ผลที่ต่อเนื่องมาจากกรณีที่ “ศาลปกครองสูงสุด” มีคำพิพากษายืนตาม “ศาลปกครองกลาง” เมื่อวันที่ 26 มกราคม ยกเลิกสัญญาเช่าพื้นที่ ส.ป.ก. ที่เข้าไปติดตั้งกังหันลมเพื่อผลิตไฟฟ้าของ “บริษัท เทพสถิต วินด์ฟาร์ม จำกัด”

เป็นคดีที่ชาวบ้านซึ่งอาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลบ้านไร่ อ.เทพสถิต จ.ชัยภูมิ นำโดย “น.ส.วันวิสา กลิ่นศรีสุข” และสมาคมนักกฎหมายพิทักษ์สิ่งแวดล้อม และชาวบ้านประมาณ 10 คน ยื่นฟ้องมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2552 ว่า

“คณะกรรมการปฏิรูปที่ดิน จ.ชัยภูมิ ได้มีมติเห็นชอบให้บริษัทเทพสถิต วินด์ฟาร์ม ใช้พื้นที่เพื่อดำเนินการติดตั้งกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าในเขตปฏิรูปที่ดิน จำนวน 38 ไร่ โดยวิธีการเช่ามีกำหนด 3 ปี

ซึ่งต่อมา สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม หรือ “ส.ป.ก.” ชัยภูมิ เสนอให้เลขาธิการ ส.ป.ก. พิจารณาและได้อนุมัติให้บริษัทเทพสถิต วินด์ฟาร์ม เข้าติดตั้งกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยพลังงานลม

การทำสัญญาเช่าดังกล่าวไม่สุจริต กล่าวคือ กำหนดระยะเวลาเช่าเดิม 3 ปี ขยายเป็น 27 ปี โดยไม่ผ่านความเห็นชอบจากเลขาธิการ ส.ป.ก. นอกจากนี้ พื้นที่เพื่อดำเนินการติดตั้งกังหันลมยังเป็นเขตพื้นที่ลุ่มน้ำชั้น 1 บี ซึ่งอยู่ในข่ายที่ต้องจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม โดยต้องได้รับความเห็นชอบจากสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม คณะกรรมการสิ่งแวดล้อม เสียก่อน แต่โครงการดังกล่าวไม่ได้จัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม และไม่ได้รับการพิจารณาจากคณะรัฐมนตรีให้ใช้พื้นที่แต่อย่างใด

“ศาลปกครองกลาง” พิพากษาให้ “ระงับ หรืองดเว้น หรือเพิกถอนการทำสัญญาเช่าพื้นที่ที่ติดตั้งกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าพื้นที่ตำบลบ้านไร่ อำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ ที่เป็นพื้นที่ลุ่มน้ำชั้น 1 บี จนกว่าจะได้ดำเนินการจัดทำรายงานวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม”

ซึ่งต่อมา “ศาลปกครองสูงสุด” ได้พิเคราะห์แล้ว พิพากษายืน ตามคำพิพากษา “ศาลปกครองกลาง”

จริงอยู่ แม้ว่าคำพิพากษาของ “ศาลปกครองกลาง” เป็นคำพิพากษา “เฉพาะจุด” ไม่ผูกพันภายนอก ผูกพันเฉพาะคู่ความหรือคู่คดี ไปใช้กับบริษัทอื่นที่ถูกฟ้องไม่ได้ เป็นคนละกรณีกับการเช่าที่ดิน ส.ป.ก. ทั่วประเทศ ซึ่งจังหวัดที่มีการเช่าทำกังหันลมผลิตไฟฟ้า มีเพียง จ.ชัยภูมิ และ จ.นครราชสีมา เท่านั้น จังหวัดอื่นๆ ไม่มี

แต่ปรากฏว่า มีบริษัทเอกชนที่มีการเช่าที่ดิน ส.ป.ก. ทำกังหันลม เพื่อผลิตไฟฟ้า เข้าข่ายลักษณะเดียวกับ “เทพสถิต วินด์ฟาร์ม” ซึ่งมีอยู่เกือบ 20 บริษัท ในพื้นที่จังหวัดชัยภูมิ และนครราชสีมา

ประกอบด้วย อาทิ บริษัทเทพรักษ์ วินด์ บริษัท ทรอปิคอล วินด์ บริษัทเฟิร์ส โคราชวินด์ บริษัทกฤษณา วินด์ พาวเวอร์ บริษัทเค อาร์เอส ทรี จำกัด บริษัทเคอาร์วัน บริษัทเทพพนา วินด์ฟาร์ม บริษัทวะตะแบก 2 ชัยภูมิ วินด์ฟาร์ม ซับเขาใหญ่ วินด์ฟาร์ม บริษัทบ้านกังหัน บ้านไร่ วินด์ฟาร์ม นายางกลักพัฒนา นายางกลักพลังงานลม โป่งนกพัฒนา เบญจรัตน์พัฒนา บ้านชวนพัฒนา

ในจำนวนนี้บางส่วน ผู้ประกอบการได้ดำเนินการไปแล้ว และบางส่วนอยู่ระหว่างดำเนินการเพื่อให้ครบตามวัตถุประสงค์

คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด ยืนตามศาลปกครองกลาง พิพากษา ให้ยกเลิกสัญญาเช่าพื้นที่ ส.ป.ก. ในการเข้าติดตั้งกังหันลมผลิตไฟฟ้าของบริษัทเทพสถิต วินด์ฟาร์ม เพราะไม่ชอบด้วยกฎหมาย

ศาลวินิจฉัยว่า “การผลิตกระแสไฟฟhาของบริษัทเทพสถิต วินด์ฟาร์ม ไม่ได้เป็นประโยชน์แก่เกษตรกรในเขตดำเนินการปฏิรูปที่ดิน อีกทั้งไม่ปรากฏข้อเท็จจริงในสำนวนคดีว่า ผู้ฟ้องคดี และราษฎรในพื้นที่ได้รับประโยชน์จากการผลิตกระแสไฟฟ้าของบริษัทเทพสถิตฯ โดยตรงแต่อย่างใด”

“คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด” ถือเป็นอันสิ้นสุด ส่งผลให้เอกชนผู้ประกอบการพลังงานกังหันลม ที่เช่าพื้นที่ ส.ป.ก. เช่นเดียวกับ “เทพสถิต วินด์ฟาร์ม” พากันสะดุ้ง เพราะการติดตั้งกังหันลมผลิตไฟฟ้า อยู่ในพื้นที่ ส.ป.ก. เข้าข่ายเดียวกัน จะเลือกปฏิบัติแต่ “เทพสถิตฯ” ไม่ได้ สองมาตรฐาน ไม่เคารพคำสั่งศาล

แต่หากถูกยกเลิกสัญญาเช่า เช่นเดียวกับ “เทพสถิต วินด์ฟาร์ม” ผู้ประกอบการกังหันลม จะพากันเดือดร้อนมหาศาล โดยผู้ผลิตไฟฟ้าพลังงานลม ที่ดำเนินการอยู่ รวมกำลังการผลิตราว 800 เมกะวัตต์ มูลค่าความเสียหายประมาณ 80,000-100,000 ล้านบาท จะเกิด “วิกฤตพลังงานลม” กันเลยทีเดียว

อย่างไรก็ตาม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในฐานะแม่ข่ายใหญ่ของ “ส.ป.ก.” ทาง “พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ” รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ หลังศาลมีคำพิพากษา นั่งไม่ติด สั่งการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งตรวจสอบให้แล้วเสร็จภายใน 45 วัน

เอ็กซเรย์ทั้งสัญญาเช่า การใช้ประโยชน์ที่ดิน การช่วยเหลือเกษตรกรในพื้นที่ และความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับเอกชน ผู้ลงทุน รวมถึงกรณีไม่มีทางเลือกอื่น ต้องใช้ทฤษฎีเดียวกับ “เทพสถิต วินด์ฟาร์ม” คือยกเลิกสัญญาเช่าพื้นที่ ส.ป.ก.

ขณะที่ “ส.ป.ก.” ห้องเครื่องสำคัญของการเช่าพื้นที่ ติดตั้งกังหันลมดูเหมือนจะร้อนตัวหนักกว่าใครเพื่อน ทาง “สมปอง อินทร์ทอง” เลขาธิการ ส.ป.ก. ทำหนังสือถึงสำนักงานศาลปกครองสูงสุด เพื่อขอให้กำหนด “คำนิยาม” ของคำจำกัดความคำว่า “ประโยชน์” โดยตรงตามที่พิพากษา

เพื่อ ส.ป.ก. จะนำคำนิยามคำว่า “ประโยชน์” ไปใช้ประกอบการพิจารณากับเอกชนที่ขอเช่าที่ดินทำธุรกิจวินด์ฟาร์มกับรายอื่นๆ

อีกไม่กี่วัน จะครบกำหนด 45 วัน รู้ผลว่า “พลังงานกังหันลม” จะอยู่หรือไป