มองบ้านมองเมือง / ปริญญา ตรีน้อยใส

ทุ่งนามรดกโลก

ในบ้านเรามีมรดกโลกที่เป็นโบราณสถานหรือเมืองเก่าอย่างสุโขทัย ศรีสัชนาลัย หรืออยุธยา จึงทำให้เมืองเก่าอย่างเชียงใหม่ ลำพูน นครศรีธรรมราช อยากขึ้นทะเบียนบ้าง
ซึ่งต่างไปจากสถานที่จะพาไปมองคราวนี้ ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกจากยูเนสโก มาตั้งแต่ปี พ.ศ.2547 ทั้งๆ ที่ไม่ใช่โบราณสถานหรือเมืองเก่าแต่อย่างใด
หากเป็นเพียงทุ่งนาข้าวสาลี สวนมะกอก และไร่องุ่นเท่านั้น
เป็นพื้นที่เกษตรกรรมกว้างใหญ่ กลางหุบเขาดอร์ซา Val d’ Orcia ในแคว้นตอสคานา (ออกเสียงแบบอิตาเลียน) ทัสคานี (แบบอังกฤษ) หรือทอสคานา (แบบไทย)
ทุ่งนาแห่งนี้ อยู่ตอนกลางของประเทศอิตาลี ระหว่างเมืองหรือหมู่บ้านโบราณ ได้แก่ ปิเอนซา Pienza อมาตา Ameta ซานโจเวเซ Sanziovese ซาน กิวริโก ดอซา San Quirico d’Orcia บาญโญ วิญโญนี Bagno Vignoni ฯลฯ

ทุ่งนาแห่งนี้ เป็นพื้นที่อนุรักษ์ธรรมชาติ และเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ที่เกษตรกรทำมาหากินต่อเนื่องมาแต่ครั้งอดีต เทียบได้กับสมัยอยุธยาตอนต้นของบ้านเรา
ทุ่งนาแห่งนี้ แสดงให้เห็นว่า มนุษย์สามารถปรับแต่งธรรมชาติเพื่อการเพาะปลูกและอยู่อาศัยได้ มนุษย์สามารถใช้ประโยชน์จากธรรมชาติเพื่อสร้างผลผลิต เลี้ยงดูผู้คนมายาวนาน
ทุ่งนาแห่งนี้ เป็นภูมิสถานที่มนุษย์สร้างขึ้นมา ด้วยความรู้ความเข้าใจ จนกลายเป็นประจักษ์พยานแห่งสมานฉันท์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ที่ดำรงอยู่ร่วมกันอย่างสันติ
ทุ่งนาแห่งนี้ คงความงดงาม ดังที่ปรากฏในภาพเขียนสมัยเรเนสซองส์เมื่อหลายร้อยปีที่ผ่านมา จนถึงปัจจุบัน
ทุ่งนาแห่งนี้ ไม่ใช่พื้นที่ประวัติศาสตร์ไร้ผู้อาศัย หากผู้คนอยู่อาศัย ทำมาหากินต่อเนื่องเรื่อยมา ทุกวันนี้ยังคงมีการปรับแต่งพื้นที่ให้เหมาะกับการเกษตร ยังคงมีการก่อสร้างอาคารบ้านเรือน ถนนหนทาง และสาธารณูปโภคตลอดเวลา
แต่เมื่อดำเนินการอย่างระมัดระวังและเข้าใจ จึงมิได้เกิดความขัดแย้งทางสายตาหรือความคิด
กลับเป็นที่ชื่นชอบของนักท่องเที่ยว และนักถ่ายภาพ
เป็นฉากสวยงามในภาพยนตร์หลายเรื่อง
เมื่อรวมกับเมืองโบราณอีกหลายเมืองที่ได้รับการอนุรักษ์ และขึ้นทะเบียนโบราณสถาน ทำให้บริเวณทุ่งนาวาลดอร์ซา เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมอย่างมาก
โดยสถานบริการนักท่องเที่ยว อย่างเช่น ที่พัก ร้านอาหาร หรือร้านค้า ล้วนซ่อนตัวอยู่ในอาคารเก่าและใหม่ ในหมู่บ้านหรือในเมืองโบราณอย่างกลมกลืนและสอดคล้อง
องค์การยูเนสโก จึงขึ้นทะเบียนทุ่งนาแห่งนี้เป็นมรดกภูมิทัศน์วัฒนธรรม ภูมิทัศน์ประวัติศาสตร์ หรือภูมิทัศน์โบราณ

ในเมื่อท้องนาไร่สวนในบ้านเขา กลายเป็นมรดกโลกที่ได้รับการยอมรับ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สร้างรายได้มหาศาล
ทำไมท้องนาไร่สวนในบ้านเรา ที่สวยงามและแปลกต่างไปจากภูมิภาคอื่นไม่มีโอกาสเป็นมรดกโลกบ้าง
คงเป็นเพราะว่า ท้องนาไร่สวนบ้านเรา เปลี่ยนแปลงไปจากอดีต มีสิ่งก่อสร้างแปลกปลอมเพิ่มขึ้นมากมาย ไม่ว่าจะเป็นสายไฟฟ้า ป้ายโฆษณา ปั๊มน้ำมัน และอาคารบ้านเรือนและสิ่งก่อสร้างอื่น
ยกเว้น องค์การยูเนสโกอาจพิจารณาให้ทุกแห่งหนทั่วทั้งประเทศ เป็นมรดกภูมิทัศน์วัฒนธรรมร่วมสมัย
ในป่าเขา มีหมู่บ้านอิตาลีและอังกฤษ
ในท้องนา มีป้ายโฆษณาและหลังคาบ้านสีสวย
ในท้องไร่ มีหมู่บ้านจัดสรร สลับกับที่เพาะปลูก
บนถนน มีร้านค้า เสาไฟฟ้า และสายระเกะระกะ

บนทางหลวง มีปั๊มน้ำมัน ห้างซูเปอร์สโตร์ โรงแรมขนาดใหญ่ และป้ายโฆษณายักษ์
ที่รวมกันแล้ว เป็นภูมิทัศน์วัฒนธรรมแบบไทย ที่ไม่เหมือนใคร