วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2564 พวงทอง ภวัครพันธุ์ นักวิชาการรัฐศาสตร์ได้แสดงความคิดเห็นต่อการใช้กำลังของเจ้าหน้าที่รัฐในการสลายผู้ชุมนุมของกลุ่มเยาวชนปลดแอกที่เดินขบวนไปยังกรมทหารราบที่ 1 รักษาพระองค์และมีรายงานการใช้กำลังทั้งการใช้กระบอง การใช้กระสุนยางและแก๊สน้ำตาปริมาณมากว่า

สื่อมวลชนควรแม่นเรื่องกฎการใช้กำลังของเจ้าหน้าที่รัฐ เวลารายงานข่าวจะได้รู้ว่าเจ้าหน้าที่ละเมิดสิทธิในชีวิตของผู้ชุมนุมหรือไม่ ข้อความข้างล่างนี้ คัดมาจากรายงาน “ความจริงเพื่อความยุติธรรม” ของ ศปช. หน้า 559 เรียบเรียงโดยขวัญระวี วังอุดม

ในการสลายการชุมนุมเสื้อแดงปี 2553 กฎที่ใช้ควบคุมการใช้กำลังของทหารคือ คำสั่งกระทรวงกลาโหม (เฉพาะ) ที่ 59/50 เรื่องการใช้กำลังของกองทัพไทย ภาคผนวก จ. กฏการใช้กำลังเฉพาะการใช้กำลังทหารปราบปรามการจลาจลประกอบกฏการใช้กำลังของกองทัพไทย ลงวันที่ 7 มีนาคม 2550 มีสาระดังนี้

1. การใช้กระบอง ให้ใช้ในกรณีการผลักดันกลุ่มคนออกจากพื้นที่ โดยต้องแจ้งเตือนก่อน เว้นแต่สถานการณ์ไม่อำนวย (ข้อ 5.3.1) และหากจำเป็นต้องตี ต้องไม่ตีบริเวณอวัยวะสำคัญซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายแก่ชีวิตหรือทำให้พิการ (ข้อ 5.3.2)

2. การใช้ลูกระเบิดแก๊สน้ำตา ระยะการยิง/ขว้างจะต้องไม่ต่ำกว่า 25 เมตร (ข้อ 5.7.1) ต้องหลีกเลี่ยงการยิง/ขว้างไปโดนตัวบุคคลใดบุคคลหนึ่ง (ข้อ 5.7.2) และต้องระมัดระวังอันตรายที่จะเกิดแก่กลุ่มคนที่อยู่ใกล้เคียง ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับการก่อจลาจล (ข้อ 5.7.3)

3. การใช้กระสุนยาง หลักการใช้กำลังของกองทัพไทยข้อ 5.4 กำหนดว่าให้ทำการยิงต่อเป้าหมายที่กระทำการหรือมีท่าทีคุกคามต่อชีวิตของฝ่ายเจ้าหน้าที่ รวมทั้งต้องมีการกำหนดเป้าหมายโดยชัดเจน ไม่ยิงโดยไม่แยกแยะหรือไม่เลือกเป้าหมาย ไม่ใช้การยิงอัตโนมัติ จะต้องเล็งยิงให้กระสุนยางกระทบส่วนล่างของร่างกายของผู้ที่เป็นเป้าหมาย และไม่ควรทำการยิงในระยะที่ใกล้กว่า 20 เมตร เว้นแต่มีภัยคุกคามอย่างร้ายแรงและทันทีต่อชีวิต ซึ่งไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ โดยต้องใช้กระสุนยางให้น้อยที่สุดเท่าที่จำเป็น

แม้ว่าจะมีกฏกำกับไว้ แต่ในปี 2553 พวกเขาก็ละเมิดกฏนี้ทุกข้อ