สร้างหน่วยงานที่ซ้ำซ้อน” ขึ้นมาหลายหน่วยงาน ทำให้เกิดการดึงกำลังจากหน่วยงานหลักไปให้หน่วยสนับสนุน ซึ่งตั้งขึ้นมาใหม่มากมายหลายหน่วย ทำให้โรงพักแต่ละโรงพักนั้นขาดกำลังในการดูแลประชาชนไปกว่า 50 %

ยกตัวอย่างเช่น หากเกิดรถชนพร้อมกันสองแห่ง กว่าร้อยเวรจะไปจุดหมายแห่งที่สองได้ใช้เวลายาวนานมาก ตำรวจเรามีสองแสนกว่าคนเหลือทำงานจริงไม่ถึงครึ่ง ซึ่งพล.ต.อ.ศักดา เตชะเกรียงไกร มองว่าจำนวนเพียงเท่านี้ไม่เพียงพอต่อสภาพความเป็นจริงกับจำนวนปัญหาสังคม

พล.ต.อ.ศักดา เตชะเกรียงไกร ยังกล่าวอีกว่า “การตั้งหน่วยงานการตั้งหน่วยงานของตำรวจขึ้นมาหลายแห่งเป็นการบั่นทอนการเจริญเติบโตของสถานีตำรวจ ผมคิดว่าการขยายหน่วย หรือการเพิ่มตำแหน่งคือการลดความกดดันในการร้องขอตำแหน่งของผู้มีอำนาจในฝ่ายต่าง ๆ ความกดดันในการต้องเอาตำแหน่งมาประเคนให้ผู้มีอำนาจ ซึ่งไม่ใช่เรื่องดีผมคิดว่าการเพิ่มกำลังให้เพียงพอในโรงพักจำเป็นมากกว่า ”

แล้วปัญหาหลัก ๆ ของตำรวจในปัจจุบันที่ส่งผลให้ภาพลักษ์ของตำรวจเลวร้ายอย่างที่เราเห็นคืออะไร พล.ต.อ.ศักดา เตชะเกรียงไกร กล่าวว่าตำรวจคิดถึงแต่การเอาตัวเองให้รอด ระดับผู้บังคับบัญชาก็เอาอกเอาใจการเมือง ปัจจุบันหน่วยงานที่สร้างขึ้นมาใหม่ บางหน่วยก็ว่างงาน และบางหน่วยก็ตั้งทีมกันออกไปรีดไถประชาชน ทั้งประชาชนทั้งผู้ประกอบการต่างได้รับความเดือดร้อน อย่างการเปิดร้านเหล้าสักร้านมันก็ไม่ได้ผิดกฎหมายอะไรขนาดนั้น แต่มีไอคนพวกนี้เป็นเหมือนแร้งบินลงมาสร้างความเดือดร้อน

อีกหนึ่งปัญหาที่เรียกได้ว่าเป็นต้นเหตุของความเลวร้ายในองค์กรของตำรวจคือ “การซื้อขายตำแหน่ง” พล.ต.อ.ศักดา เตชะเกรียงไกร กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า “ผมไม่กล้าที่จะปฏิเสธหรอกครับว่าไม่มีการซื้อขายตำแหน่งมันเป็นเรื่องที่น่าอับอาย ถ้าถามว่าเกิดจริงหรือป่าว เกิดจริง

แล้วการซื้อขายนี้ส่งผลอย่างไร ? พล.ต.ต.วิชัย สังข์ประไพ อดีต รอง ผบช.น. ฉายา มือปราบหูดำ สะท้อนว่า การแต่งตั้งโยกย้ายที่ไม่เป็นธรรม หรือการซื้อขายตำแหน่ง เมื่อมันมีการลงทุนไปแล้วสิ่งที่พวกเขาต้องการก็คือเงิน ลองคิดดูว่าถ้ามีตำรวจที่ทำงานดี ๆ อยู่มาวันหนึ่งเขาจะขึ้นตำแหน่งแต่ไม่ได้ แต่มีพวกซื้อตำแหน่งมาขึ้นตำแหน่งแล้วตำรวจดี ๆ เขาจะมีกำลังใจทำงานไหม

ยิ่งเมื่อได้คนไม่มีความสามารถขาดประสบการณ์มาเป็นยังไม่รู้ลยว่าต้องเริ่มอะไรตรงไหนก่อน ผลเสียจะไปตกอยู๋ที่ใครนอกจากประชาชน ส่วนเงินที่ซื้อขายตำแหน่งก็วนกลับไปอยู่ในมือผู้มีอำนาจในการแต่งตั้งโยกย้าย  

แล้วตำรวจดี ๆ อยู่กันอย่างไร พล.ต.อ.ศักดา เตชะเกรียงไกร บอกว่า ถ้าไม่มีสิทธิพิเศษอะไร ก็ต้องรออย่างเดียวคือรออาวุโส แล้วตาม พรบ.ตำรวจใหม่คราวนี้คิดอวุฒิโสรวมกันหมด แทนที่จะคิดของแต่ละหน่วยไป นี้เป็นภาพของการหมกเม็ด การนำอาวุโสทั้งประเทศแล้วนำมาจัดตำแหน่งแต่ละพื้นที่ก็จะได้ผู้กำกับแปลกหน้าทำให้ตำรวจพื้นที่ไม่มีโอกาสได้เติบโตเท่าตำรวจใกล้ชิด นี้คือความไม่เป็นธรรมที่เห็นได้ชัด

พล.ต.ต.วิชัย เองก็เห็นใจตำรวจดี ๆ ที่ตั้งใจทำงานยังบอกอีกว่า “ตำรวจสองแสนกว่าคนนี้เป็นองค์กรใหญ่ ตำรวจไม่ดีมันก็มี แต่ตำรวจที่ดีเราไม่เคยยกย่องพวกเขา เรามีคลิปหมดว่าตำรวจทำไม่ดีมีให้เห็นกันทุกวัน แต่ตำรวจที่ทำความดีเคยมีการโปรโมตพวกเขาบ้างไหม ถ้าผมเป็นผู้ใหญ่ในกรมตำรวจใครที่ทำความดีผมจะสรรเสริญเยินยอเพื่อเป็นตัวอย่างให้ตำรวจ เพื่อให้ประชาชนเห็น ถ้าคุณส่งเสริมคนดีผมก็เชื่อว่ามันจะเข้ารูปเข้ารอย”

แล้วปัญหานี้สามารถแก้ได้อย่างไร อดีต รอง ผบ.ตร. พล.ต.อ.วินัย ทองสอง กล่าวว่า ปัญหาตำรวจ ไม่ต้องรอกฎหมายจะปฏิรูปตำรวจพรุ่งนี้ก็ทำได้เลย เพราะสาเหตุหลัก ๆ มันมาจากผู้บังคับบัญชาชั้นสูงไม่ให้ความสนใจและปล่อยให้มีการซื้อขายตำแหน่งอย่างมโหราฬ คนดี ๆ ก็ไม่ได้รับความเจริญ ไอพวกที่ไม่ทำงานเอาแต่รีดไถชาวบ้านแล้วเอาเงินไปซื้อตำแหน่ง เพราะฉะนั้นจะปฏิรูปตำรวจ หนึ่งเลยคือต้องยกเลิกการซื้อขายตำแหน่ง และเลือกคนดี ๆ ไปเป็นผู้กำกับ สองสนับสนุนโรงพักให้มีกำลังที่เพียงพอ มีทรัพยากรที่เพียงพอต่อการทำงาน กฏหมายจะออกมาอย่างไรถ้าผู้มีอำนาจไม่จริงจังก็คงปฏิรูปไม่ได้ ถ้าจริงจัง 6 เดือนก็รู้ผล