ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 27 พฤษภาคม - 2 มิถุนายน 2559 |
---|---|
คอลัมน์ | สมุนไพรมหิดล |
เผยแพร่ |
กุ่มน้ำ Crateva religiosa G. Forst. CAPPARACEAE
ไม้ต้น สูงได้ถึง 20 เมตร ใบ ประกอบ ใบย่อย 3 ใบ ออกที่ปลายกิ่ง เรียงสลับ ใบยาวสองเท่าของความกว้างใบ ใบย่อยรูปรีหรือรูปไข่ ปรกติแผ่นใบบาง โคนใบแหลม ปลายใบเรียวแหลมสั้น เส้นใบ 5-9 คู่ ด้านปลายโค้งลง แบบร่างแหไม่เด่นชัด
ดอกช่อ คล้ายช่อกระจะหรือช่อเชิงหลั่น ออกที่ปลายยอด ดอกย่อยมาก กลีบเลี้ยงรูปรีหรือรูปไข่ กลีบดอกสีขาวเปลี่ยนเป็นเหลือง รูปรีกว้าง เกสรเพศผู้สีเกือบแดงหรือสีม่วง รังไข่ทรงรีหรือรูปไข่
ผลสด มีเนื้อหลายเมล็ด รูปยืดยาวถึงรูปทรงกลม ผนังผลสีเกือบเขียวเมื่อแห้ง ปรกติมีปุ่มเล็กแบนสากเมื่อแห้ง
เมล็ด รูปเกือกม้าสีน้ำตาลหม่น
ใบ นำมาทำลูกประคบ ผสมกับตัวยาอื่น ขับลมคลายเส้น เปลือกต้มผสมกับตัวยาอื่น แก้ลม มักใช้เป็นยาตำรับ
ต้นทั้ง 5 ใช้ต้มน้ำกิน ช่วยขับเหงื่อ แก้เหงื่อพิการ
ใบและกิ่งมีสารไฮโดรเจนไซยาไนด์ซึ่งเป็นพิษได้ เมื่อกินสดควรดองหรือต้มกำจัดพิษเสียก่อน
ยอดอ่อน ใบอ่อน และช่อดอกอ่อน ปรุงเป็นอาหารรับประทานได้