คอลัมน์ครัวอยู่ที่ใจ

ฉันแน่ใจว่าทุกคนรู้, อาหารไม่ใช่แค่ปัจจัยสี่ มันได้รวมวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ รสนิยม เทคโนโลยี และ…

อยากชวนคุณลองเติมคำ หรือประโยค หลังจุดสามจุดข้างบน ฉันเชื่อ-ว่าไม่เหมือนกัน เอาเถอะ เป็นไปได้ ที่มันคล้ายกันบ้าง นั่นก็เพราะเรามีบางสิ่งเชื่อมโยงกัน และสิ่งนั้น เกี่ยวข้องกับอาหาร

อาหารทำให้ฉันจำหลายเรื่องได้ละเอียดลออ รวมทั้งกลิ่น รส ความรู้สึก จำชนิดฉันเองก็ประหลาดใจ-โดยเฉพาะส่วนที่เกี่ยวพันกับคน

กาลเวลาค่อยๆ ทับถมเหตุการณ์ ทีละชั้น ทีละชั้น ในที่สุด ฉันมองไม่เห็น ราวกับไม่มีอยู่ ไม่เคยเกิดขึ้น แต่แล้วจู่ๆ อาหารขุดเจาะลงไป อดีตกาลปรากฏตรงหน้า พร้อมกับอาหารจานนั้น อืม…ฉันต้องขีดเส้นใต้ว่า แม้ฉันต้องการหรือไม่ก็ตาม

บางเรื่องเราก็อยากลืม แต่นั่นละ เมื่อเราจำได้ (ด้วยอาหาร) มันย่อมมีเหตุผล

 

ฉันเห็นใบหน้าผู้ชาย จมูกทรงหยดน้ำรับกับสันกราม ดวงตาโตซึ่งดูราวกับมีเรื่องตื่นเต้นตลอดเวลา-ใบหน้าพ่อของฉัน พ่อตอนสี่สิบต้นๆ ซึ่งหมายถึงฉันเพิ่งสิบขวบ

ใช่ค่ะ ไม่แปลกที่เราจดจำพ่อ แต่ฉันไม่ได้พบพ่อหลายปี ฉันได้อยู่กับพ่อเพียงสิบห้าปี ก่อนที่พ่อจะมีครอบครัวใหม่ ฉันสารภาพ คำว่าพ่อไม่ได้อยู่ในชีวิตประจำวันของฉันมานาน ใบหน้าพ่อซึ่งลอยเหนือจานนำความอบอุ่นมาสู่ฉัน…

กาลเวลาไม่ใช่แค่กลบเกลื่อน มันช่วยบรรเทา สร้างความเข้าใจ ฉันยิ้มให้หนุ่มตาโตในอดีต ก่อนจะเล่าเรื่องของพ่อ, ส่วนที่เกี่ยวข้องกับสลัดเนื้อสันให้เขาฟัง

เขาแปลกใจ-ฉันเล่าเรื่องพ่อเป็นคุ้งเป็นแคว ราวกับกำลังเล่าถึงตัวละครหนึ่ง ระหว่างเล่า เราตัดเนื้อสันกินกับผักที่ราดน้ำใส แบ่งกันกินอย่างอร่อย เกือบๆ จะเป็นแย่งกันกิน

เริ่มต้น, เราสั่งมันมาแก้เก้อ เราอยากอาศัยร้านนั่งพักเหนื่อย นอกจากเครื่องดื่ม ฉันกวาดตาผ่านเมนู เห็นอาหารจานนี้ ซึ่งพ่อชอบกิน และแม่ไม่ทำอีกเลยเมื่อพ่อไม่อยู่กับเรา

หลังกินหมดจาน ฉันบอกเขา “แล้วจะทำให้กินนะ”

 

เขากินข้าวกับฉันมานานพอ เขาย่อมรู้-เมื่อฉันจำได้ กินเป็น หมายถึงทำได้ เอาเข้าจริง สูตรอาหารใดๆ ในโลก ล้วนค้นได้จากอินเตอร์เน็ต มากมายหลากสูตร (ในชื่อเดียว) สำหรับฉัน อาหารไม่มีถูกผิด มีแต่กินได้หรือไม่ กินดีหรือยัง และชอบหรือเปล่า

สำคัญกว่าสูตรคือใจ มันอยู่เหนืออุปกรณ์ เครื่องมือ ความรู้ ทักษะ และเทคนิค หากไม่มีใจจะทำอาหาร อะไรก็ดึงคุณเข้าครัวไม่ได้

ไม่ใช่เรื่องแย่ ไม่ใช่เรื่องแปลก บ่อยครั้ง ที่ฉันขี้เกียจ แต่ครั้นอาหารลากฉันกลับสู่อดีต ฉันก็อยากสร้างความทรงจำบ้าง

เราสร้างความทรงจำได้จากการเขียน การพูด ละคร นวนิยาย

เราสามารถสร้างมันด้วยอาหารเช่นกัน

ไม่ต้องเก่งมาก ไม่ต้องเรียนจากที่ไหน อาหารของเราไม่ได้แปลกใหม่ แต่เมื่อตั้งใจทำเพื่อใครสักคน อาหารนั้นจะอยู่ในความทรงจำ

ค่ะ จำแล้วลืมได้ แต่คงดีกว่าไม่จำ (เอาเสียเลย)

 

ไม่เห็นต้องทำอาหารทุกวัน ถ้าแม่ยังทำให้กิน ถ้าคุณมีเจ้าประจำที่อร่อย ไว้ใจได้ ถ้าคุณกินง่าย (จากร้านสะดวกซื้อ) แต่ฉันก็เชื่อ (อยู่ดี) หากคุณลุกขึ้นมาทำอาหาร วันแสนธรรมดานั้นจะเปลี่ยนไป

บางทีเราไม่มีเวลา บางทีครัวไม่พร้อม บางทีเราไม่ได้ไปตลาด เราไปซื้อเขากินจะถูกกว่ามั้ย ไม่เหนื่อยด้วย

เอาละ

ฉันจะวางไข่ทอดจานนี้ตรงหน้าคุณ พร้อมถ้วยพริกน้ำปลา และบอกว่า ฉันทำมันเพื่อคุณ ใช้เวลาไม่ถึง 10 นาที เร็วกว่าออกไปนั่งรอร้านอาหารตามสั่ง เรากินด้วยกันได้ ถูกกว่าซื้อกิน แถมยังได้เลือกข้าวหอมมะลิดีๆ มาหุง

นั่นมากพอที่คุณจะร่วมโต๊ะกับฉันหรือยัง

 

ไข่เจียวหนา นุ่ม และไม่อมน้ำมัน ก็…มันไม่มีน้ำมันให้อม ฉันใช้น้ำมันแค่สองช้อนโต๊ะ ทอดด้วยไฟอ่อน ตีไข่ในถ้วยให้แตก เหยาะน้ำปลา ซอยต้นหอมใส่ลงไป ถ้าไม่มีต้นหอม ฉันใส่หอมแดงซอย และบางวันฉันก็ใส่พริกขี้หนูเป็นเม็ดด้วย

ใช้กระทะจีน แบบที่มีก้นโค้ง พอกระทะเริ่มร้อน ฉันเทไข่ลงกลางกระทะ ไม่รอให้กระทะร้อนมาก และไม่ใช้ไฟแรง นับหนึ่งถึงสิบ ฉันจะไล่ไข่ดิบที่อยู่ข้างบนลงไปสัมผัสความร้อนบ้าง

มีสองวิธี

หนึ่ง ใช้ตะหลิวกรีดไข่จากเส้นรอบวงไปหาศูนย์กลาง คล้ายๆ จะขีดเส้นรัศมีให้ไข่ หลายๆ เส้น จากหลายมุม

หรือสอง ใช้ตะหลิวยกไข่ด้านหนึ่งด้านใดขึ้นจากกระทะนิดหน่อย เราต้องการให้ไข่ที่ยังเป็นน้ำไหลลงด้านล่าง

จากนั้นฉันจะนิ่งไว้ รอให้ด้านล่างสุก ด้านบนยังไม่สุกดี ไม่เป็นไร ขอแค่ไม่เจิ่งน้ำ สอดตะหลิวใต้ไข่ พลิกทอดอีกด้าน เอาแค่พอสุก แล้วรีบพับครึ่ง เร่งไฟให้สีสวย กลับด้าน สีสวยเท่าเทียมกันแล้ว ฉันตักเสิร์ฟในจานรูปจันทร์เสี้ยว ใบซึ่งกว่าจะได้มา ฉันต้องกดซื้อสู้กับหญิงสาวนับร้อย มันคือ Wedgwood ซึ่งแม้เป็นมือสอง แต่ยังสมบูรณ์

ไม่มีร้านไหนที่เสิร์ฟไข่ในจานใบนี้ ก็-เขาไม่ได้ทอดไข่พับครึ่งแบบฉันนี่นา

 

ตอนที่ยายทำ ยายใช้น้ำมันน้อยกว่าฉัน ยายไม่เคยตักน้ำมันด้วยทัพพีเลย ยายใช้น้ำมันน้อยกว่าน้อย ยายใช้น้ำมันหมู ซึ่งยายชอบบ่น มันแพงนะ หลายบาทกว่าจะได้น้ำมันใส่หม้อไว้ใช้

ไข่เจียวจานนี้ฉันเจียวจากน้ำมันหมูทำเอง เจียววิธีเดียวกับยาย ซื้อมันแข็งมาหั่นเป็นชิ้นเล็ก ใส่ลงกระทะ เติมน้ำลงไปนิดหน่อย คล้ายจะต้มมันหมู รอให้น้ำแห้ง น้ำมันจะค่อยๆ ออกมา รีดน้ำมันให้มากที่สุด ซึ่งหมายถึงกากหมูกลายเป็นสีน้ำตาลทอง ปิดเตา เทน้ำมันผ่านกระชอนถี่ๆ ยายเก็บน้ำมันหมูไว้ในหม้ออวย ส่วนกากหมู ยายจะซ่อนไว้ในตู้กับข้าว

มีแต่ฉันกับน้องสาวเท่านั้นที่ได้กินกากหมูของยาย ข้าวคั่วโรยกากหมู เป็นอาหารที่ฉันโปรดปราน ยายว่า เด็กจะกินกากหมูเท่าไรก็ได้ ส่วนข้าวเย็นที่ยายเอามาคั่วจะทำให้ฉันสวย

กินข้าวเย็นแล้วหน้านวล ยายบอก

ฉันกับน้องสาวจึงแย่งกันกินข้าวเย็น ขณะยายเปิบข้าวสวยร้อนๆ ด้วยมือ และตาใช้ตะเกียบพุ้ยข้าวต้ม

ไข่ทอดขี้เหนียวน้ำมันถือเป็นจานประจำบนโต๊ะ เหมาะกับทุกข้าว กินได้กินดี ไม่มีเบื่อ

 

สามสี่ปีมาแล้ว ที่ฉันเลิกกินไข่เจียวฟูๆ แล้วกลับมากินไข่เจียวพับ

ฉันรู้สึก-มันเป็นไข่มากกว่า กินได้บ่อยกว่า กินเย็นๆ ยังอร่อย ทอดสักสี่ฟอง แล้วตัดครึ่งใส่กล่องพร้อมข้าวสวย ห่อไปกินที่ทำงานได้สบาย

ไข่เจียวนำวัยเยาว์กลับมา

ฉันเห็นยาย ตา พ่อ แม่ และบ้านที่เราไม่ได้อยู่อีกแล้ว

เรื่องถูกตัดเป็น เป็นชิ้น วูบวาบ วิบไหวในใจไม่ยอมหยุด

ใช่…กะอีแค่ได้ทำไข่เจียวหนาๆ นี่ละ