เรื่องสั้น / เขนน้ำ หลังเทา

 

ตัวสำรอง (2)

 

ในเมื่อไม่มีรุ่นน้องร่วมเสวนาแลกเปลี่ยนและจำต้องอยู่ตามลำพังกับควันบุหรี่ที่ฟุ้งกระจาย เขาก็พยายามรื้อฟื้นนึกถึงช่วงเทอมแรกที่บรรจุเป็นครูผู้ช่วยเมื่อราวๆ หนึ่งทศวรรษก่อน ช่วงเวลานั้นนับว่ายังมีไฟร้อนแรงอยู่มากพอสมควร การเรียนการสอนพละในแต่ละชั่วโมงจึงโชกเปียกไปด้วยเหงื่อ และในครั้งหนึ่งหลังจากอบอุ่นร่างกายกันพอหอมปากหอมคอ เขาก็ชักชวนนักเรียนตัวน้อยๆ แบ่งข้างกันเล่นฟุตบอลรูหนู เขาจำได้แม่นเลยว่าเธออยู่ชั้น ป.2 และเป็นผู้หญิงเพียงคนเดียวที่มาร่วมเตะขลุกขลักชุลมุนชุลเกแล้วก็ทำให้เด็กผู้ชายต้องวิ่งไล่ตามเธอกันเป็นพรวน

และการเป็นครูพละหนึ่งเดียวในโรงเรียนประถมขนาดเล็กแห่งนี้นั้น หากเขาเล่นหรือสนใจกีฬาอะไรก็ตามแต่ นักเรียนก็จะพากันเฮโลไปเล่นและสนใจในกีฬานั้น ทว่าภาพรวมนอกเหนือจากปฏิสัมพันธ์อันดีกับเหล่านักเรียนแล้ว เขากลับเป็นครูที่เคร่งขรึมและเลือกที่จะยิ้มมากกว่าพูด เขาเคยสารภาพกับรุ่นน้องว่าไม่มีความเป็นตัวของตัวเองเอาเสียเลย เขาอึดอัดอยู่หลายปีทีเดียวกว่าจะเริ่มปรับตัวได้ อันที่จริงเขาไม่ได้ปรับตัวอะไรเลย เขายังคงเป็นคนเดิมไม่เคยเปลี่ยนแปลง เขาแค่ทำให้ทุกคนเคยชินว่าอย่างน้อยเขาก็ไม่มีพิษไม่มีภัยและรู้สึกปลอดภัยเมื่อเลือกที่จะยืนอยู่เคียงข้างนักเรียนมากกว่า และด้วยวัยที่เพิ่มมากขึ้นในทุกขณะเวลาที่ล่วงเลย ประกอบกับการที่เขายังคงมุ่งมั่นเอาจริงเอาจังกับการสูบและการดื่ม ก็ทำให้เขากลายเป็นครูพละที่หันหลังให้กับการออกกำลังกายโดยสิ้นเชิง และเขาก็แทบไม่เคยเคลื่อนไหวหรือเล่นสนุกสนานกับนักเรียนในชั่วโมงพละอีกเลย มันจึงเป็นภาพที่ตลกขบขันปนน่าสมเพชเวทนา ขณะวิ่งอย่างเหนื่อยหอบและหายใจแทบไม่ทันอยู่กลางสนามในกีฬาวันครู เขากลายเป็นเป้าโจมตีจากฝ่ายตรงข้ามที่หิวกระหายชัยชนะ สีหน้าแววตาพร้อมกระโจนเข้าขย้ำให้แหลกละเอียดกลายเป็นจุณ ทำให้เขาเดือดดาลจนถึงขั้นขยะแขยง

ทว่าการเรียนการสอนวิชาพละกลับเป็นสะพานเชื่อมตัวเขากับนักเรียนได้อย่างวิเศษ มิตรภาพที่ไร้เล่ห์เหลี่ยมเกิดขึ้นในทุกวันที่พบปะหน้าค่าตา และแม้ว่าเทอมแรกจะผ่านพ้นไปอย่างติดๆ ขัดๆ ด้วยกิจกรรมนานัปการ ทว่าเขาก็เริ่มนัดหมายซ้อมฟุตบอลเพื่อตระเตรียมเข้าร่วมการแข่งขันกีฬาประจำปีของกลุ่มโรงเรียนละแวกใกล้เคียง เขาควบรวมเป็นครูผู้ฝึกสอนฟุตบอลและเทเบิลเทนนิสซึ่งเป็นกีฬาอีกประเภทหนึ่งที่ถนัด ทว่าในระยะเวลา 3 ปีหลัง ทีมโรงเรียนกลับเก็บชัยชนะไปได้เพียงแค่เกมเดียวเท่านั้น เขาจึงตัดสินใจวางมือและส่งไม้ต่อให้กับหนึ่งในคณะกรรมการโรงเรียนที่ชื่นชอบและมีงบประมาณส่วนตัวมากพอที่จะจัดหาอุปกรณ์ เสื้อผ้า น้ำดื่มสำหรับการฝึกซ้อมและแข่งขัน นั่นจึงเป็นการเปิดโอกาสให้เขาได้ทุ่มเทกับเทเบิลเทนนิส ในเมื่อฟุตบอลแพ้ราบคาบกระจุยกระจายตาข่ายแทบขาด ทว่ามันกลับเป็นไปในทิศทางตรงกันข้ามกับการดวลลูกเซลลูลอยด์ ซึ่งสามารถคว้าแชมป์ติดไม้ติดมือแทบทุกปี

ว่ากันตามตรงแล้ว เทเบิลเทนนิสเป็นกีฬาที่เขาเล่นมาตั้งแต่วัยประถม และเหตุผลที่เลือกนำมาเผยแพร่ให้กับนักเรียนที่แทบไม่เคยรู้จักมักคุ้นกับกีฬาประเภทนี้ ก็เป็นเพราะว่าเรียนรู้ได้ง่ายและไม่เจ้าระเบียบเคร่งครัดจนเกินไป ไม่ว่าจะสวมเสื้อยืด เสื้อนักเรียน หรือคีบรองเท้าแตะ รองเท้าผ้าใบ ก็เล่นได้ไม่ใช่อุปสรรค จะผมสั้นหรือผมยาวก็ไม่เป็นปัญหาต่อการตีโฟร์แฮนด์หรือแบ๊กแฮนด์ มันเป็นเกมกีฬาที่สู้กับตัวเอง ไม่ต้องไปปะทะกับใครให้วุ่นวายหรือหนักอกหนักใจ และการดวลกันในแต่ละเกมนั้นก็ไม่เปลืองเวลามากเกินจำเป็น ประกอบกับการได้ยินได้ฟังนักเรียนพูดคุยสัพเพเหระระหว่างต่อคิวก็ช่วยสร้างความผ่อนคลายได้มากทีเดียว และในวันแรกๆ ที่ชักชวนนักเรียนเล่นเทเบิลเทนนิสบนโต๊ะเก่าแก่จวนเจียนพังพาบเพราะไม่เคยมีใครเหลียวแล

ก็เป็นสิ่งที่ทำให้นักเรียนพากันตื่นตาตื่นใจกับการเด้งไปเด้งมาของลูกกลมๆ

 

วันเวลาผ่านไปกระทั่งเธอร่ำเรียนอยู่ชั้น ป.5 ปีนั้นเป็นปีแรกที่คว้าแชมป์เทเบิลเทนนิสในการแข่งขันกีฬากลุ่มโรงเรียนได้ทั้งประเภทชายและหญิง ประจวบเหมาะที่มีการประเดิมจัดการแข่งขันกีฬาเขตพื้นที่การศึกษาขึ้นเป็นครั้งแรก โรงเรียนจึงได้สิทธิ์เป็นตัวแทนกลุ่มโรงเรียนเข้าร่วมแข่งขันไปโดยปริยาย นั่นจึงเป็นการเปิดโอกาสให้เขาและนักเรียนที่ร่วมหัวจมท้ายมาด้วยกันรวมทั้งเธอที่ประกันคุณภาพด้วยรางวัลแชมป์หญิงเดี่ยว 2 ปีซ้อน (ขณะนั้น) ร่วมกันฝึกซ้อมเทเบิลเทนนิสอย่างเป็นจริงเป็นจังหลังเลิกเรียน แม้สุดท้ายเธอจะคว้ามาได้เพียงแค่เหรียญเงิน แต่เธอก็มีส่วนสร้างชื่อเสียงให้กับโรงเรียนประถมเล็กๆ ที่มีนักเรียนร้อยกว่าคนด้วยการแสดงฝีมือให้ใครต่อใครได้รู้ว่า เธอสามารถต่อกรกับนักเรียนที่มีดีกรีเป็นถึงเยาวชนจังหวัดได้อย่างถึงพริกถึงขิงสมศักดิ์ศรี

แต่เธอก็ไม่ได้เลือกที่จะหยุดอยู่แต่เพียงแค่เทเบิลเทนนิสเพียงอย่างเดียวเท่านั้น ในปีเดียวกัน เธอถูกส่งตัวลงไปเล่นฟุตบอลกับนักเรียนชายในการแข่งขันกีฬากลุ่มโรงเรียนด้วย เธอสร้างความฮือฮาด้วยการซัลโวไป 1 ประตู และถึงแม้ว่าโรงเรียนจะแพ้อย่างเละเทะหมดรูป แต่ประตูของเธอก็ได้กลายมาเป็นประตูหนึ่งเดียวของทีมที่สามารถกะซวกตาข่ายฝั่งตรงข้ามได้จากตลอดทั้งการแข่งขัน ทว่าฟุตบอลรุ่นอายุไม่เกิน 12 ปี ไม่ได้มีแต่เพียงแค่เธอที่ลงไปทำการแข่งขันกับบรรดาเด็กผู้ชาย ยังมีอีกสองโรงเรียนที่ส่งนักเรียนหญิงลงมาวาดลวดลายแสดงฝีเท้าในตำแหน่งผู้รักษาประตูกับผู้เล่นตำแหน่งมิดฟิลด์อีกคนหนึ่ง และทั้งหมดนั้นเองก็ได้ร่วมกันแสดงศักยภาพออกมาจนเป็นที่ประจักษ์แก่ผู้ชมทั้งครูผู้ปกครอง รวมทั้งเหล่านักเรียนกองเชียร์ว่า พวกเธอมีทักษะฝีเท้าที่ไม่ธรรมดา และในบางครั้งบางคราพวกเธอก็โชว์ลีลาที่เหนือกว่าเด็กผู้ชายด้วยซ้ำ

นั่นจึงเป็นสาเหตุที่ทำให้ในปีถัดมา บรรดาผู้บริหารทั้ง 16 โรงเรียนต้องมานั่งพูดคุยถกเถียงกันในเรื่องนี้ และในที่สุดเหล่าผู้บริหารก็เลือกที่จะยึดตามหลักกติกาสากลโดยห้ามนักเรียนหญิงลงทำการแข่งขันฟุตบอลปะปนกับนักเรียนชาย ทว่าเพิ่มกีฬาชนิดใหม่ นั่นก็คือเซปักตะกร้อหญิง

การแข่งขันกีฬากลุ่มโรงเรียนในปีนั้นเป็นปีสุดท้ายของเธอแล้ว แม้จะไม่ได้ร่วมแข่งขันฟุตบอลกับเพื่อนๆ ทว่าเขาก็ให้เธอสละสิทธิ์การป้องกันแชมป์เทเบิลเทนนิสแก่รุ่นน้องเพื่อมาลงแข่งขันเซปักตะกร้อ และจากการวางแผนปรับเปลี่ยนของเขา ก็ทำให้เธอพออกพอใจที่ได้หวนกลับมาเล่นกีฬาที่ใช้ทักษะใกล้เคียงกับฟุตบอล แต่ความฉุกละหุกจากการเพิ่มประเภทเข้ามาอย่างกะทันหัน ก็ทำให้การฝึกซ้อมไม่ราบรื่นเท่าไหร่นัก และในสัปดาห์แรกหลังทราบข่าว เขาก็ระดมนักเรียนที่สมัครใจเข้ามาเล่นตะกร้อช่วยกันวัดและตีเส้นทาสีสนามเสียใหม่ ตาข่ายถูกขึงพืดกับเสาและดึงจนตึงด้วยการยึดถ่วงของล้อยางเทปูนซึ่งถูกทิ้งให้ตากแดดตากฝนมานานปี สนามตะกร้อที่ร่วมไม้ร่วมมือกันบูรณะซ่อมแซมจึงแล้วเสร็จพร้อมใช้งานสำหรับการฝึกซ้อม แต่ในช่วงเวลานั้นมีเธอเพียงคนเดียวที่พอจะเดาะประคับประคองลูกตะกร้อให้เชื่องเท้าได้อยู่บ้าง ส่วนรุ่นน้องคนอื่นๆ ก็ยังเพิ่งจะเริ่มต้นฝึกหัดแบบงูๆ ปลาๆ เดาะแล้วจับๆ ไปทีละครั้งๆ ตรงบ้างเฉบ้าง เขาจึงมอบหมายให้เธอเป็นผู้เล่นในตำแหน่งแบ๊ก เน้นหนักไปที่การเสิร์ฟให้ข้ามตาข่าย เธอเข้าคู่กับผู้โยนที่เป็นรุ่นน้องได้ดีทีเดียว และความสามารถส่วนตัวของเธอก็เป็นส่วนสำคัญช่วยพยุงน้องๆ ให้รอดพ้นผ่านวิกฤตไปได้เกมต่อเกม จริงอยู่ที่ว่าเป็นปีแรกของการแข่งขันกีฬาประเภทนี้ มาตรฐานจึงยังไม่สูงและล้วนเต็มไปด้วยมือใหม่ และเธอก็แทบจะเล่นเองชงเองอยู่คนเดียว จนสุดท้ายก็สามารถคว้าแชมป์เซปักตะกร้อหญิงกีฬากลุ่มโรงเรียนมาไว้ในครอบครอง พวกเธอกระโดดโลดเต้นกรีดร้องดีใจกันยกใหญ่ บทสรุปเกินกว่าเป้าหมายที่ได้คาดหวังไว้ ก่อนเดินทางมาแข่งขัน เขาบอกพวกเธอว่าชนะสักเซ็ตหนึ่งก็ภูมิใจมากแล้ว และแม้แต่พวกเธอเองก็ไม่มีใครกล้ามองไกลไปถึงจุดนั้น ทว่าเมื่อถึงเวลาที่พวกเธอลงสนามที่เต็มไปด้วยแรงกดดันซึ่งกระหน่ำอยู่เป็นระลอกไม่ขาดสาย พวกเธอกลับเริ่มเดินหน้าและเก็บไปทีละแต้มๆ ทีละเซ็ตๆ อย่างอดทน พวกเธอฝ่าฟันความเจ็บปวดที่ต้องสัมผัสกับความรุนแรงของลูกตะกร้อที่พุ่งตรงเข้ามาเพราะไม่เคยเข้าร่วมแข่งขันอุ่นเครื่องลับฝีมือฝีเท้าที่ไหนอย่างเป็นจริงเป็นจัง เท้าข้างถนัดของเธอระบมบวมปวดไปหมด ส่วนรุ่นน้องก็พากันลูบๆ คลำๆ หน้าผากซึ่งเต็มไปด้วยรอยแดงถลอก

นั่นเองทีมเซปักตะกร้อหญิงจึงต้องกลับไปมุ่งมั่นฝึกซ้อมเพื่อเตรียมแข่งขันในระดับเขตพื้นที่การศึกษา รุ่นน้องพัฒนาขึ้นเป็นเงาตามตัว ทักษะการเตะหลังเท้า ลูกแป ลูกเข่า ลูกหัว ได้รับการฝึกหัดเป็นไปตามขั้นตอน จากน้อยไปหามาก จากง่ายไปหายาก และท้าทายมากขึ้นเรื่อยๆ ในเวลาไม่กี่เดือนพวกเธอก็เริ่มเดาะขวา-ซ้ายเป็นจังหวะต่อเนื่องได้ ทว่าในขณะที่สถานการณ์เริ่มเข้าที่เข้าทางและลงตัว เธอกลับเริ่มห่างหายจากการฝึกซ้อมหลังเลิกเรียน เขาจึงถามหาเหตุผลและอดไม่ได้ที่จะต้องดุกลับไปเมื่อเธอเอาแต่ก้มหน้าก้มตาไม่ยอมพูดไม่ยอมจา แม้หลังจากนั้นเธอจะทำตามคำแนะนำของเขาที่ให้บอกกล่าวเล่าเหตุผลไปตามตรงหากมีกิจธุระอันจำเป็นหรือรีบร้อน แต่เขากลับมองว่า สุดท้ายแล้วก็ล้วนแต่เป็นคำอ้างที่กุขึ้น และเพียงไม่นาน เธอก็เงียบหายไปโดยไม่บอกไม่กล่าวอีกครั้ง เขาเคยเห็นเธอเดินหนีหายไปต่อหน้าต่อตาด้วยซ้ำ แต่เขาก็พยายามระงับสติอารมณ์และระบายความอัดอั้นตันใจให้นักเรียนนักตะกร้อคนอื่นๆ ฟัง การที่เธอต้องมาติวโอเน็ตหลังเลิกเรียนเป็นประจำทุกวันจันทร์ถึงศุกร์ตามนโยบายของโรงเรียน น่าจะเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เธอขาดความกระหายและมุมานะ เธอคงอยากจะพักผ่อนเที่ยวเล่นพูดคุยกับเพื่อนร่วมรุ่นที่ใกล้จบการศึกษาและจะต้องแยกย้ายทางใครทางมันในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า ทว่าในสัปดาห์ท้ายๆ ก่อนการแข่งขันจะเริ่มต้นขึ้น เธอก็หวนกลับมายังสนามตะกร้อที่เธอมีส่วนร่วมสร้างมันขึ้นมาราวกับเป็นการแก้ตัวและส่งท้ายร่ำลาในคราวเดียวกัน

การแข่งขันเซปักตะกร้อระดับเขตพื้นที่การศึกษาในปีนั้น เป็นการจัดการแข่งขันครั้งที่ 2 แล้ว ทว่าก็เป็นครั้งแรกที่พวกเธอมีโอกาสเป็นตัวแทนเข้าชิงชัยในรอบสุดท้าย (ตัวแทนจาก 8 กลุ่มโรงเรียน) ก่อนหน้าการแข่งขันหนึ่งวัน เขามอบปลอกแขนกัปตันทีมให้แก่รุ่นน้องประหนึ่งเป็นการลงโทษเธอทางอ้อม แต่เขาก็ไม่ได้แสดงอาการส่อไปในทางตำหนิติเตียนเหตุการณ์ที่แล้วๆ มา หากแต่ยังคงรักษาน้ำจิตน้ำใจและแสร้งอธิบายว่าในระดับทีมชาติผู้เล่นตัวชงจะเป็นผู้ปิดทองหลังพระและเป็นกัปตันทีม ส่วนเธอเป็นผู้เล่นตำแหน่งแบ๊ก เขาจึงต้องการให้เป็นไปตามแนวทางที่เคยได้รับรู้ และวันนั้น เขาก็แสดงความเชื่อมั่นและหวังลึกๆ ว่าทักษะของพวกเธออาจจะส่งไปได้ไกลถึงแชมป์ แต่เมื่อถึงเวลากลับไม่ได้ง่ายดายอย่างที่คิด ตั้งแต่เกมแรกพวกเธอก็เริ่มประหม่าเสียแล้ว พวกเธอถนัดเล่นลูกเท้า และฝั่งตรงข้ามก็ถนัดเล่นลูกหัวซึ่งกอบโกยคะแนนมาได้มากพอจนเป็นฝ่ายชนะในเซ็ตแรก เขาแก้เกมพยายามปรับตำแหน่งการยืนให้สามคนถอยลึกกว่าปกติ และเมื่อการเสิร์ฟของเธอเริ่มเข้าที่เข้าทางและรุนแรงทรงพลังมากพอจนทำให้ฝ่ายตรงข้ามสะดุดชะงัก ก็ส่งผลให้ยื้อชัยชนะมาได้ในเซ็ตที่สอง เซ็ตที่สามพวกเธอจึงพกความมั่นใจกลับลงสู่สนามเต็มกระเป๋า แต่ทว่าเกมก็ยังคงดำเนินอย่างคู่คี่สูสี กระทั่งในช่วงท้ายสามารถเบรกเกมเสิร์ฟได้

และเมื่อสลับการเสิร์ฟกลับมายังฝั่งพวกเธอ สามคะแนนรวดจากการเสิร์ฟล้วนๆ ก็ทำให้พลิกกลับมาเป็นฝ่ายชนะไปได้อย่างหืดจับ