ดร.สุรินทร์ในฐานะผู้นำละหมาด

ดร.สุรินทร์ทำหน้าที่ได้หลายอย่าง รวมทั้งเป็นอิหม่ามหรือผู้นำละหมาด

ผมเคยเดินทางไปกับ ดร.สุรินทร์ที่จังหวัดฉะเชิงเทรา เมื่อหลายปีก่อนพร้อมกับ Garry Risser ชาวอเมริกัน อดีตนักวิจัยจากสถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งเวลานี้ทำงานให้กับ UNICEP และเคยมาประจำอยู่ในประเทศไทยในปี 2017

จำได้ว่า ดร.สุรินทร์ในฐานะประธานพิธีมาถึงสถานที่จัดงานในเวลาที่ต้องทำพิธีละหมาดพอดี

ทางมัสยิดหรือสุเหร่าจึงขอให้เขาเป็นอิหม่าม หรือผู้นำละหมาด ซึ่งเขาก็ทำหน้าที่ได้ดี

อนึ่ง คุณอลิสา พิศสุวรรณ ภริยาของ ดร.สุรินทร์ ก็เป็นชาวฉะเชิงเทราเช่นกัน

 

โองการจากคัมภีร์กุรอาน
ที่ ดร.สุรินทร์มักยกมากล่าวถึงเสมอ

สําหรับโองการที่ ดร.สุรินทร์ชอบนำเสนอนั้นมาจากบทที่ 49 (อัลฮุจญ์รอต) โองการที่ 13 ที่มีความหมายเป็นภาษาอังกฤษว่า

“O mankind We have created you from a male and a female, and made you into nations and tribes that you may know one onother, verily, the most honourable of you with Allah is that (believer) who has At-Tajwa. Verily, Allah is All-knowing, All- Aware”.

โอ้มนุษยชาติทั้งหลาย แท้จริงเราได้สร้างพวกเจ้าจากเพศชายและเพศหญิง และเราได้ให้พวกเจ้าแยกเป็นเผ่าและตระกูลเพื่อจะได้รู้จักกัน แท้จริงผู้มีเกียรติยิ่งในหมู่พวกเจ้า ณ ที่อัลลอฮ์นั้น คือผู้ที่มีความยำเกรง (At-Tajwa) ยิ่งในหมู่พวกเจ้า แท้จริงอัลลอฮ์นั้นเป็นผู้ทรงรอบรู้อย่างละเอียดถี่ถ้วน

(สำนวนการแปลของสมาคมนักเรียนเก่าอาหรับ)

 

Diwaniya

ในแวดวงมุสลิม ดร.สุรินทร์ชอบการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างนักวิชาการมุสลิม นักหนังสือพิมพ์ รวมทั้งนักการเมืองบางคน โดยเขาจะนัดพบให้ไปนั่งและนอนเอกเขนกคุยกันในที่ต่างๆ ในยามที่เขามีเวลาว่างจากการเดินทาง

เขาเรียกชมรมการพูดคุยนี้ว่าดิวานียะฮ์ (Diwaniya) ซึ่งโดยความหมายแล้วหมายถึงห้องรับแขกที่ชาวอาหรับใช้รับรองผู้มาเยือนเพื่อการพูดคุยธุรกิจ สังคม การเมือง ศิลปะ วัฒนธรรม ฯลฯ ในบรรยากาศที่อบอุ่นและเป็นเกียรติ คำว่าดีวานนี้ชาวอาหรับนำมาจากภาษาเปอร์เซีย (Persian หรือ Farsi) ในราชวงศ์มุคัลใช้คำนี้ว่าดีวานี อาม (Diwani Aam) ซึ่งหมายถึงที่รับฟังสาธารณะ (Public Audience) ทั้งนี้ สถานที่พบปะกันส่วนใหญ่จะเป็นบ้านของเขาเองที่จังหวัดนนทบุรี หรือที่รีสอร์ตของคนรู้จักมักคุ้น ฯลฯ

ในส่วนของดีวานียะฮ์ในประเทศไทย ประเด็นการพูดคุยที่ตั้งเป็นหัวข้อจะมีตั้งแต่ ศิลปะอิสลาม ธนาคารอิสลาม การศึกษา ฯลฯ การเสวนาที่ใช้เวลาพูดคุยและอยู่ร่วมกันเป็นระยะเวลาหนึ่งนี้มีการแจกหมอนพิงให้ด้วย เป็นการพูดคุยแบบสบายๆ

หลังการพบปะพูดคุยเสร็จสิ้นเขาจะแจกของชำร่วยติดไม้ติดมือให้ผู้เข้าร่วมเอาไปกินที่บ้าน ของที่เขาให้หลังการสนทนาจะมีตั้งแต่ของคบเคี้ยวที่เขาซื้อมาจากต่างประเทศ รวมไปถึงนมข้น ฯลฯ

ในโอกาสอื่นๆ เมื่อมีการจัดงานที่บ้าน ดร.สุรินทร์จะมีวงดนตรีอาหรับมาเลย์เบบี้อาระเบีย (Baby Arabia) ไปขับลำนำด้วยในบรรยากาศเหมือนการจัดงานในอินโดนีเซียและมาเลเซียหรือบรูไน ซึ่งรวมแล้วเป็นครึ่งหนึ่งของประชากร ASEAN ทั้งหมด

ดร.สุรินทร์จะนัดพูดคุยในรูปแบบดีวานียะฮ์เป็นช่วงๆ เท่าที่เวลาจะอำนวยและเขาทำมายาวนานติดต่อกัน

 

กรรมการมัสยิด

สําหรับผมกับอาจารย์สมัย เจริญช่าง อดีต ส.ว. และ ส.ส.กรุงเทพมหานคร ดร.สุรินทร์ให้เกียรติเชิญไปเป็นกรรมการมัสยิดที่บ้านตาล นครศรีธรรมราช

ซึ่งผมกับ ส.ส.สมัยได้มีโอกาสเข้าร่วมงานปอเนาะ บ้านตาล

ทั้งที่จัดในนครศรีธรรมราชและกรุงเทพฯ

 

ความโดดเด่นของ ดร.สุรินทร์ พิศสุวรรณ

จุดเด่นของ ดร.สุรินทร์ คือการนำเสนอความคิดของเขา โดยเฉพาะในระยะหลังๆ ว่าด้วย ASEAN ซึ่งเขาเป็นเลขาธิการและไปอยู่กรุงจาการ์ตา อินโดนีเซีย อันเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ของ ASEAN อยู่ 5 ปี

ดร.สุรินทร์ได้รับอิทธิพลการใช้อักขระที่ถูกต้องมาจากการอ่านคัมภีร์อัลกุรอาน ทั้งนี้ ในการอ่านคัมภีร์กุรอานนั้นถ้าอ่านตามหลักภาษาอาหรับก็จะมีทั้งเสียงก้อง เสียงยาว และการเน้นความถูกต้องของอักขระ

การได้วิธีการออกเสียง การเน้นการใช้อักขระและจังหวะที่มาจากการอ่านคัมภีร์กุรอานจากปอเนาะของเขาถูกถ่ายทอดออกมาเป็นวิธีการพูดของเขา นอกจากนี้ ถ้าสังเกตการพูดของ ดร.สุรินทร์ ก็จะเห็นการเน้นคำพูด หรือย้อนประโยคที่เขาพูดไปแล้วอีกครั้ง มีจังหวะ มีการหยุดเพื่อมองดูผู้ฟังแล้วพูดต่อ

ลักษณะการพูดที่น่าฟัง การแอ็กเซนต์ในภาษาอังกฤษและการใช้ภาษาไทยที่มีควบกล้ำได้ดีบวกกับความรู้ที่เขาศึกษา มาช่วยทำให้คนฟังชื่นชอบการพูดของเขา

มันไม่ได้เป็นเพียงคำพูด แต่ดูเหมือนมันเป็นการแสดงออกทางคำพูดที่ผู้ฟังได้ทั้งสาระและการดูภาษากายไปพร้อมๆ กัน

ผมเห็นด้วยกับคุณกวี จงกิจถาวร ผู้คร่ำหวอดเรื่อง ASEAN ที่พูดถึง ดร.สุรินทร์ว่าเป็นคนที่มีทั้งบารมีและเสน่ห์อยู่ในตัว