การประชุมสุดยอดประชาธิปไตยที่ไม่สุดยอด

แปลและเรียบเรียงโดย ดร.กฤตติกา เศวตอมรกุล

เลขานุการประจำคณะกรรมาธิการการพาณิชย์และทรัพย์สินทางปัญญา สภาผู้แทนราษฎร / รองคณบดีคณะรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์

รัฐบาลของประธานาธิบดีไบเดนพยายามอย่างยิ่งที่จะส่งเสริมประชาธิปไตยทั่วโลกโดยเป็นประธานในการประชุม “การประชุมสุดยอดเพื่อประชาธิปไตย” เสมือนจริงที่จะจัดขึ้นในวันที่ 9 และ 10 ธันวาคม

ประเด็นที่น่าปวดหัวเป็นอย่างยิ่ง คือ รายชื่อประเทศที่เข้าร่วมในครั้งนี้ ซึ่งเห็นได้ชัดว่ายังไม่ได้ข้อสรุปใดๆ โดยมีเพียงประเทศประชาธิปไตยเสรีที่ยืนยันการเข้าร่วมแล้ว เช่น ฝรั่งเศส สหราชอาณาจักร เยอรมนี ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และสวีเดน ในตอนแรกที่มีรายชื่อออกมา
มีประเด็นข้อสงสัยเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของประธานาธิบดีฟิลิปปินส์และโปแลนด์ ส่วนพันธมิตรในเอเชียอย่างญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ได้รับเชิญ แต่ในขณะที่ไทยและเวียดนามไม่ถูกเชิญให้เข้าร่วม

อย่างไรก็ตาม ดูเหมือนว่าเป้าหมายหลักของรัฐบาลไบเดนนั้น ไม่ใช่เพื่อส่งเสริมประชาธิปไตยอย่างแท้จริง แต่เป็นการประกาศการเผชิญหน้ากับจีนและรัสเซีย ส่วนประเทศแถบตะวันออกกลางที่ได้เข้าร่วมนั้น มีเพียงอิสราเอลและอิรักเท่านั้น ในขณะที่อียิปต์และตุรกีกลับถูกละเลย

รัฐบาลของไบเดนปวดหัวอย่างมากต่อการเลือกประเทศที่จะเชิญเข้าร่วม เนื่องจากแม้แต่ประเทศที่ได้เชิญให้เข้าร่วมเอง ก็อาจจะปฏิเสธที่จะมางานประชุมครั้งนี้ได้ ซึ่งการประชุมสุดยอดผู้นำประชาธิปไตยนั้น จะถูกจัดขึ้นอีกเพียงไม่กี่สัปดาห์ แต่กลับพบว่ายังไม่มีรายชื่อประเทศเข้าร่วมที่ได้รับการยืนยันชัดเจนในตอนแรก รวมถึงตัวอย่างบางประเทศอย่างเช่นโปแลนด์ ที่เป็นหนึ่งในประเทศที่ได้รับเชิญ แต่มีเงื่อนไขว่าต้องให้คำนึงถึงการเคารพสิทธิและเสรีภาพแก่กลุ่ม LGBT ด้วย

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลของไบเดนโดยแท้จริงแล้วนั้นก็มีปัญหาในทีมรัฐบาลเอง รวมถึงปัญหาที่เกี่ยวข้องกับระบอบประชาธิปไตย ซึ่งกำลังถูกโดนโจมตีอยู่ นั่นก็เป็นเพราะส่วนหนึ่งมาจากข้อกล่าวหาเท็จของอดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ว่า ถูกปล้นชัยชนะจากการเลือกตั้งที่ผ่านมา และรัฐบาลของไบเดนมีความยากลำบากมากจากการสืบสวน กรณีดังกล่าวในการกล่าวโทษเหตุการณ์ผู้ชุมนุมปิดล้อมอาคารของรัฐเมื่อวันที่ 6 มกราคม โดยผู้สนับสนุนทรัมป์

โดยเมื่อไม่นานมานี้ สตีฟ แบนนอน ผู้สนับสนุนทรัมป์เพิ่งปรากฏตัวต่อหน้าผู้พิพากษาเพื่อเผชิญข้อหากล่าวหาในคดีอาญาในการฝ่าฝืนหมายศาลจากคณะกรรมการคัดเลือกของรัฐสภาที่สอบสวนการโจมตี เมื่อวันที่ 6 มกราคมและอยู่ระหว่างการพิจารณาคดีให้ประกันตัว

ในกระแสโลกขณะนี้มีประเทศต่างๆ มากขึ้นที่จะเปลี่ยนจากระบอบประชาธิปไตยไปสู่ระบอบอำนาจนิยม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อพวกเขาเห็นความล้มเหลวของการคว่ำบาตรและอาชญากรรมสงครามของสหรัฐฯ ที่เกิดขึ้น โดยไม่ได้รับการลงโทษจากสหรัฐฯ ซึ่งเป็นประเทศที่สหรัฐฯพยายามส่งเสริมประชาธิปไตย

และเป็นที่น่าแปลกที่สหรัฐฯ นั้น พยายามส่งผู้ร้ายข้ามแดนอย่างจูเลียน อาสซานจ์ ผู้ก่อตั้งวิกิลีกส์ จากสหราชอาณาจักรอย่างเปิดเผย นอกจากนี้ปัญหายังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องสำหรับรัฐบาลของไบเดน โดยเมื่อเร็ว ๆ นี้ ผู้สมัครพรรคเดโมแครตท ได้แพ้การเลือกตั้งในรัฐเวอร์จิเนีย ให้แก่ผู้สมัครหน้าใหม่ของพรรครีพับลิกันเนื่องจากพยายามส่งเสริมแนวคิดการแข่งขันที่สำคัญในโรงเรียน

อย่างไรก็ตาม ยังพอมีความหวังสำหรับระบบยุติธรรมของสหรัฐฯ เนื่องจากการพิจารณาคดีฆาตกรรมของ อาห์มูด อาร์เบอรี คนผิวสีที่เชื่อว่าถูกยิงเสียชีวิต ที่ยังมีความคืบหน้าทางด้านการตัดสินคดี

การประชุมสุดยอดเพื่อประชาธิปไตย เช่น COP26 น่าจะเป็นอีกรายการหนึ่งที่มีความคืบหน้าไปทิศทางที่ดี เกิดความร่วมมือกัน รวมถึงการประชุมสุดยอดเสมือนจริงระหว่างประธานาธิบดีสหรัฐฯ และประธานาธิบดีสีจิ้นผิงจองจีน ซึ่งมีการเผยแพร่ข่าวไปทั่วโลก และถือเป็นสัญญาณอันดีและช่วยบรรเทาความตึงเครียดระหว่างสองประเทศในปัจจุบันได้